Jean-Marie Dedecker en Marc Van Ranst: “Moh vent toh, straks gaan we hier arm in arm naar buiten”

Traag komen de twee in de VRT-gangen afgeslofd. Dedecker bezweet en kortademig, ze lijken getekend door het bitse debat dat ze net in de Terzake-studio achter de rug hebben, moegestreden. Maar eenmaal het interview op gang komt, flakkert het heilig vuur weer op. Van Ranst had laten weten niet al te veel tijd te hebben, maar na anderhalf uur zal hij er nog altijd zitten. De twee hebben elkaar nog maar één keer gezien – jaren geleden dan nog – maar spreken elkaar aan alsof ze elkaar al lang kennen. Met het nodige respect, zonder al te veel de stem te verheffen, maar wel met het mes tussen de tanden. De vlijmscherpe zinnen rollen er moeiteloos uit, ongezouten, ongefilterd en zonder haperen. Ondanks de vele kritiek die hij al kreeg, herhaalt Dedecker nog eens op 1 mei de terrassen in zijn Middelkerke te zullen openen, een week eerder dan wat het Overlegcomité deze week besliste.

Marc Van Ranst: “U maakt de horeca echt iets wijs. Als ze naar u luisteren en de terrassen openen, riskeren ze een boete en spelen ze zelfs misschien hun vergunning kwijt. U verdedigt de horeca wel, maar de liefde zal niet zo groot zijn dat u ook hun boetes gaat betalen. De gouverneur heeft al gezegd dat hij de federale politie gaat sturen. Die gaan daar niet mee lachen.”

Dedecker: “Ik verplicht niemand. Sommigen willen het risico wel nemen, want het water staat hen aan de lippen. Ik sta trouwens niet alleen. Er zijn nog burgemeesters en ook in Luik gaan ze niet optreden tegen wie terrassen opent. Ik neem die maatregel omdat die de volksgezondheid ten goede komt. Van alle besmettingen is er maar 1 op de 1.000 in de buitenlucht. Wij moeten al die mensen die in een sardienenblik naar hier worden gebracht wel opvangen. 40.000 mensen extra waren er tijdens de paasvakantie. Waar moeten die mensen gaan zitten? Ze gaan Cara Pils en een pak friet gaan kopen, zitten op de stenen en staan met 50 op een rij om een crème glace te kopen, hijgend in elkaars nek.”

Van Ranst: “Ja, maar als jij op 1 mei open doet en dat elders niet gebeurt, dan ga je een overrompeling krijgen omdat iedereen naar Middelkerke zal komen.”

Plots duikt premier Alexander De Croo op, die net een interview bij RTBF achter de rug heeft. Hij ziet zijn ex-partijgenoot Dedecker en Van Ranst zitten en komt erbij staan. Hilariteit alom. “Zet u erbij”, stelt Van Ranst voor.

Alexander De Croo: “Er zit hier zoveel wijsheid samen dat dat niet meer nodig is.” (iedereen lacht).

Dedecker: “Je bent altijd welkom in Middelkerke. Ik heb u al 24 keer uitgenodigd, maar ge komt niet.”

De Croo: “Ik ga daar niet in de kou gaan zitten op een terras.” (lacht)

Dedecker: “Wij hebben een mediterraan klimaat, het is er niet koud.”

De Croo: “Zoals in Luik zeker? Er is daar blijkbaar ook een microklimaat.” (schaterlacht)

Dedecker: “Ja, omdat het warm is, hebben de mensen ook meer dorst. Daarom moeten wij die terrassen open doen.” (lacht) “Die 8 mei, dat is toch politiek gesjoemel. Zet dat op 1 mei, wat is het verschil? Mensen breken uit en komen naar de kust. Zit maar eens in een konijnenkot in Brussel of Antwerpen. In plaats van hen dan deftig op te vangen …”

De Croo: “Op die ene week kunnen 500.000 mensen extra worden gevaccineerd. En terrassen trekken ook meer circulatie aan. Tiens, ik ben hier nu aan dit interview aan het deelnemen.” (giert het uit)

Dedecker: “En wij moeten ons plan maar trekken aan de kust? Onze campings zitten nu vol, de mensen komen af. Wat moeten wij zeggen? Koop een pintje in de Spar en zet u daar ergens?”

De Croo: “Waarover hebben we het nu eigenlijk? Ik wil wel over de grote problemen spreken, maar in België zijn we nu al twee dagen bezig over 7 dagen terras. Jongens toch.” (lacht)

De premier druipt af. “Allez, veel plezier hé.”

Mijnheer Dedecker, wil u niet gewoon een politiek signaal uitsturen?

Van Ranst: “Dat getuigt van niet veel burgerzin. Van een burgemeester verwacht je meer.”

Dedecker: “Maar jij doet net hetzelfde! Er is iets beslist en je komt op tv uitleggen dat je niet akkoord bent.”

Van Ranst: “Ik ben ook geen burgemeester hé.”

Dedecker: “Jij bent een autoriteit van de virologie, al 20 jaar. Ik ben de autoriteit van mijn gemeente. Dat is hetzelfde. Je verwijt mij wat je zelf doet, Marc”.

Van Ranst: “Het verschil is dat álle virologen vinden dat een opening op 1 mei te vroeg is. Jij staat echt alleen in het debat.”

Bent u het eens met minister Vandenbroucke, die zegt je eindigt in de Far West indien burgemeesters de regels niet meer volgen?

Van Ranst: “Dan eindig je inderdaad in de Far West. Met elke week dat je wacht, kun je trouwens honderdduizenden extra beschermen.”

Dedecker: “We zijn qua vaccinatie wel de traagste van de klas in West-Europa.”

Van Ranst: “Dat is dus niet waar hé. Je hebt Engeland en Israël, maar alle andere landen zitten in hetzelfde schuitje. Het is gewoon populistisch om dat te zeggen.”

Dedecker: ”Iedere keer als ik iets zeg, is het populistisch. Alsjeblieft. Ik moet niet meer herverkozen worden en heb dat dus allemaal niet meer nodig. Maar goed, kijk dan naar de rating van Oxford over de strengheid van de maatregelen.”

Van Ranst: “Wij zijn bij de minst strenge hé.”

Dedecker: “Nee, wij staan bovenaan als streng.”

Marc Van Ranst zoekt op zijn gsm naar de studie en zwijgt even. Niet veel later veert hij recht en toont hij dat hij effectief gelijk heeft.

Dedecker: “Conclusie is dat het niet uitmaakt of je nu een sterke of een zwakke lockdown hebt: de cijfers zijn dezelfde. En wij blijven volharden in de boosheid.”

Mijnheer Dedecker, heeft u al een telefoontje gekregen van Jan Jambon, die oproept de maatregelen te volgen?

Dedecker: “Ba neet gij. Er zou eens iemand moeten durven te telefoneren. Je denkt toch niet dat hij tegen mij iets zou durven te zeggen? Hij wou zelf de terrassen openen op 1 mei, maar moest nadien met een compromietsje à la belge naar buiten komen. Een week erbij. En dan zeg ik: fucking godverdomme. Wij zijn het beu.”

Gaat u bij de Middelkerkenaren die terugkeren uit een rode zone in het buitenland controleren of ze in quarantaine gaan en zich laten testen?

Dedecker: “Ik ga niemand controleren. Ik heb daar de mensen niet voor.”

Van Ranst: “Wacht, wat u nu zegt, is heel ernstig.”

Dedecker: “Hoe weet ik dat zij op reis zijn geweest?”

Van Ranst: “Je gaat die lijst krijgen van de Vlaamse overheid. Dat is nu afgesproken.”

Dedecker: “Wij doen alles wat wij moeten doen en volgen alles op.”

Het Overlegcomité voerde versoepelingen door, terwijl de situatie nog altijd zeer ernstig is. Vooral omdat de mensen het gewoon beu zijn en de maatregelen niet meer volgen.

Dedecker: “Het draagvlak is weg door te veel absurde maatregelen. Men heeft met drones mensen uit caravans gehaald. Mensen mochten niet op een bank zitten. Al die onnozelheden …”

Van Ranst: “Ik ben het daar volledig mee eens.”

Mijnheer Dedecker, in een interview zei u een tijdje geleden dat er zoveel doden zijn gevallen omdat we het advies van de virologen hebben gevolgd.

Van Ranst: “Had de regering dat maar gedaan. Wij hebben met alle virologen de tweede golf voorspeld, maar u bleef al die versoepelingen verdedigen. Wij waren de paniekzaaiers, maar wat kwam er? Een tweede golf en 10.000 doden.”

Dedecker: “Wat hebben jullie allemaal verboden? Je mocht zelfs niet naar je tweede verblijf gaan. Of naar de koopjes.”

Van Ranst: “Dat van het tweede verblijf was dom, maar dat kwam niet van ons. De koopjes afschaffen, snap ik, ook al ga ik daar andere jaren zelf heen.”

Dedecker: (kijkt naar Van Ranst zijn kledij) “Dat heb ik al willen zien. Grapje!” (lacht)

Volgt u de maatregelen nog?

Dedecker: “Nee. Ik kan ze ook niet volgen, wegens mijn functie.”

Van Ranst: “Dat mensen het beu raken, is normaal. Het grote kantelpunt was de verjaardag van de crisis. De eerste keer kun je alles uitleggen, maar nu moet je voor de tweede keer aan je zoontje uitleggen dat zijn verjaardagsfeestje niet doorgaat.”

Met welke maatregel heeft u het het moeilijkst?

Van Ranst: “Met het mondmasker op plaatsen waar het zinloos is.”

Dedecker: “Op de zeedijk.”

Van Ranst: “Ja! Maar bijvoorbeeld ook op het perron. Ik sta daar vaak met mijn masker op en aan de andere kant van de rails staat dan nog iemand. Maar als ik het niet doe, neemt iemand daar een foto van en staat het op Twitter. Maar ik voel me dan zó onnozel, want met dat masker bescherm ik niemand op een leeg perron. We zijn er niet in geslaagd om dat soort overdreven maatregelen eruit te halen.”

Hoe komt dat? Ook nu lijken de regels met de natte vinger versoepeld.

Van Ranst: “Het Overlegcomité levert altijd een politiek compromis op. Iedereen gaat daar die kamer binnen met zijn eigen favoriete versoepelingen. Dat komt niet altijd overeen met goed bestuur, maar politique, c’est l’art du possible.”

Dedecker: “Je zegt nu eigenlijk wat ik zeg. Iedereen krijgt daar een snoepje.”

Van Ranst: “Inderdaad, maar dan wordt dat wel een heel grote snoepmand.”

Dedecker: “Moh vent toch, straks gaan we hier arm in arm naar buiten.”

Nemen jullie elkaar eigenlijk iets kwalijk?

Dedecker: “Ik neem Van Ranst persoonlijk niets kwalijk. Ik vind hem een sterke persoonlijkheid, die uitkomt voor zijn gedacht. Ik denk we veel meer gemeen hebben dan je denkt. Twee stijfhoofden die uitkomen voor hun mening.”

We hadden gedacht dat jullie vijandiger tegenover elkaar zouden staan.

Dedecker: “Dat was voor Terzake daarstraks. (lacht) Ik schrok wel van Frank Vandenbroucke. Woensdag zei hij: Dedecker is een extreme lafaard. Dat pik ik niet. Ik ben Jezus niet hé. Wie op mijn linkerkaak slaat, krijgt mijn rechtervuist.”

Houden jullie zich soms in?

Van Ranst: “Bijna voortdurend. Als Rogerke7563 een mening poneert, laat ik dat passeren. Als Siegfried Bracke daarentegen weer op Twitter begint over de GrootViroloog, dan gebruik ik elk letterteken dat ik heb om te reageren.”