▶ Zo maakte helikoptertje Ingenuity eerste gemotoriseerde vlucht op Mars
Een klein hopje voor een helikopter; een grote sprong voor het ruimteonderzoek. Voor het eerst in de geschiedenis heeft een gemotoriseerd toestel een vlucht gemaakt in de dampkring van een andere planeet, ruim 117 jaar nadat de gebroeders Wright dat kunstje op aarde flikten. Volgens waarnemend NASA-topman Steve Jurczyk luidt de geslaagde testvlucht van de kleine Marshelikopter Ingenuity een geheel nieuwe fase in het planeetonderzoek in.
Vanwege technische problemen moest de demonstratievlucht een paar keer worden uitgesteld, maar maandagochtend om 9.30 uur Belgische tijd was het dan eindelijk zo ver. De dubbele rotorbladen van Ingenuity – met een spanwijdte van 1,2 meter – tolden rond met maar liefst 2.500 toeren per minuut; genoeg om het kleine toestel (nauwelijks groter dan een doos tissues en nog geen twee kilogram zwaar) omhoog te tillen. Volgens eerste piloot Håvard Grip was het ‘een vlekkeloze vlucht’.
Drie meter de lucht in, vijf seconden ‘hoveren’, een kwart slag draaien, nog 20 seconden zweven, en daarna weer naar beneden – ogenschijnlijk stelde het niet veel voor. Maar dit kikkersprongetje werd volledig autonoom uitgevoerd, op bijna 190 miljoen kilometer afstand van de aarde, bij een temperatuur van tientallen graden onder nul, en in een atmosfeer die honderd keer zo ijl is als die van ons.
De robotwagen Perseverance, die het helikoptertje meevoerde naar Mars, legde de korte verticale vlucht vanaf veilige afstand vast op een korte video. Ondertussen fotografeerde Ingenuity zijn eigen schaduw, terwijl een laserinstrument de hoogte boven het Marsoppervlak opmat. De ‘vluchtgrafiek’ en de foto’s werden rond 12.40 uur met gejuich ontvangen in het vluchtleidingscentrum in Pasadena. “Dit was een onvergetelijke dag”, aldus projectmanager MiMi Aung. “Ik krijg er nog steeds kippenvel van.”
Dat het ruim drie uur duurde voordat alle foto’s en meetgegevens op aarde aankwamen, kwam vooral door het grote aantal tussenstations. Ingenuity stuurde de data eerst naar Perseverance. Die zond ze later in de ochtend naar een Amerikaanse satelliet in een baan om Mars. Daarvandaan reisden de radiosignalen in 16 minuten naar de grote schotelantennes van NASA’s Deep Space Network, waarna ze doorgeseind werden naar het vluchtleidingscentrum.
Mike Watkins, directeur van NASA’s Jet Propulsion Laboratory waar Perseverance en Ingenuity zijn gebouwd, voorziet een toekomst waarin helikopters of drones gebieden op een andere planeet kunnen verkennen en bestuderen die vanaf de grond niet te bereiken zijn. “Het Ingenuity-team heeft ons de derde dimensie gegeven”, zei hij tijdens een persconferentie. “We zijn niet langer gebonden aan het oppervlak.”
Het zal overigens nog wel even duren voordat er opnieuw een helikopter door het Martiaanse luchtruim vliegt. De eerstvolgende landers – de Europese Marswagen Rosalind Franklin en een internationale missie om bodemmonsters van Mars op te halen voor onderzoek op aarde – worden er niet mee uitgerust, en voor latere Marsmissies bestaan momenteel nog geen concrete plannen.
Wel werkt NASA aan een ambitieuze ruimtevlucht naar de grote Saturnusmaan Titan, die in 2027 gelanceerd moet worden. Titan heeft een dikke dampkring van stikstof en methaan. De Dragonfly-missie omvat een veel grotere drone, die wellicht vele honderden kilometers gaat afleggen. Dragonfly komt echter op zijn vroegst pas in 2036 bij Titan aan.
De komende dagen maakt Ingenuity nog vier testvluchten, die iets langer duren en waarbij ook horizontaal wordt gevlogen. Dan zal de helikopter ook kleurenfoto’s van zijn omgeving maken. “We testen het toestel tot het uiterste”, aldus Aung.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
