Getrouwd? Dan ook pensioenen delen

Naast de loonkloof bestaat er ook zoiets als de pensioenkloof. Volgens cijfers van Eurostat lag het pensioen van vrouwen in 2019 gemiddeld 31,9 procent lager dan dat van mannen. Om dat verschil te dichten, heeft CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri een resolutie en een wetsvoorstel klaar. Meer gendergelijkheid moet de rode draad worden bij de grote pensioenhervorming van dit najaar, zo vindt ze.

Lanjri haalt daarom de ‘pensioensplit’ opnieuw boven. In haar wetsvoorstel worden de pensioenrechten van getrouwde partners voortaan bij elkaar opgeteld, tenzij die daar expliciet anders over beslissen in een huwelijkscontract. Simpel gesteld: je zou niet langer enkel getrouwd zijn in gemeenschap van goederen, maar ook in ‘gemeenschap van pensioen’. Bij een scheiding worden die rechten door twee gedeeld. 

“Veel vrouwen kiezen er samen met hun partner voor om minder te werken”, zegt Lanjri. “Met ons voorstel bekopen ze de beslissing niet langer als ze uit elkaar gaan.” De oorzaak van de pensioenkloof ligt bij de ongelijke loopbaan tussen mannen en vrouwen. Vrouwen kiezen er nog altijd vaker voor om deeltijds te gaan werken of schuiven hun carrière tijdelijk aan de kant om voor de kinderen te zorgen. Minder arbeidstijd en een lager loon leiden tot lagere pensioenrechten. 

Voor wie nu al met pensioen is, zou er niets veranderen. Koppels die reeds getrouwd zijn, zouden nog een jaar de tijd krijgen om eventueel van de regeling af te zien. De pensioensplit zou zowel gelden voor het wettelijke als het aanvullende pensioen.

Regeringspartijen Groen en Vooruit steunen het voorstel. Wel waarschuwen ze ervoor dat het nieuwe systeem niet ongewild extra mensen in de armoede mag duwen. Momenteel behoudt de partner die het meest verdient zijn pensioenrechten. De andere krijgt een een ‘echtscheidingspensioen’ boven op de uitkering, een (beperkt) extraatje uit de zak van de sociale zekerheid. De vrees is dat mannen met een klein pensioen in het nieuwe systeem nog minder zullen overhouden. 

Struikelblok

Regeringspartij Open Vld is tegen. “Het spreekt voor zich dat ook wij die pensioenkloof willen dichten”, zegt fractieleider Maggie De Block. “Maar de pensioensplit is niet de manier. Je beloont net vrouwen die deeltijds gaan werken.” In plaats daarvan pleiten de liberalen voor een hogere arbeidsparticipatie van vrouwen, een ambitie die de andere regeringspartijen trouwens onderschrijven. Pensioenminister Karine Lalieux (PS) staat alvast open voor de dialoog. 

Een ander struikelblok is de praktische haalbaarheid. “Het idee is goed, maar mocht het eenvoudig zijn, het was al lang ingevoerd”, zegt Yves Stevens, professor sociaal recht aan de KU Leuven, die in 2014 ook zetelde in de Nationale Pensioencommissie. “De administratie en berekeningen bij een scheiding zijn erg complex. Wie betaalt de sociale bijdragen voor het pensioen? Wanneer betaal je de tweede pijler uit en hoe draag je die over? Ook de verzekeringssector, die de aanvullende pensioenen mee beheert, heeft daar al op gewezen.”  

De materie betekent de nodige splijtstof voor Vivaldi. In het regeerakkoord is opgenomen dat de pensioensplit “bestudeerd” zal worden, maar ook al tal van andere onderwerpen liggen nog open voor de pensioenhervorming. Nog voor de zomer wil minister Lalieux advies inwinnen van de sociale partners, in september moeten de echte onderhandelingen beginnen.