Restaurants en cafés zagen personeel verdwijnen tijdens sluiting: wie bedient straks die terrassen?

Het lijkt er sterk op dat terrassen binnenkort weer kunnen openen – discussies over de concrete uitvoering buiten beschouwing gelaten. Goed nieuws voor de horeca, al leeft er intussen ook de vrees voor een personeelstekort. “Ik heb al een hele tijd zo’n acht vacatures openstaan die maar niet ingevuld geraken”, zegt Filip Vanheusden, uitbater van Het Borrelhuis en de Kwizien in Hasselt en Thor Terrazza en Partaasch in Genk. “Het is eerder toeval als iemand solliciteert. Zeker voor geschoold keukenpersoneel is het een drama.”

Heel wat koks en obers zochten immers ander werk. Zij zullen niet allemaal terugkeren, bijvoorbeeld omdat ze in tussentijd konden proeven van andere, stabielere jobs. “Wij hebben nood aan mensen met horecabloed”, zegt Vanheusden. “Wij werken op momenten dat andere mensen vrij zijn. Al zijn de werkdagen van 12 tot 14 uur intussen wel verleden tijd. Er is zeker aandacht voor het privéleven.”

De schrik dat niet alle functies ingevuld geraken, zit er goed in. “Toen we een actie wilden opzetten voor aanbiedingen gericht op tijdelijk werklozen, kregen we van horeca-uitbaters de vraag om geen langdurige vacatures aan te bieden”, zegt VDAB-woordvoerster Joke Van Bommel. “‘Anders zijn we hen zelf kwijt en we hebben hen straks broodnodig’, zeiden ze.”

Hoe groot het personeelstekort juist zal zijn, is moeilijk te zeggen. Op een bevraging van Horeca Vlaanderen in maart zei 38 procent van de 2.000 respondenten dat ze bij een mogelijke heropening in mei op zoek zouden moeten naar personeel voor een of meerdere posities. De VDAB zag het aantal vacatures voor hulpkok (111), keukenmedewerker (211) en kelner (206) in maart weer stijgen. In januari en februari van dit jaar lagen die aantallen dubbel zo laag.

Jobs in de horeca – zeker de hogere profielen – waren al voor de pandemie een knelpuntberoep. “Terwijl net deze kelners, chef-koks of barmannen erg belangrijk zijn voor een onderneming”, zegt Robin Vanderelst, directeur van Horeca Forma, de vormingsorganisatie van de horeca.

Actieplan

Crevits komt daarom met een actieplan, samen met VDAB en Horeca Forma. Crevits: “Ondanks de lange sluiting is het belangrijk om naar de toekomst te kijken, naar een veilige heropening van de sector. Heel wat werknemers hebben intussen andere oorden opgezocht.”

Concreet is het de bedoeling om zoveel mogelijk mensen naar een job, betaalde stage of opleiding in de horeca te leiden. Zo zal de VDAB bijkomende opleidingen aanbieden om ervaren horecamedewerkers met een verkort traject op te leiden tot een hoger jobprofiel, bijvoorbeeld van keukenmedewerker tot (hulp)kok. Dat soort opleidingen wordt nu ook voorzien voor (tijdelijke) werklozen. Stappen ze in een opleiding, dan behouden ze hun uitkering en worden onkosten vergoed.

“Om de komende vacatures in te vullen zet VDAB in op een IBO-offensief (individuele beroepsopleiding, PG)”, zegt Crevits. “Werkgevers zullen actief worden benaderd over hun noden op het vlak van personeel en geïnformeerd worden over de IBO-trajecten.”

Ook mikt het actieplan op de instroom van nieuwe werknemers. Digitale opleidingsmodules en infopakketten moeten mensen warm maken voor de sector. Via een brede informatiecampagne hopen hotelscholen meer studenten te werven. Hun inschrijvingen dalen al jaren.

“Die instroom is zo laag dat we moeten kijken naar korte opleidingen of werkplekleren en duaal leren, om deels via de werkvloer enkele basistechnieken aan te leren”, zegt Vanheusden. “Dat vraagt tijd. Om wat geschoold personeel in de sector te krijgen, zijn we al snel twee, drie jaar verder. Dan is het goed dat de overheid ons steunt.”