Direct naar artikelinhoud
PortretBroers Steveniers

Freefights, de hobby voor criminelen én kunstenaars: portret van de Antwerpse broers Steveniers

Fotograaf Sebastian Steveniers op zijn tentoonstelling 'Bosfights' in het Antwerpse fotomuseum.Beeld Jasper van der Schoot

Twee broers zitten maandag samen op de beklaagdenbank voor een groot proces over freefights, de geheime hobby van voetbalhooligans. De oudste Sebastian (38)  is de eigenzinnige, gelauwerde  persfotograaf. Zijn documentaires scoren zowel in binnen- als buitenland. De jongste Nathan (33) is zijn tegenpool. Hij leidde de brasserie van de familie, tot hij werd aangehouden voor de invoer van 11,5 ton cocaïne. De kunstenaar en de crimineel, de Steveniers-brothers, zonen van. Een portret.

Vader Willy Steveniers zit in de veranda van brasserie Nachtegaal in Antwerpen. Zijn zoon Nathan komt op hem toegelopen en vraagt: “Zou de papa mee naar ‘t bos kunnen?” Een bosgevechtje één tegen één, de zoon tegen de keizer van het Antwerpse basket. Nathan port zijn vader aan. Willy duwt hem geërgerd weg: “Ik zen zo geen krapuul. Ik doen da niet.” Nathan jent hem nog wat tot Willy in de lach schiet en zijn zoon trakteert op een knuffel.

“Bosfights”, ten tijde van het Facebook-filmpje (juni 2016) van de familie Steveniers weet in Vlaanderen amper iemand dat het bestaat. Het fenomeen komt uit Oost-Europa waar hooligans een heuse competitie rond freefights hebben uitgebouwd.

Video wordt geladen...

Ook in België jaagt de voetbalwet  de hooligans weg uit de buurt van de voetbalstadions. Te veel camera’s, te veel politie en te zware boetes en stadionverboden. Hooligans spreken liever af in een afgelegen bos of een verlaten parkeerterrein waar zij als gladiatoren het strijdperk betreden voor een gevecht van hooguit enkele minuten. Scheidsrechters doen de belangrijkste spelregel naleven. Wie op de grond ligt mag niet meer geschopt of geslagen worden. Bokshandschoenen  zijn toegelaten. Na afloop geven de vechtersbazen elkaar een knuffel, zelfs al heeft je tegenstrever je zonet enkele tanden uitgeklopt. Niemand loopt naar de politie om zijn beklag te doen.

“Altijd een maar” 

Vreemd toch hoe de twee zonen van de bekendste basketfamilie in Vlaanderen terechtkomen in de duistere hooliganwereld van het voetbal, terwijl hun jeugd zich volledig onder de ring afspeelt en aan de keukentafel alleen maar over basket wordt gesproken. Zelfs op zijn tachtigste verjaardag (in 2018) wordt Willy in de media nog eens bedolven onder de superlatieven: de linkshandige keizer van het Belgische basket. 

De naam Steveniers doet zelfs in de States, waar ze gek zijn van hun eigen NBA-basket, een bel rinkelen. Willy is de ontdekker van Didier Mbenga, de Congolese Belg van 2m09 die bij de LA Lakers samenspeelt met supersterren zoals de vorig jaar verongelukte Kobe Bryant. Steveniers heeft Mbenga als jonge asielzoeker zien basketten in het opvangcentrum in Kapellen en hem onder zijn vleugels genomen. 

Willy Steveniers doet er ook alles aan om zijn zonen in zijn voetsporen te doen treden. Als jeugdcoach pakt hij hen stevig aan. “Vader gaf ons na een match wel eens een compliment, maar daar volgde altijd een ‘maar’ op”, vertelt Sebastian daarover.

Op zijn 21ste laat Sebastian zijn studies staan en tekent een profcontract bij Okapi Aalst. Zijn naam is hem vooruitgesneld. Hij kan de hoge verwachtingen van een Steveniers niet inlossen en geeft na drie seizoenen de brui aan het basket.

Sebastian gooit het roer helemaal om en schrijft zich in aan de toneelschool. Vreemde keuze voor een man die nooit een boek leest of een toneelstuk bekijkt. Hij slaagt niet in het eerste jaar. Wanneer een vriendin hem een fototoestel cadeau geeft, schakelt hij over naar de opleiding fotografie. Dat wordt zijn redding.

Jongere broer Nathan Steveniers.Beeld rv

Jongere broer Nathan breekt evenmin door als profbasketter. Volgens Willy heeft Nathan wel dat geniale van zijn vader, maar ontbreekt  het karakter. “Nathan was anders grootgebracht, in rijkdom, zeg maar. Hij had geen zin om na zeven geïmporteerde tweederangsspelers op de bank te zitten”, zegt Willy achteraf.

Nathan zoekt zijn weg in de horeca. Hij neemt de familiezaak, brasserie de Nachtegaal over en doet zich opmerken in het Antwerpse uitgaansleven. Komt hij een club binnen, dan stijgt de spanning. De dames zijn niet bij hem weg te slaan. Zijn vriendengroep krijgt de beste plaatsen. Wie hen voor de voeten loopt, moet het ontgelden. In 2009 wordt Nathan, dan 22, een eerste keer veroordeeld tot 8 maanden cel, omdat hij aan een discotheek iemand met een steen op het hoofd slaat. De rechter verplicht hem ook een cursus agressiebeheersing te volgen.

De paden van de twee broers lopen steeds verder uiteen. Nathan trekt op met vrienden die ook de politie interesseren. Politie verschuilt zich op de parking van brasserie De Nachtegaal en maakt foto’s van criminelen die binnen- en buitenlopen. Nathan post zelf op sociale media zijn uitspattingen in exclusieve clubs in Marbella en Ibiza, met naast hem diezelfde criminelen.

In 2013 staat hij weer voor de rechter. Nathan wordt samen met zijn maten Black en Jimmy H. veroordeeld tot 40 maanden cel voor het opzetten van cannabisplantages. De twee zware jongens vluchten naar het buitenland.

Broer Sebastian moet zijn studies fotografie onderbreken om de uitbating van brasserie De Nachtegaal over te nemen, terwijl Nathan in de cel zit. Daarna trekt hij met zijn fototoestel tweeënhalve maand door Zuid-Oost-Azië. Die pelgrimstocht wordt zijn redding. Zes maanden later is hij aan de slag als persfotograaf bij de Standaard.

Gladiatoren

De broederliefde tussen Nathan en Sebastian laait terug op in het Bosuilstadion, waar zij samen de terugkeer van R. Antwerp FC naar eerste klasse meemaken. De broers treden toe tot de harde supporterskern Elite en nemen deel aan bosfights tegen hooligans van Standard, Gent, Club Brugge, Genk en Waasland-Beveren.

Sebastiaan maakt in twee jaar tijd maar liefst 4.000 actiebeelden en portretten van de gevechten. Op één van de foto’s stapt zijn broer Nathan als een gladiator de tegenstander tegemoet. Hij is van niemand bang.

“Ik besefte dat ik goud in handen had”, zegt Sebastian. Hij wil de beelden verwerken tot een tentoonstelling en een fotoboek.

De politie steekt daar een stokje voor. Sebastian wordt in april 2018 samen met een tiental andere freefighters gearresteerd. Hij zit drie weken in voorarrest. Zijn harde schijf met 4.000 foto’s wordt in beslag genomen. Hij heeft ze nooit teruggekregen.

Jongere  broer Nathan ontsnapt aan de razzia. Hij is aan het feesten in Spanje en meldt zich  een week later bij de politie. Nathan mag na zijn ondervraging meteen naar huis.

De Antwerpse politie identificeert tijdens haar onderzoek  66 freefighters onder wie vijf Nederlanders. Zij worden beschuldigd van opzettelijke slagen en verwondingen, lidmaatschap van een vereniging van misdadigers en verboden wapenbezit.  Maandag begint het proces dat vier dagen zal duren.

Het dossier bevat foto’s en films van een tiental bosfights  uit de periode 2015-2018. Soms krijgen de Antwerpenaars versterking van hun vrienden van het Nederlandse Willem 2 uit Tilburg.  Tegenstanders zijn zowel Belgische als buitenlandse clubs. 

Zo is er in april 2017 een gevecht tussen RAFC/Willem 2 tegen een vechtploeg van het Russische Zenith Sint-Petersburg. 

De speurders noteren: “Tijdens het gevecht gaan meerdere fighters knock out. Uit de beelden blijkt dat de spelregels niet worden nageleefd. De fighters vechten door zelfs als de tegenstrever op de grond ligt... Zenith Sint-Petersburg staat internationaal bekend als één van de beste freefightgroepen in Rusland.”

Een  gevecht tegen de harde kern van Club Brugge in juni 2017 eindigt al voor het begonnen is.  De freefighters hebben afgesproken voor een gevecht met 30 tegen 30. De scheidsrechters en enkele aanmoedigers die  zullen filmen, staan aan de kant klaar. 

“Op de beelden stellen wij vast dat de freefighters van Brugge op de vlucht slaan, wanneer zij de tegenpartij zien aankomen. Enkele leden van Club Brugge worden toch ingehaald door freefighters van RAFC en worden in elkaar geslagen”, zo staat in het proces-verbaal.  

Enkele gevechten gaan niet door, omdat er onvoldoende fighters opdagen. Een geplande freefight met 25 hooligans van AIK Stockholm in september 2017 wordt afgeblazen. De RAFC-freefighters  betalen de Zweden de onkosten voor hun weekendje Antwerpen terug. 

De politie zet in het dossier per freefigher uiteen aan welke gevechten hij deelnam en welke uitleg hij daarvoor had. Vrijwel niemand noemt namen. Oud-gediende Dennis T. doet dat wel en moet dat bekopen. Tijdens een wedstrijd op de Bosuil wordt hij op een meterslange spandoek uitgescholden voor verrader. Nadien wordt het uitstalraam van zijn interieurzaak  op Antwerpse Zuid met een kalasjnikov onder vuur genomen. 

De 66 freefighters riskeren tot 3 jaar celstraf. In een proces over freefights in Gent kwamen enkele verdachten er echter vanaf met een werkstraf van 250 uur. 

Kweekvijver voor criminelen

Op het proces zullen veel freefighters pleiten voor het wettelijk tolereren van freefights. Als iedereen vooraf zijn akkoord geeft voor een gevecht volgens bepaalde spelregels, wat is dan het probleem? 

Dat is ook de stelling van fotograaf Sebastian Steveniers in recente interviews. “Freefighters gaan de bossen in, omdat ze geen pottenkijkers of vrouwen en kinderen bij hun knokpartijen willen. Ze dragen bescherming en er is bij mijn weten nog nooit een zwaargewonde of dode bij gevallen. Ze gehoorzamen namelijk bepaalde regels, zoals niet doorvechten wanneer iemand op de grond ligt. Er zal misschien eens een neus breken of een tand afbreken, maar na het gevecht geven ze elkaar een knuffel en drinken ze een pintje.”

In zijn interviews rept Sebastian met geen woord over zijn broer Nathan. Vragen over de bad boy wimpelt de kunstenaar af met “niets mee te maken.”

De politie weet wel waarom. Nathan Steveniers is voor hen net het bewijs dat freefights veel meer zijn dan een onschuldig treffen van macho-mannen die hun agressie botvieren. Het is een kweekvijver voor potentiële criminelen. Van de 66 freefighters zijn er slechts vijf die niet voor andere feiten bij politie of gerecht gekend zijn. Enkele fighters liepen al zware veroordelingen op, zoals Jason V. die acht jaar cel kreeg voor een homeinvasion in Schelle of   Stijn V.H. die drie jaar met gedeeltelijk uitstel kreeg voor slagen en verwondingen. 

Satudarah

De Antwerpse harde kerngroep Elite van de broers Steveniers was volgens de politie geïnfiltreerd door de Nederlandse motorbende Satudarah. De motorbende is in Nederland verboden omdat haar leden te vaak betrokken waren bij geweldsdelicten, al dan niet gelinkt aan het drugsmilieu.

Nathan Steveniers beweerde tijdens zijn ondervraging in april 2018 dat hij niets met Satudarah te maken had. Hij was  eens op een feestje van de motorbende in hun clubhuis in Tilburg en had daar een t-shirt gekocht. Dat was het.

We zijn vandaag drie jaar later. Nathan Steveniers zit sinds oktober 2020 in de gevangenis op verdenking van grootschalige drugssmokkel. Hij zou deel uitmaken van de bende van vastgoedman Tom B. en oud-rijkswachter Willy Van Mechelen. De douane onderschepte hun recordlading van 11,5 ton cocaïne. 

Vader Willy (82) zucht eens diep als wij hem bellen over het proces van maandag. “Grote zonen, grote zorgen. De advocaten hebben mij gevraagd mijn mond te houden. Ik ken mezelf. Met mijn ‘frank blad’ zou ik dingen zeggen die nadelig kunnen zijn voor mijn zonen. Ik zal mijn gedacht wel zeggen na het proces.”