Versoepelen op 8 mei? ‘Dan stevenen we af op vierde golf’

Het verhoopte effect van de paaspauze kwam er (nog) niet: de extra afkoelingsweek in het onderwijs, de sluiting van de contactberoepen, het verplicht winkelen op afspraak en de inkrimping van het aantal buitencontacten zorgde er niet voor dat het aantal besmettingen merkbaar afnam. En ook op intensieve zorg kwamen er amper bedden vrij. Met gisteren nog 925 patiënten op de ICU-afdelingen is de situatie nog lang niet ‘duurzaam beter’, nochtans een vereiste om de terrassen van de horeca op 8 mei opnieuw open te zetten.

Vakantie begint met piek

Komen er die dag grote versoepelingen, dan stevenen we af op een vierde golf, voorspellen vijf biostatistici. Met een piek begin juli, bij de start van de zomervakantie. Dat blijkt uit modellen die biostatisticus Niel Hens in ‘De Afspraak’ presenteerde. Met vier collega’s van de universiteiten van Hasselt en Antwerpen maakte hij enkele prognoses over het mogelijke effect van versoepelingen op het aantal ziekenhuisopnames. Het team baseerde zich daarvoor op de maatregelen en ons gedrag in september vorig jaar. De situatie toen: de horeca open, vijf knuffelcontacten en evenementen met beperkt publiek.

“In het scenario waarbij er de eerste week van mei al grote versoepelingen worden doorgevoerd, verwachten we nog een daling van het aantal ziekenhuisopnames tot half mei, waarna de vierde golf zich meteen al inzet”, verduidelijkt Lander Willem, één van de modelleerders. Dat wordt dan wel niet de meer de hoge, spitsvormige piek als voorheen, maar eerder een uitgestrekte heuvel waarvan de plateautop zich van half juni tot een stuk in juli uitstrekt. “Opvallend: de helft van wie dan in het ziekenhuisbed belandt, is jonger dan 40 jaar. Reden is de veel besmettelijkere en meer ziekmakende Britse variant, die door de versoepelingen de personen treft die nog niet gevaccineerd zijn.”

Zover hoeft het volgens de wetenschappers echter niet te komen. Stellen we versoepelingen twee weken uit — tot 21 mei —, dan zou dat golfje slechts een rimpeling worden. “De verklaring? Dankzij de vaccinatiecampagne die vandaag echt wel op snelheid is, zullen binnen drie weken nog een pak méér mensen volledig beschermd zijn. Dat maakt een wezenlijk verschil in het aantal zieken”, aldus Willem.

Hét verschil: contacten

Kunnen we een vierde golf eigenlijk vermijden? “Zeker”, stelt Willem resoluut. “Hervatten we het leven zoals voor de paaspauze — dus met de scholen en kappers open — is er dankzij de vaccinaties van een vierde golf in theorie geen sprake meer. Het is pas wanneer we het aantal sociale contacten in onze modellen gevoelig laten oplopen dat we een vierde golf zien verschijnen.” Sterker nog: zouden we ons aan alle maatregelen van de paaspauze blijven houden, dan zou corona volgens de experten tegen augustus zo goed als het ziekenhuis uit zijn. Conclusie volgens Hens: “Omdat we nu op kruissnelheid zijn qua vaccinatie is het eigenlijk verstandig nu geduld te hebben.”

Randvoorwaarden

Geen extra contacten of een heropening van de kappers dan maar op 26 april? En wat met de buitenhoreca op 8 mei? “Alles hangt heel sterk af van hoe we ons nú gedragen. Het is nooit te laat om minder laks met de maatregelen om te springen”, aldus Hens. Die benadrukt dat “veel mogelijk is”, afhankelijk ook van de ‘randvoorwaarden’ van de maatregelen. “Zo kan ik met mijn eigen gezin veilig op een terras uit eten gaan. De situatie is echter anders wanneer ik dat met drie of vier anderen doe. En je kan met tien mensen buiten afspreken als dat op veilige afstand gebeurt en het om telkens dezelfde tien gaat.”