Op twaalf minuten tijd ging het vuur vrijdag de hele dakverdieping rond. Het dak ging in de vlammen op en van acht appartementen op de bovenste etage blijft niks meer over. De onderliggende 28 appartementen raakten tijdelijk onbewoonbaar. Kwaad opzet is uitgesloten. Een branddeskundige die is aangesteld moet in de komende dagen uitsluitsel geven waarom het vuur zich razendsnel door het gebouw verspreidde.

Brandpreventie-adviseur Tim Renders waarschuwt dat dit scenario zich jammer genoeg ook op andere plaatsen kan afspelen. “Branden zijn de laatste jaren geleidelijk aan het veranderen. Ze verspreiden zich sneller en gaan gepaard met meer rookontwikkeling.” Zo vertelt hij op zijn lezingen altijd dat grootmoeder en -vader nog 17 minuten hadden om uit hun woning te geraken voor alles in lichterlaaie stond, nu is dat nog amper drie minuten. “Het grote verschil zit vooral in de inboedel: oma en opa lagen onder hun wollen deken en met katoenen lakens in een onbehandeld houten bed, nu is een groot deel van onze inboedel gemaakt van synthetische materialen. En plastic, dat is gemaakt uit aardolie, een fossiele brandstof.”

Ventilatie

Zelf is Renders niet ter plaatse geweest noch is hij betrokken bij het onderzoek in Opwijk, maar de brandpreventie-adviseur kent zeer goed de mogelijke oorzaken van de snelle verspreiding van vuur in het algemeen. “Als de vluchtende bewoners op weg naar buiten de deuren van de gang niet sloten, dan creëer je in een gebouw precies een schoorsteen die verse lucht aanvoert. Zuurstof is de motor van een brand.” Hetzelfde geldt voor technische kokers of ventilatiesystemen die door verschillende appartementen of een huis lopen. “Doe je daar geen brandwerend materiaal rond, zorg je niet voor brandkleppen of dicht je de gaten in de muren of plafonds niet waardoor die buizen lopen, dan heb je niks om de rook mee tegen te houden. Dan fungeren die als een schouw die de rook verspreidt en extra zuurstof aantrekt, een gevaarlijke combinatie.” Want de hete rook die zo verspreidt kan wel degelijk in andere kamers of appartementen een nieuwe brandhaard veroorzaken. “Rook is niet alleen verstikkend, maar het is ook brandstof. Als rook warm genoeg heeft en voldoende zuurstof krijgt, ontstaat een vlam. Onder sommige omstandigheden ver van de originele brandhaard.”

Elektrische toestellen

“Oma en opa lagen onder hun wollen deken in een onbehandeld houten bed, nu is heel veel van onze inboedel gemaakt van synthetische materialen” Brandpreventie-adviseur Tim Renders

Renders raadt iedereen aan om bij bouwwerken of verbouwingen heel goed met je architect en aannemer de brandveiligheid te bespreken. Wie in een bestaand huis of gebouw woont en bouwtechnisch niet kan ingrijpen, hangt best genoeg rookmelders. “Idealiter een per risicovolle plaats en liefst een model met een tienjarige batterij, verbonden met elkaar zodat heel het systeem overal hoorbaar begint te loeien bij brand. Zo kun je de brand snel opmerken, dan vecht je nog tegen een kleine vijand.”

Renders raadt ook aan om brandrisico’s te vermijden. “Waarom laad je jouw gsm ’s nachts op? Waarom trek je de elektrische toestellen alleen uit als je op reis gaat maar niet ’s nachts als je thuis bent? Die tips zijn helemaal niet overdreven. Want Opwijk is nog maar eens een zichtbaar voorbeeld van hoe branden zich tegenwoordig sneller verspreiden en meer impact hebben.”

“Oma en opa lagen onder hun wollen deken in een onbehandeld houten bed, nu is heel veel van onze inboedel gemaakt van synthetische materialen” Brandpreventie-adviseur Tim Renders