5 redenen waarom de zomervakantie nu aanpassen geen goed idee is

Bekijk hier het fragment uit "De afspraak", waarin onderwijsexperts Dirk Van Damme en Wouter Duyck pleiten voor een verkorte zomervakantie:

Laat me beginnen bij het begin. Pedagogisch ben ik grote voorstander van 6 weken zomervakantie. Verschillende studies tonen inderdaad aan dat een zomervakantie die langer duurt dan 6 weken niet bevorderlijk is voor de leerprestaties van leerlingen en de sociale ongelijkheid vergroot. Maar… de spelregels nu veranderen terwijl het spel gespeeld wordt, lijkt me allerminst een goede piste. 

Ik durf stellen dat de leerachterstand op onze school (een ASO-school in een provinciestad) eerder beperkt is. Het merendeel van de leerlingen heeft de intellectuele capaciteiten en de ondersteuning van thuis uit om zelfstandig leerstof te verwerken. Doordat er geen uitstappen en uitwisselingen zijn, is het lesverlies voorlopig heel erg beperkt.

Waar we wél op botsen is een motivatieprobleem. De online lessen en het beperkte contact met leeftijdsgenoten weegt zwaar op onze leerlingen. Onze leerkrachten en leerlingenbegeleiding doen er alles aan om te verhinderen dat er leerlingen uitvallen of afhaken, maar eenvoudig is het niet. Hoewel de samenwerking met partners als het CLB uitstekend verloopt, merken we dat ook hun draagvlak niet eindeloos is.

Deze leerlingen nu uitleggen dat hun schooljaar twee weken langer zal duren, zal hun motivatie niet doen stijgen. 

Ook veel leerkrachten hebben het momenteel heel zwaar. Afstandsonderwijs is echt een energievreter. De lessen en de manier van werken moeten telkens opnieuw worden uitgevonden. Leerkrachten doen er alles aan om iedereen mee te krijgen en te blijven motiveren.

Door het lerarentekort werden afwezige leerkrachten de voorbije maanden vaak niet vervangen, met als gevolg extra taakbelasting voor de aanwezige leerkrachten.

Het huidige loodzware schooljaar met twee weken verlengen lijkt me nefast voor de motivatie van onze collega’s. 

In juli zijn we volop bezig met het opstellen van de taakverdeling voor het volgende schooljaar. In augustus zijn we op school voor de bijkomende proeven en voor de voorbereiding van het nieuwe schooljaar. Ik heb ongeveer een 4 weken vakantie. Ik ken een heel aantal collega's die er ongeveer 2 hebben. Als de vakantie twee weken wordt ingekort, houden zij geen vakantie meer over.

Als school met een uitgebreid patrimonium staan er jaarlijks wel enkele grote werkzaamheden gepland. Wij plannen die lawaaierige en ingrijpende werken in de zomervakantie (maar niet tijdens het bouwverlof). Wanneer zullen we dit moeten doen? Wanneer kunnen de lokalen een opknapbeurt krijgen? Wanneer krijgt het poetspersoneel vakantie? Wanneer kan de ICT-coördinator het computerpark en het netwerk controleren? Wanneer zullen we boekenpakketten samenstellen? 

Ik kan op zijn minst stellen dat het turbulente onderwijstijden zijn. Er komt momenteel ontzettend veel af op leerkrachten, directies en scholen. Wanneer krijgen we tijd om even los van de waan van de dag na te denken over de onderwijshervorming, over digisprong of over de heropstart na covid na een jaar zonder rustmomenten?

Los van dit alles blijf ik een herschikking van de vakanties een zinvolle denkoefening vinden. Dit wordt dan best vanuit zo veel mogelijk invalshoeken bekeken: 

• Wat is de economische impact? Een vakantieperiode van negen weken betekent wat voor het binnenlandse toerisme…
• Wat is de maatschappelijke impact? Een vakantieperiode is een belangrijk moment voor bijvoorbeeld jeugdbewegingen. Ook zorgt de vakantie voor een spreiding van de verlofperiodes van andere sectoren...
• Wat is haalbaar voor de personeelsleden en directies? Achter de schermen moeten ze wel een schooljaar voorbereiden en dat neemt weken in beslag...
• Wat is de impact op de praktische kant? Nu gebruiken we de vakantie voor bv. grote infrastructuurwerken, de grote opkuis, de update van het ICT-park ...

Kortom: zo'n denkoefening doe je niet holderdebolder en verdient een breed en grondig maatschappelijk debat waarbij tal van belangen naast elkaar moeten worden gezet. Het is alvast geen losse flodder die experimenteel op het onderwijs, zijn leerlingen en personeel, dient afgeschoten te worden.