Pallas of Volxus? Waarom de emoties oplopen rond de naam Vooruit

“De naamvoorstellen die nu circuleren, zijn lachwekkend slecht. Sorry.” De Gentse filosoof Ignaas Devisch is op Twitter niet mals voor de potentiële namen die de Gentse cultuurtempel Vooruit afgelopen maandag bekendmaakte. Nu de voormalige politieke partij sp.a met zijn naam is gaan lopen, is het kunstencentrum op zoek naar een alternatief. Een zoektocht die heel wat reacties losweekt bij de Gentenaars, onder wie Devisch en Jackie ‘dj Zaki’ Dewaele.

Dat de discussie leeft, bewijst het feit dat 18.000 mensen hun stem hebben uitgebracht in een online poll. Daarbij ging het tussen twee opties: Pallas en Volxus. “Deze namen zijn het resultaat van een lang proces, waarbij een veertigtal historici, marketingexperten, taaldeskundigen en artiesten betrokken waren”, zegt woordvoerster Mieke Dumont. “We hebben geverifieerd of de namen beschikbaar waren en of ze niet gevoelig lagen bij bepaalde groepen.”

Dat laatste kon alvast beter. Pallas mag als Gentse verbastering van het woord paleis dan wel verwijzen naar de Griekse godin van de kunst, volgens sommige Gentenaren klinkt het toch iets te Antwerps. Net zoals ‘Volxus’ een iets te West-Vlaamse interpretatie zou zijn van het woord volkshuis. Online circuleren er allerlei ludieke alternatieven, van voorruit tot voorhuid of voortuin.

Ontvoogding

“Vergelijk het met de discussie over de voornaam van een pasgeboren kind”, zegt Fons Van Dyck, communicatiespecialist bij Think BBDO. “De naam is een stukje van de identiteit. In dit geval van een honderd jaar oud symbool van ontvoogding en emancipatie. Een stuk cultuur dat van generatie tot generatie wordt doorgegeven.” Wat voor emoties zo’n band teweeg kan brengen, zagen we bijvoorbeeld ook na het overlijden van Steve Jobs van Apple.

Intussen is er zelfs een beweging ontstaan die pleit voor het behoud van de oude naam, inclusief lidwoord. ‘De Vooruit’ dus. Een online petitie voor deze derde optie werd al door 1.350 mensen ondertekend. “Iedereen zal de komende vijf jaar toch nog altijd De Vooruit blijven zeggen”, aldus de organisatoren. In een stunt slaagde een hacker erin deze derde optie toe te voegen aan de poll, maar stemmen op deze optie lukte niet.

Het protest plaatst het kunstencentrum voor een dilemma. Waarom kan het niet gewoon ‘De Vooruit’ worden? Omdat het lidwoord te weinig onderscheidend is, meent coördinator Franky Devos. Dat heeft te maken met de spelregels van online zoekmachines en sociale media, die een lidwoord vaak links laten liggen. Dumont: “De Vooruit of Voorruit met twee r’en: die namen gaan het dus zeker niet worden.”

Hardnekkige mist

Of speelt er nog iets anders mee? Voorlopig hangt er een hardnekkige mist rond de dading die het kunstencentrum en de politieke partij hebben afgesloten. Het gerucht gaat dat daarbij een forse schadevergoeding werd overgemaakt aan het kunstencentrum om het conflict ‘af te kopen’. Dit versterkt de vraag of het kunstencentrum in de onderhandelingen niet iets te snel door de knieën is gegaan.

De bemiddelingsgesprekken tussen de twee werden gefinaliseerd in een dading die juridisch bindend is. Een van de afspraken is dat er niet over gecommuniceerd mag worden. Bij de beweging houden ze de lippen op elkaar. “Ook wij kunnen bevestigen noch ontkennen”, aldus Dumont van het kunstencentrum. “Een aantal mensen concluderen daaruit dat er wel iets zal zijn, maar daar kan ik geen commentaar op geven.”

Volgens Van Dyck werd de naam alleszins te snel opgegeven. “Ik denk dat ze zichzelf een probleem hebben aangepraat dat geen probleem hoefde te zijn. Wellicht was die beslissing ingegeven door emotie”, denkt hij. “Uiteindelijk waren zij het origineel. Ze hadden zich perfect kunnen blijven profileren als Kunstencentrum Vooruit.”

Welke naam het wordt, houdt het centrum nog enkele dagen in beraad.