Aantal lockdownbaby’s beperkt: geboortecijfers laatste jaar gedaald

“Op dit moment zien we eerder een daling in de Belgische geboortecijfers”, klinkt het bij Wendy Schelfaut, woordvoerster van Statbel. In 2020 werden bijna 1.300 baby’s minder geboren dan het jaar daarvoor, zo leren de cijfers. In januari van dit jaar waren er 8.621 geboortes, in 2020 waren dat er nog 9.656 en in 2019 zelfs 9.902. 

Nochtans werd al meteen tijdens de eerste lockdown voorspeld dat er een babyboom zou aankomen, net omdat koppels door de maatregelen meer samen thuis zaten, wat dus zou leiden tot meer zwangerschappen. Er werd zelf gesproken over extra drukte op de dienst materniteit en het inzetten van extra gynaecologen en zorgpersoneel op de afdeling. Cijfers tonen nu aan dat die voorspelling te voorbarig was.

‘Simplistisch hypothese’

“De babyboomvoorspelling was niet gebaseerd op empirische gegevens”, benadrukt sociaal demograaf Eric Corijn (VUB). “Velen gingen ervan uit dat doordat koppels meer tijd samen spendeerden, dat ze dan kindjes zouden maken. Volgens mij een vrij simplistische redenering.” De professor uit kritiek op het gebrek aan wetenschappelijk onderzoek over wat die opsluiting nu juist bij mensen losmaakt. 

“Cijfers hebben aangetoond dat het dichter op elkaar leven zorgde voor meer agressie en huishoudelijk geweld”, zegt hij. “En niet per se voor meer seks, zoals meer seks ook niet automatisch leidt tot meer voortplanting.”

‘Babywoestijn’

Ook in de rest van Europa gaat het aantal geboortes naar beneden. In Frankrijk spraken ze begin dit jaar zelfs van een ‘babywoestijn’, met 13 procent minder geboortes. In de maanden december en januari werden in Spanje 13.141 baby’s minder geregistreerd dan het jaar daarvoor, zo schrijft de Nederlandse krant Trouw. Eenzelfde trend in Italië, waar in vijftien onderzochte steden ruim een vijfde minder kinderen geboren werd dan voor de coronacrisis. 

Spanje dook het felst naar beneden, met een daling van 22 procent. Terwijl het Zuid-Europese land wat dat betreft weinig marge had, want met 1,23 kind per vrouw bengelt Spanje volgens de meest recente cijfers van Eurostat helemaal onderaan de Europese ranglijst. “Ik kan het bijna met één woord samenvatten: onzekerheid, vooral financieel”, zegt Teresa Castro, die als demografisch socioloog verbonden is aan onderzoeksbureau CSIC, daarover in Trouw. Andere oorzaken volgens haar? De daling van het aantal migranten en het tijdelijk stopzetten van zwangerschapsbehandelingen tijdens de pandemie. 

Wat bij ons oorzaken zijn voor de lage cijfers, is voorlopig nog onduidelijk. Hoe dan ook kunnen we er voor ons land nog geen grote conclusies aan verbinden. De cijfers die we nu hebben gaan tot en met januari 2021. Het blijft afwachten hoeveel baby’s er de komende maanden geboren zullen worden.