De Ramadan is wel degelijk gezond (maar het effect blijft niet lang)
De ramadan, de jaarlijkse vastenmaand van de moslims, is vandaag opnieuw van start gegaan, wat betekent dat er niet gegeten mag worden tussen zonsopgang en zonsondergang. De Nederlandse Hoogleraar Maikel Peppelenbosch van het Erasmus MC deed twee jaar lang grootschalig onderzoek naar vasten. Vier vragen over waarom vasten zo goed voor je is.
Dát vasten goed is voor de gezondheid weten we al jaren; de conditie van de lever verbetert, veel mensen verliezen wat gewicht en het heeft ook een positief effect op de bloedsuikerspiegel. Wat is er nieuw aan dit onderzoek?
“Wat opvallend is aan deze studie is dat we laten zien dat er een verband is tussen bacteriën die groeien als mensen vasten en de positieve gezondheidseffecten. Er werd nog niet eerder gekeken naar de oorzaak van deze effecten. In het onderzoek wordt nu duidelijk dat er een sterk verband is tussen het verbeteren van de leverconditie en de butyraatproducerende bacterie. Die bacterie groeit op het moment dat de darmen leeg zijn, dus als iemand vast. Dan maakt ze kleine vetzuurtjes aan. We zien dat daardoor het levervet sterk afneemt.”
Wat merkt een vastend persoon daarvan?
“Als het levervet afneemt, wordt de lever beter gezuiverd. Dat zorgt voor veel verbeteringen door het hele lichaam. Mensen kunnen zich bijvoorbeeld beter concentreren en ook hun bloedsuikerspiegel verbetert. Maar de butyraatproducerende bacterie heeft niet alleen een effect op de lever, het zou ook kanker in bijvoorbeeld de slokdarm tegen kunnen gaan.”
Waarom is het zo belangrijk dat jullie nu weten dat er een relatie is tussen deze bacterie en de positieve effecten van vasten?
“Doordat onderzoekers nu weten naar welke bacterie ze moeten kijken, kunnen ze ook zien of vasten het gewenste effect heeft op een persoon of niet. Ze kunnen nu namelijk meten hoeveel butyraatproducerende bacteriën aanwezig zijn. Dat maakt het ook inzichtelijk voor de patiënten zelf.”
“Hierdoor kan zelfs onderzoek gedaan worden naar het effect van vasten op ernstige ziektes als slokdarmkanker. We gaan samen met de Universiteit Antwerpen onderzoek doen onder mensen die een conditie hebben die zich snel ontwikkelt tot kanker. Door het kankerproces heel precies te volgen gaan we kijken of we die ontwikkeling kunnen remmen door de frequentie van maaltijden bij deze patiënten te verminderen.”
Moslims vasten één maand, hoeveel levert dat op de lange termijn eigenlijk op voor hun gezondheid?
“Helaas valt het effect op de lange termijn nogal tegen. Zes weken na de ramadan zijn alle positieve effecten alweer verdwenen. Dit komt doordat mensen hun normale eetpatroon weer aannemen, waardoor hun darmen gedurende de dag gevuld zijn. Daardoor krijgen butyraatproducerende bacteriën minder de kans om hun werk te doen.”
“Er wordt nog onderzocht hoe vaak mensen zouden moeten vasten om het gewenste effect te blijven houden. We verwachten dat uit dat onderzoek komt dat mensen bijvoorbeeld moeten gaan nadenken of vaker ze hun lunch kunnen verschuiven naar 15 uur, wat in veel landen al gebruikelijk is. Of dat ze heel licht ontbijten of het ontbijt zelfs helemaal overslaan.”