Openbare aanklager over nazigroet in Breendonk: ‘Ook na mediastorm heeft hij zijn gedachtegoed niet afgezworen’

Anderhalf jaar nadat De Morgen en VRT NWS uitbrachten dat G. Verreycken een nazigroet bracht in het kamp van Breendonk, is zijn zaak voor de rechter verschenen. De nu 25-jarige jongeman bracht op 24 augustus 2019 een bezoek aan het kamp met de extreemrechtse groep Right Wing Resistance. 

Achteraf maakten groepsleden foto’s van het bezoek publiek op Facebook, waaronder een nazigroet in een zaal die tijdens de bezetting ‘het casino’ heette omdat het de kantine van de Wehrmacht en de SS was, die er ook schijnprocessen hielden. In die zaal gaf G. Verreycken zijn gsm aan B.D. en vroeg hij om een foto van hem te maken. Onder een adelaar, hakenkruis en het SS-opschrift ‘Meine Ehre Heisst Treue’ strekte G. Verreycken zijn rechterarm.

“Breendonk is een verschrikkelijke plaats, waar 4.000 politieke gevangenen hebben gezeten, waarvan de helft het niet heeft overleefd. Het hakt erin bij de slachtoffers en hun nabestaanden dat iemand dan zo poseert voor een foto in uitgerekend de kantine waar de SS feestvierde na terechtstellingen”, pleitte advocaat Jos Vander Velpen. Hij treedt op namens de Liga voor Mensenrechten, de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en het War Heritage Institute dat het Breendonk-kamp beheert.

Ook de gemeente Willebroek heeft zich burgerlijke partij gesteld, “diep geschokt door de feiten op het grondgebied van de gemeente”, net als Unia.

Na de berichtgeving van De Morgen en VRT NWS startte het parket van Mechelen een onderzoek. Toen het parket de gsm van G. Verreycken wou laten uitlezen, bleek deze al in beslag genomen in een onderzoek naar kinderpornografie. Niet enkel de foto van de nazigroet stond op die gsm, ook onder meer een foto waarin hij poseert in SS-uniform.

Er stonden ook talrijke racistische uitlatingen op zijn gsm, 28 audiobestanden met Duitse marsliederen en het chatbericht: “Als het Vlaams Belang aan de macht is zal ik een rol in de inquisitie nemen en wraak nemen.”

_{(Lees verder onder de foto)}

Familiegeschiedenis

G. Verreycken was een tijdlang lid van het Vlaams Belang, maar op het moment van de nazigroet al uit de partij gezet. Hij is de zoon van Rob Verreycken, voormalig parlementslid voor Vlaams Blok, en de kleinzoon van Wim Verreycken, die aan de wieg stond van de partij. Als lid van de privémilitie Vlaamse Militanten Orde (VMO) plaatste Wim Verreycken ooit nog een bom aan de Congreskolom in Brussel, maar de aanslag mislukte.

In zijn verhoor zegt een van de leden van Right Wing Resistance over G. Verreycken: “Ik weet niet of hij geweld zou gebruiken, maar ik denk wel dat hij haat zou verspreiden. Hij zei dat zijn vader parlementslid was geweest voor Vlaams Belang en schepte ermee op dat zijn vader hem kon helpen.”

Volgens de advocaat van G. Verreycken is zijn familiegeschiedenis net een verzachtende omstandigheid. 

“Hij komt uit een familie die generatie na generatie een denkpatroon heeft ontwikkeld en doorgegeven”, pleitte advocaat Marc Hendrickx. “Ondanks deze politieke socialisatie in een familie met specifieke politieke voorkeuren, zijn er geen expliciete uitlatingen van mijn cliënt te vinden die het nationaalsocialisme goedkeuren. Hoogstens een sms’je of whatsappje dat uit de context wordt gerukt.”

G. Verreycken was zelf afwezig op zijn proces. Hij woont en werkt in Ierland, volgens zijn advocaat omdat hij “opgejaagd wild” is geworden, door de “schade die de mainstreammedia hebben aangericht aan mijn cliënt”.

Gedachtegoed

Waarom deed G. Verreycken dan die nazigroet, als hij niet dweept met het nationaalsocialisme? “Is dat stoerdoenerij, of de wens van een gestoorde geest? Wellicht iets tussenin”, aldus Hendrickx. Hij vraagt opschorting van straf.

In de verhoren komt iets anders naar voren. Volgens een van de aanwezigen in Breendonk gaf G. Verreycken als reden voor de foto: “Dit is de kantine waar de SS’ers aten en ik kan me met hen het best vergelijken.”

Als G. Verreycken lucht krijgt van dat getuigenverhoor, scheldt hij zijn voormalige medestander uit in een chatgesprek met fotograaf B.D. voor een “laffe Jood”, die “naar Auschwitz moet”, die “untermensch”. Dat chatgesprek dateert van 8 februari 2020, een halfjaar na de nazigroet, en drie maanden nadat het in de media kwam. 

“Ook na de mediastorm heeft hij zijn gedachtegoed niet afgezworen”, concludeerde de openbaar aanklager, die een gevangenisstraf van zes maanden vraagt voor inbreuken op de antiracismewet en de negationismewet. “Het is volstrekt ongeloofwaardig dat beklaagde met zijn gebaar niets bedoelde. Het is zeer duidelijk wat hij bedoelde: de Holocaust goedkeuren ten opzichte van zijn geestesgenoten en hen tot haat aanzetten.”

De rechtbank zal onder andere moeten oordelen hoe publiek die nazigroet is gebracht. In de casinozaal zouden op dat moment enkel leden van Right Wing Resistance aanwezig zijn geweest. Volgens zijn advocaat liet G. Verreycken de foto enkel maken voor zijn “privécollectie”, maar namen ook andere RWR-leden op dat moment een foto en hebben anderen die foto op Facebook gedeeld. 

RWR zou intussen uit elkaar zijn gevallen, al zijn verschillende leden nog wel actief bij andere groeperingen. “Het is een van de weinige positieve effecten van deze zaak”, zegt Jos Vander Velpen. “Bij marginale groepen, die zeer actief zijn op sociale media, is het belangrijk om hen snel de pas af te snijden, voor ze tot volle bloei komen.”