Trump nomineert Neil Gorsuch als rechter bij Hooggerechtshof

"Rechter Gorsuch heeft buitengewone juridische capaciteiten, een briljante geest en een opmerkelijke discipline", aldus Trump bij de aankondiging die - overigens heel ongebruikelijk - live en met een hoog entertainmentgehalte op Facebook te volgen was.

De president noemde de benoeming van een rechter bij het Hooggerechtshof de belangrijkste beslissing die een Amerikaanse president kan nemen, na de beslissingen over defensie.

De 49-jarige Gorsuch is geboren in de staat Colorado in een Republikeins nest, maar verhuisde als tiener naar Washington waar zijn moeder Anne Gorsuch Burford was aangesteld aan het hoofd van het milieuagentschap. Gorsuch Burford was de eerste vrouw om die functie uit te oefenen - ze was trouwens benoemd door Ronald Reagan - maar ze moest ontslag nemen na een schandaal over wanbeheer.

Gorsuch zelf behaalde onder meer een rechtendiploma aan Harvard en studeerde later nog filosofie in Oxford. Hij werkte een tijdlang als assistent voor twee rechters van het Hooggerechtshof, en werkte ook tien jaar lang voor een prominent advocatenkantoor in Washington DC. Hij werkte twee jaar op het ministerie van Justitie onder George W. Bush voor die hem in 2006 tot rechter bij het federale hooggerechtshof in Denver benoemde. Hij doceert eveneens rechten aan de universiteit van Colorado.

Een van zijn huidige collega-rechters omschrijft hem als "bescheiden, zeer welbespraakt en uitzonderlijk hardwerkend". Gorsuch, die de in februari vorig jaar overleden Antonin Scalia moet vervangen, heeft de reputatie van een "betrouwbare conservatief" te zijn. Hij wordt beschouwd als een echte "outdoor"-man. De man was een grote bewonderaar van Scalia, maar wordt beschouwd als gematigder.

Als rechter wordt hij omschreven als een "originalist", waarmee bedoeld wordt dat hij heel erg probeert om de grondwet te interpreteren in de geest van de opstellers ervan. Als gevolg daarvan zijn zijn beslissingen meestal, maar niet altijd, conservatief. De verwachting is dan ook niet dat hij beslissingen van het Hooggerechtshof over abortus en homohuwelijk in twijfel zal trekken.

"De benoeming van Gorsuch zal niet veel veranderen aan de koers van het Hooggerechtshof", zegt ook correspondent Michiel Vos. "Gorsuch die een conservatieve rechter zal vervangen, is zelf ook “reliably conservative”. Er wordt van uitgegaan dat hij over alle grote bekende onderwerpen conservatief denkt. Dus de balans blijft min of meer hetzelfde, 5 – 4, of een overwegend conservatief hooggerechtshof."

Dat Trump hem voordraagt, is toch wel een beetje een verrassing. Gorsuch heeft nog steeds erg goede contacten met het establishment in Washington, dat Trump over het algemeen niet erg genegen is. Met zijn 49 jaar is Gorsuch alvast de jongste genomineerde in meer dan 25 jaar.

Met de nominatie van Gorsuch zet Trump zich opnieuw duidelijk af tegen zijn voorganger, Barack Obama. Die had in maart vorig jaar de Democraat Merrick Garland voorgedragen als kandidaat-rechter, maar de Amerikaanse Senaat - die gedomineerd wordt door de Republikeinen - weigerde de benoeming te bekrachtigen.

Ook de nominatie van Gorsuch moet overigens nog door de Senaat goedgekeurd worden. De Democraten waarschuwden al dat ze geen kandidaat zouden goedkeuren die te conservatief is. Maar volgens Trump kan Gorsuch zowel bij de Democraten als de Republikeinen op een "enorme steun" rekenen.

De Republikeinen hebben 52 zetels in de Senaat, maar voor de goedkeuring van de nieuwe rechter zijn 60 stemmen nodig. Witte Huis-woordvoerder Sean Spicer gaf aan er vertrouwen in te hebben dat voldoende Democraten voor Trumps kandidaat zullen stemmen.