Iran beschuldigt Israël van sabotage nucleaire installatie en dreigt met wraak

De aanval vond precies één dag na de feestelijke ingebruikname van nieuwe, geavanceerde centrifuges voor de verrijking van uranium plaats. Volgens Amerikaanse zegslieden zou het interne systeem dat de centrifuges van stroom voorziet zijn verwoest door een ontploffing. Daardoor zal de verrijking van uranium volgens hen mogelijk ruim een halfjaar stilliggen.

De verrijkingsfabriek in Natanz vormt een cruciale schakel in het omstreden Iraanse atoomprogramma. Israël is ervan overtuigd dat het regime met het uranium kernwapens wil produceren. Voor Israël is dat volstrekt onaanvaardbaar, gezien de Iraanse propaganda dat het Israël van de kaart zal vegen.

Aanvankelijk sprak de Iraanse organisatie voor atoomenergie van een ongeluk. Maar alles wijst erop dat het een Israëlische actie was.

Ook de Israëlische autoriteiten lieten doorschemeren dat zij achter de succesvolle cyberaanval zaten. De Israëlische minister van Defensie Aviv Kochavi zei dat de operaties van Israël “niet verborgen zijn voor de ogen van de vijand”. Ook de Israëlische publieke radio suggereerde dat de Mossad, de geheime dienst, achter de gebeurtenissen zit. Bij voorgaande gevallen verbood de regering alle berichtgeving.

Het is niet voor het eerst dat het complex in Natanz getroffen wordt door een cyberaanval. In 2010 betekende het Stuxnet-computervirus een terugval van jaren voor het Iraanse kernprogramma. Aangenomen wordt dat de Mossad en de CIA daarachter zaten. Ook de Nederlandse geheime dienst AIVD speelde een belangrijke rol, onthulde de Volkskrant eerder. Het was een van haar agenten die wist te infiltreren in het complex.

Bij die ene actie tegen de Iraanse nucleaire ambities is het niet gebleven. Afgelopen zomer brak er brand uit in Natanz. Eind vorig jaar werd Mohsen Fakhrizadeh, een van de belangrijkste Iraanse atoomgeleerden, vermoord. Hij werd in Iran op weg naar huis doorzeefd met een machinegeweer uitgerust met artificiële intelligentie die via een satelliet werd aangestuurd.

Nucleair verdrag

De nieuwste gebeurtenissen komen op een pikant moment. Onder aanvoering van de nieuwe president Joe Biden proberen de Verenigde Staten en Iran het nucleaire verdrag van 2015 nieuw leven in te blazen. Onder president Trump stapten de VS in 2018 uit het akkoord, waarna Iran zijn productie van verrijkte uranium weer opvoerde. Doel van de nieuwe onderhandelingen is Teherans nucleaire activiteiten opnieuw in te tomen, in ruil voor verlichting van de economische sancties. Israël is sceptisch over dat initiatief.

Volgens Iraans minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif is de Israëlische actie duidelijk bedoeld om de onderhandelingen te ondermijnen. “De zionisten nemen wraak vanwege onze vorderingen in de richting van opheffing van de sancties. Ze hebben openlijk gezegd dat ze dat niet zullen toelaten. Maar wij zullen wraak nemen op de zionisten”, zei hij.

Vorige week pleegde Israël ook een sabotageactie tegen een Iraans vrachtschip in de Rode Zee. Het schip, de Saviz, raakte zwaar beschadigd door een kleefmijn die aan de romp was vastgemaakt. Volgens de Israëlische autoriteiten werd het gebruikt door de Iraanse Revolutionaire Garde om Iraanse vrachtschepen in de Rode Zee te bewaken.

Die aanslag viel samen met het hervatten van de onderhandelingen over het atoomakkoord. Met de operaties wil Israël kennelijk laten zien dat het geen vertrouwen heeft in de besprekingen en dat het meer ziet in militaire acties om Iran in bedwang te houden.

De Europese Commissie liet weten dat de EU zich niets zal aantrekken van de pogingen de onderhandelingen in Wenen te saboteren. Ook eiste ze opheldering over het incident bij de nucleaire installatie in Natanz.