Van Gucht: ‘Ik had gehoopt dat de daling in de cijfers groter zou zijn dan ze is’

‘Buiten, buiten, buiten’ klonk het mantra van premier Alexander De Croo (Open Vld). Maar nog voor het goed en wel barbecueweer was - dé kans om met vrienden en familie in de achtertuin samen te komen - werd de buitengroep van maximaal tien personen drie weken geleden alweer ingekrompen tot vier. Nu samen met de coronacijfers hopelijk ook het weer de komende weken geleidelijk aan de juiste kant opgaat: moeten we in de buitenlucht écht nog langer vasthouden aan het groepje van vier, om af te spreken, samen te wandelen of te fietsen? 

Ja, een eventuele uitbreiding van het aantal contacten in de buitenlucht is een versoepeling met een relatief lage impact, erkent viroloog Steven Van Gucht (Sciensano). Tenminste, zolang afstand wordt gehouden en de contacten niet binnen worden voortgezet. Hij is van oordeel dat mooi weer zelfs in ons voordeel speelt. Maar het zijn de cijfers die de versoepelingen bepalen, en niet het weer. “Als die verbeteren, lijkt het mij logisch dat er woensdag over het buitenplan gesproken wordt. Dat zál ook gebeuren. Vraag is alleen welke timing de politici eraan zullen geven.”

“Wil men versoepelingen doen, dan kunnen deze inderdaad beter buiten dan binnen. Maar of en in welke mate men het aantal contacten wil verhogen, is een louter politieke beslissing”, pareert viroloog Marc Van Ranst de vraag. 

Te veel, te snel

Van Gucht waarschuwt voor te veel en te snelle versoepelingen. “Dat de scholen heropenen lijkt me fundamenteel en is zelfs bijna cruciaal. Maar ook de heropening van de grenzen voor het recreatief reizen komende maandag werd al lang geleden aangekondigd. Wij virologen pleiten voor een gefaseerde aanpak: versoepeling na versoepeling, waarbij steeds goed de vinger aan de pols wordt gehouden wat betreft de impact. Iedereen weet ook: elke versoepeling kent zijn randfenomenen. Als mensen met tien buiten mogen afspreken, vergroot dat misschien de kans dat de ontmoeting toch binnenshuis wordt voortgezet.”

Daarmee lijkt meteen ook de vraag beantwoord of er van een heropening van de horeca op 1 mei nog wel sprake kan zijn. “Toegegeven: hierover was ik enkele weken geleden positiever. Ik had gehoopt dat de daling in de cijfers groter zou zijn dan ze is”, aldus Van Gucht. “Voorlopig zie ik nog een hoog percentage positieve testen. De positiviteitsratio is zelfs nog verder gestegen, tot 8,9 procent. Tegelijk daalt het aantal ziekenhuisopnames slechts héél licht: nog gemiddeld 250 opnames per dag, dat is veel. En 900 patiënten op intensieve zorgen: ook dat moet naar beneden.”

Maar Van Gucht blijft hoopvol: “Eén jaar geleden was het openen van cafés en restaurants in de huidige omstandigheden onmogelijk geweest, maar nu hebben we met de vaccins een bondgenoot. Mei is ook nog wel even van ons af - twee weken kunnen een wereld van verschil maken.” Want de daling komt er volgens hem wél. “De vraag is: hoe zullen de cijfers er op 1 mei uitzien? Niemand die dat al precies kan zeggen. De horecasector vraagt enkele weken vooraf een garantie op heropening - terecht -, maar die kunnen wij, virologen, vandaag nog niet geven. Een heel moeilijke situatie. Hopelijk kantelen de cijfers snel.”

Net als Van Gucht spreekt ook collega-viroloog Van Ranst zich liever nog niet uit over de netelige knoop die de politiek moet ontwarren. “Woensdag is het Overlegcomité, we zullen dan wel zien.” Voor Van Gucht riskeert 1 mei zelfs voor de terrasjes nog te vroeg te zijn. “Heropen je bij nog te veel viruscirculatie, dan brengt dit misschien ook de latere versoepeling voor de binnenhoreca in het gedrang. Al wat voortaan opnieuw mogelijk wordt, zal dat in de toekomst ook moeten blijven. Ik weet trouwens ook niet of de sector wel zit te wachten op een strenge regelgeving, met bijvoorbeeld slechts twee mensen buiten aan een tafeltje zoals in Luxemburg.”