Op de persconferentie van het Nationaal Crisiscentrum benadrukte viroloog Steven Van Gucht nogmaals hoe belangrijk is dat we het aantal besmettingen omlaag krijgen. ‘We moeten de bezetting op intensieve zorg onder controle blijven houden, want bedden kunnen niet oneindig blijven bij gecreëerd worden.’

‘De lichtpuntjes van de laatste paar weken hebben plaatsgemaakt voor onzekerheid’, zo ging viroloog Steven Van Gucht van start op de persconferentie. ‘De motor van de daling sputtert en een scherpe daling na de piek blijft uit. We zien ondertussen dat de besmettingscijfers stijgen met 8 procent terwijl ziekenhuisopnames lichtjes dalen, maar onvoldoende om druk op ziekenhuizen weg te nemen. Er liggen ondertussen nog steeds iets meer dan 3.000 mensen met covid-19 in de ziekenhuizen, van wie 930 op de intensieve zorg. Het aantal overlijdens stijgt nog licht.’

‘Afgelopen week werden er gemiddeld 3.884 nieuwe besmettingen per dag vastgesteld. Dat is een toename van acht procent op weekbasis. Dat is ook omdat dat Paasmaandag in de vergelijkingsperiode ligt. We vergelijken de cijfers van een week met vijf werkdagen met eentje van vier. Als we de maandagen niet meenemen in de vergelijking, is er een daling van vijf procent. Bij kinderen en tieners is er nog steeds een dalende trend.’

‘De meeste besmettingen doen zich voor bij twintigers en ook de toename in de cijfers is hier hoger dan het gemiddelde met 18 procent. Over gewesten en provincies heen zijn er nog steeds opvallende verschillen. In het Brussels Gewest liggen de cijfers vijf procent lager dan de week ervoor, terwijl ze in Vlaanderen 13 procent en Wallonië 6 procent hoger liggen.’

‘De ziekenhuisopnames blijven langzaam verder dalen. De afgelopen week waren er gemiddeld 240 ziekenhuisopnames per dag. Dat is 5 procent minder dan de week ervoor. In Antwerpen, Limburg, Luik, Oost- Vlaanderen en Vlaams-Brabant is er wel een stijging.

• Komt er met deze versoepelingen wel een kentering in de ziekenhuizen?

‘Extra bed vraagt personeel’

‘Het totaal aantal ingenomen bedden door covidpatiënten in de ziekenhuizen lijkt af te toppen, weliswaar op een heel hoog niveau. Momenteel liggen er 3.032 mensen met covid-19 in de ziekenhuizen. Dat is een kleine drie procent minder dan de week ervoor. Op intensieve liggen er 930 patiënten en dat is een kleine twee procent meer dan een week geleden. Op dinsdag 13 april werd voorlopig de hoogste belasting van de derde golf gemeld op intensieve zorg met een piek van 947 patiënten. We moeten de bezetting op intensieve zorg onder controle blijven houden, want bedden kunnen niet oneindig blijven bij gecreëerd worden.’

‘Een extra bed vraagt telkens het nodige medisch gekwalificeerde personeel. Die mensen kunnen niet op enkele weken worden opgeleid. De overlijdens nemen licht toe, gemiddeld 41 overlijdens per dag de afgelopen week. Dat is drie procent meer dan de week ervoor. De toenames van de overlijdens doet zich momenteel nog steeds voor bij personen tussen de 65 en 85 jaar oud.’

• Corona tast niet alleen de longen aan, maar heeft het ook op de hersenen

‘Het percentage besmettingen door Britse variant blijft stabiel : rond 86 procent. De Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse varianten nemen licht toe. Ondertussen hebben 2.059.000 Belgen of 18 procent een eerste vaccinatie gekregen. 659.000 of 6 procent kregen een tweede inenting. 56 procent van de 65-plussers heeft een eerste vaccin gehad. Het aantal vaccinaties neemt fel toe. Momenteel worden er een 520.000 dosissen per week gezet.’

‘Het Overlegcomité heeft ons deze week hoop gegeven met een toekomstig plan voor versoepelingen. De focus zal daarbij op buitenactiviteiten liggen in april en mei en op binnenactiviteiten vanaf juni. Het huidige plan van het Overlegcomité is haalbaar maar niet vanzelfsprekend. We snakken terecht naar meer vrijheid, maar de huidige maatregelen zijn voorlopig nog steeds essentieel zijn om de huidige curve te doen ombuigen.’

Milde verkoudheidsklachten

‘Het vaccin zal ons op termijn helpen, maar voorlopig is de vaccinatiegraad te laag om een substantiële impact te hebben. Bij de mensen die momenteel in het ziekenhuis belanden zijn er veel van middelbare leeftijd, of jonge senioren waarvan twintig tot dertig procent geen onderliggende aandoening heeft. Het zal nog weken wachten zijn voor ook deze categorie van mensen gevaccineerd zal zijn.’

Hij roept daarom op om ook de komende weken de contacten te beperken tot één contact, en vooral: ‘Laat u testen bij symptomen, ook bij milde verkoudheidsklachten’, aldus Van Gucht.

Het aantal labotesten is de laatste twee weken fors gedaald: van een gemiddelde van 70.000 per dag naar 40.000 per dag. Terwijl lag het aantal testen dat positief terugkomt in geen vijf maanden zo hoog: tien procent. ‘Dat heeft ongetwijfeld ook met de vakantieperiode te maken, maar we willen toch benadrukken dat het opsporen van contacten en quarantaine cruciaal zijn om het virus in te dijken. Als u symptomen heeft, neem dan zeker contact op met uw huisarts of een testcentrum. Bij symptomen gaat u beter naar een professional. Een zelftest moet dienen om u tussendoor te testen, als extra voorzorgsmaatregel.’

• Brusselaars kunnen zelf kiezen welk vaccin ze krijgen

‘Vaccins zijn reddingsboei in zee van virus’

‘De vaccinatiecampagne in woonzorgcentra is bijna afgerond. We hebben de vaccinatiegraad gemonitord in meer dan 85 procent van de woonzorgcentra en zijn blij om vast te stellen dat de vaccinatiegraad van de bewoners zeer hoog is in alle woonzorgcentra. Over het hele land is 89 procent van de bewoners gevaccineerd. In Vlaanderen en duitstalig België ligt dat iets boven de 90 procent. Bij het personeel in de woonzorgcentra ligt de vaccinatiegraad lager, gemiddeld bedraagt die 77 procent met opvallende regionale verschillen. In Vlaanderen is 87 procent van het personeel gevaccineerd. In de andere gewesten ligt dat lager.’

Uit gegevens die in Vlaanderen en Brussel verzameld werden blijkt dat de mensen die zich niet laten vaccineren, daarvoor meestal geen medische redenen hebben. Dat geldt voor het personeel als de bewoners. ‘We moeten blijven onderzoeken wat de redenen zijn, want de gunstige effecten van de hoge vaccinatiegraad bij de bewoners worden steeds meer duidelijk zichtbaar. De bewoners van de woonzorgcentra bewoners vertegenwoordigen nog maar een procent van de ziekenhuisopnames terwijl dat in december 2020 20 procent was.’

• Wie op reis gaat, kan zich beter aan de coronaregels houden: hoe de controle nu wél goed moet verlopen

Moeilijke keuzes

‘Al meer dan een jaar houdt het virus ons in zijn greep’, ging Yves Stevens, woordvoerder van het Crisiscentrum verder. ‘Iedereen heeft begrijpelijk genoeg van de situatie. Maar we doen dit niet zomaar: iedereen die zorg nodig heeft moet die in de beste omstandigheden kunnen krijgen. Momenteel is de druk in de ziekenhuizen, zeker op intensieve zorg te hoog. Er moeten daardoor moeilijke keuzes gemaakt worden door het personeel, keuzes die we liever niet moeten maken. Maar vooral keuzes die je als patiënt, ouder of echtgenoot niet wil horen. Het is goed dat het Overlegcomité perspectief heeft geboden, maar we mogen dit niet beschouwen als een vrijgeleide.’

‘De impact van het vaccin op de samenleving neemt toe, maar het is te vroeg hierop te rekenen. Het zal de vaccinatie én ons gedrag zijn die de curve bepalen de volgende weken.’

‘Het reisverbod vervalt op 19 april, maar niet-essentiële reizen worden nog steeds afgeraden. Als u toch moet gaan, controleer de plaatselijke regels in elk land. Als u terug komt uit een rode zone, is een quarantaine verplicht. De politie kan dit controleren’, aldus Stevens.

(kb)