Hoe Kate Winslet na ‘Titanic’ de glamour afzwoer: ‘Die beelden van perfectie zijn niet juist. We mogen dat echt niet meer doen’

Covid-19 heeft de filmwereld lelijk toegetakeld, maar één voordeel heeft de huidige toestand alleszins wel voor filmsterren: moesten ze in normale tijden nog uren gestyled en geschminkt worden alvorens ze de pers te woord ­stonden, dan kunnen ze nu gewoon – net zoals u en ik – half aangekleed voor hun webcam gaan zitten.

Kate Winslet ziet er piekfijn uit wanneer ze ons vanuit haar woonkamer in Zuid-Engeland begroet, maar doorprikt meteen zelf de schone schijn: “Ik heb nog steeds het T-shirt aan dat ik vanmorgen uit de kast griste om de kinderen naar school te brengen. Maar om er toch een beetje als een ­filmster uit te zien, heb ik er snel een zwart jasje over aan­getrokken. Belachelijk, hè?” Ze schatert en gaat rechtstaan: “Kijk, daaronder draag ik gewoon een legging en sandalen!”

Het is Winslet ten voeten uit: wereldberoemd sinds Peter Jackson haar op haar 17de castte in Heavenly Creatures, maar allesbehalve gek op glamour. Natuurlijk associeert u haar nog steeds met haar iconische rol in Titanic (1997) – tot op heden het derde grootste bioscoopsucces aller tijden. Maar waar Winslets tegenspeler Leonardo DiCaprio daarna zijn klim naar de hoogste Hollywoodregionen verderzette, sloeg zij – een prille twintiger toen – een andere weg in. Uit zelf­behoud, verklaarde ze begin dit jaar nog in een podcast, want de beroemdheid zat haar toen absoluut niet lekker: “Van de ene dag op de andere werd er met een vergrootglas naar me gekeken, en kreeg ik in de pers gemene opmerkingen over mijn lichaam. Ik vond bekend zijn verschrikkelijk, en hoopte vooral dat het snel voorbij zou zijn. Nee, ik was absoluut niet klaar om een ster te zijn.”

Na Titanic bedankte Winslet dan ook vriendelijk voor de hoofdrol in Shakespeare in Love (waar Gwyneth Paltrow een Oscar mee zou winnen), om zich te concentreren op kleinere films. Pas in 2014 koos ze met Divergent nog eens voor een echte blockbuster, maar de films die haar carrière na Titanic kleurden, waren niet de grote kassuccessen. Wel kwalitatieve, soms weerbarstige auteursfilms als Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Little Children, Revolutionary Road (die haar herenigde met DiCaprio) en The Reader (waarvoor ze na ettelijke nominaties eindelijk een Oscar won).

Begrijpelijk dus dat Winslet tijdens ons gesprek met geen woord rept over de vermaledijde boot die op een ijsberg botste en haar zelfvertrouwen ei zo na tot op de zeebodem deed zinken. Liever praat ze honderduit over haar nieuwe HBO-minireeks Mare of Easttown, en over haar personage Mare Sheehan: een norse rechercheur die soms zo bits kan zijn dat het hilarisch wordt. In het kleine stadje Easttown onderzoekt ze de moord op een jong meisje, terwijl ze zelf worstelt met een enorm schuldgevoel over de dood van haar zoon.

“Ik had nog nooit eerder zo’n personage gelezen”, jubelt Winslet. “Mare is een kaleidoskoop van tegengestelde eigenschappen: ze is tegelijk charmant en afstotelijk, warm en kregelig, taai en kwetsbaar. Ze is een absolute natuurkracht, en tegelijk is ze vanbinnen stilletjes aan het sterven. Zo’n complex en reëel personage mogen spelen, was een droom. En tegelijk ook een beetje een nachtmerrie.”

Hoezo, een nachtmerrie?

“Omdat ik Mare zo lang heb gespeeld. De opnames zouden normaal gezien een halfjaar in beslag nemen, maar toen sloeg covid toe. In maart 2020 werd de shoot stilgelegd, en pas in september zouden we uiteindelijk weer aan de slag kunnen. Ik moest dus veel langer dan voorzien in deze rol blijven. En in de tussentijd had ik door de pandemie ­natuurlijk ook geen ander werk. Eigenlijk ben ik 20 ­maanden lang Mare geweest. Ze is enorm onder mijn vel gekropen, een alter ego van mezelf geworden, bijna.”

Hoe schud je zo’n rol na meer dan anderhalf jaar weer van je af?

“O, ik ben nog niet van haar af, hoor. (lacht) En ik weet eigenlijk ook niet of ik dat wel wil. Ik ben na verloop van tijd echt van Mare gaan houden. De bruine jas die ze in de reeks voortdurend draagt, hangt hier nog bij me thuis aan de ­kapstok. Soms trek ik hem aan als ik ga koken. Gewoon, om het gevoel te krijgen dat ze er nog steeds is.”

U spreekt over Mare alsof u haar echt gekend heeft. Hoe hebt u de rol benaderd?

“Ik heb enorm veel research gedaan. Enerzijds wou ik begrijpen wat Mare als rechercheur zoal meemaakte. Daarom ben ik op stap gegaan met een undercover ­drugsagente. We toerden samen door de criminele ­onderbuik van Philadelphia, en soms moest ik me ­verstoppen op de achterbank, met een kogelvrij vest aan. (lacht) Ik volgde ook een volledige schietcursus... Eigenlijk heb ik een soort verkorte politieopleiding gekregen.”

Mare sleurt ook heel wat psychologische bagage met zich mee. Hoe hebt u zich daarin verdiept?

“Ik heb mezelf een trauma aangepraat. (lacht) Het klinkt raar, maar het is echt zo. Ik heb me haar pijn eigen gemaakt. Mare wordt verteerd door schuldgevoel. Ze ademt wel, maar moet voor zichzelf iedere ademhaling rechtvaardigen. Ze voelt zich schuldig over de manier waarop ze haar zoon heeft opgevoed, over de dingen die ze anders en beter had moeten doen, en over hoe het met hem is afgelopen. Dat gevoel werd in mijn hoofd zo reëel en zo rauw, dat ik de acteur die mijn zoon Kevin speelde, Cody Kostro, niet eens in de ogen kon kijken. Telkens wanneer hij de set op kwam, deed ik letterlijk mijn ogen dicht, en moest ik naar een andere kamer vluchten.”

Ik zie dat het u nog steeds ontroert.

(slikt de krop in haar keel weg) “Sorry! Ik heb zo lang met dat trauma rondgelopen, dat ik er nog altijd niet over kan ­praten zonder te huilen. Belachelijk, ik weet het. Mijn ­kinderen lachten me er ook mee uit. Ze vroegen me af en toe: ‘En moeder, hoe voel je je vandaag over Kevin?’ (lacht) Soms voelden ze zich genoodzaakt om me eraan te herinneren dat Kevin niet echt was, maar dan bedekte ik mijn oren en riep ik: ‘Shut up, shut up, shut up, hij bestaat wél!’

“Het is eerlijk gezegd wel een beetje alarmerend hoe echt het voor mij voelde, en hoe hard dat is blijven hangen. (krijgt het weer moeilijk, probeert zich te herpakken) Verdorie toch... Sorry! Ik weet dat het aanstellerig overkomt, want uiteindelijk is het gewoon de job van een acteur om zich in te leven. Maar ik denk dat het me zo raakt omdat ik heel veel heb gepraat met mensen die echt een kind of een geliefde hebben verloren aan zelfdoding. Al hun leed heb ik geabsorbeerd als een spons.”

Is het ook niet de job van een acteur om zichzelf te beschermen, en werk en privé enigszins van elkaar te scheiden?

“Dat heb ik opgegeven. Uiteindelijk begint alles toch altijd door mekaar te lopen. En om Mare te kunnen spelen, was dat misschien ook nodig. Maar niet altijd leuk. Er waren dagen dat het verschrikkelijk voelde om haar te zijn. Of om met haar samen te leven, vraag maar aan mijn echtgenoot. (lacht) Als hij na een zware opnameweek voorstelde om op zondag met het gezin te gaan brunchen, snauwde ik hem toe: ‘Ben jij niet goed bij je hoofd? Maandag heb ik een scène van zeven pagina’s bij de therapeut, ik kan nu echt niet gezellig gaan brunchen!” Mijn man is een heilige, schrijf dat maar op.” (lacht)

Gaat u voor elke rol zo diep?

“Deze keer misschien nog wat dieper dan anders, maar ik ben wel altijd heel ijverig geweest. Je mag nooit verwachten dat het allemaal wel vanzelf zal gebeuren, of dat iemand anders je werk voor jou gaat doen. Soms heb je de ­omstandigheden tegen: als je slecht hebt geslapen, omdat je midden in de nacht met je hond naar de dierenarts bent moeten gaan, of omdat je kind de hele nacht wakker was met 39 graden koorts – dat is me zó vaak overkomen. Maar weet je wat? Zelfs zonder slaap moet je er nog tegenaan gaan. Want uiteindelijk is het wel jouw gezicht daar op dat scherm. Daarom laat ik mezelf nooit toe om lui of ­gemakzuchtig te zijn, zelfs geen seconde. Je kunt nooit te veel huiswerk maken.”

Voor bepaalde aspecten van haar rol in Mare of Easttown moest Winslet dan weer nauwelijks huiswerk maken. Zo begreep ze, als kind uit een arbeiderswijk in het Engelse provinciestadje Reading, meteen hoe het voor Mare moest zijn om te leven en werken in Easttown – een gehucht waar iedereen iedereen kent. “Bij ons was het vroeger ook zo: als Lorraine van vijf huizen verder gordelroos had, dan wist de hele straat dat meteen”, lacht ze. Een andere gelijkenis tussen haar en Mare is minder gezellig: allebei slepen ze een bijnaam uit hun jeugd achter zich aan, die ze het liefst van al nooit meer zouden horen. In Easttown staat Mare tot haar grote ergernis nog steeds bekend als Lady Hawk, de ­sterspeelster die het lokale basketbalteam lang geleden naar de kampioenstitel schoot. Winslet kreeg als kind een veel gemenere bijnaam toebedeeld: “Op school werd ik Blubber genoemd. Nu klinkt dat grappig, maar toen was het dat allerminst, geloof mij. Ik werd gepest omdat ik dik was. Een verschrikkelijke tijd. Ik voelde me uitgesloten en afgewezen. Gelukkig had ik een warm gezin om op terug te vallen, anders had het me wellicht voor het leven getekend. Maar hey, kijk nu maar eens naar mij! Ik ben er overheen geraakt. En jullie, pesters, waar zijn jullie? Wat hebben jullie ooit bereikt?” (steekt haar tong uit naar de camera en lacht luid)

body positivity

Misschien zijn het wel die pesters die de kiemen voor Winslets atypische, authentieke houding gezaaid hebben: “Mijn ervaring met pestgedrag heeft er alleszins voor gezorgd dat ik er heel erg van overtuigd ben dat het goed is om anders te zijn”, beaamt ze. Winslet predikt al body positivity van lang voor het hip was. Haar missie: de film- en tv-wereld verlossen van een onrealistisch vrouwbeeld. “Zeker in deze fase van mijn leven ben ik heel erg gefocust op waarachtigheid. Ik wil personages spelen die geloofwaardig zijn qua emoties, maar ook qua looks. Dat is waar ik het meest van geniet nu, halverwege de veertig: totaal onglamoureuze rollen spelen. (lacht) Ik heb echt geen enkele interesse meer in personages die er perfect uitzien. Ik wil mensen spelen, met reële emoties en echte lichamen.”

“Ik ben enorm bezorgd over het effect van sociale media. Ik begrijp dat sommigen er veel aan kunnen hebben. Maar voor bepaalde generaties, en dan vooral voor jonge ­vrouwen, kunnen sociale media ongelooflijk schadelijk zijn, want ze hangen een compleet onbereikbaar schoonheids­ideaal op. Gefotoshopte beelden van een perfect bestaan, een perfect lichaam of een perfect gezicht. Ik ben het zo fundamenteel oneens met dat artificiële schoonheidsideaal, dat ik mezelf binnenstebuiten zou keren om het te ­corrigeren. Daarom vind ik het levensbelangrijk om in mijn werk alleen échte mensen te spelen.”

Mensen zoals Mare, met een vetrolletje op hun buik en een uitgroei van ettelijke maanden.

“Precies. We hadden van Mare evengoed een personage kunnen maken dat elke ochtend met een perfect kapsel en zorgvuldig aangebrachte make-up naar haar werk vertrekt – zoals in de meeste tv-series het geval is. Maar ik geloofde in de eerste plaats al niet dat ze daar tijd voor zou hebben, laat staan dat ze zich de moeite zou getroosten om in de spiegel te kijken. Eigenlijk ben ik zelf ook zo. Zoals ik daarstraks zei heb ik wel een vestje aangetrokken voor dit interview, en wat mascara opgedaan. Maar op een doordeweekse dag kijk ik eigenlijk niet eens in de spiegel. Ik heb wel andere dingen te doen. (lacht) En dat geldt voor de meeste vrouwen die ik ken. Als moeder heb je het gewoon te druk: je brengt je kinderen naar school, probeert ervoor te zorgen dat iedereen genoeg gegeten heeft en op tijd de deur uit is... Wie heeft er dan tijd om in te zitten met hoe ze eruitziet voor ze naar het werk vertrekt? Ik vond het heel belangrijk bij dit personage om dat allemaal te tonen. Dat maakt haar heel herkenbaar.”

U staat niet alleen met uw roep om meer echtheid. Is de sector stilaan in de goede richting aan het evolueren?

“De manier waarop vrouwen op het scherm worden afgebeeld, is eindelijk een beetje aan het veranderen, ja. Maar ik zeg wel bewust ‘een beetje’. Er moet nog veel meer gebeuren. We kunnen niet blijven verderdoen zoals we bezig waren. Die beelden van perfectie die we de wereld insturen, waardoor jonge vrouwen de druk voelen om ook zo te zijn... Dat is niet juist, we mogen dat echt niet meer doen.

“Ik merk de impact van sociale media ook bij mijn jongere collega-acteurs: sommigen van die generatie hebben veel succes op Instagram en co, maar dat maakt het voor hen veel moeilijker om al hun remmingen los te laten en hun ijdelheid opzij te zetten. En laat dat nu net levens­belangrijk zijn als je je als acteur aan een personage wil overgeven.”

Voor het eerst in uw carrière was u bij Mare of Easttown ook uitvoerend producent . Een extra stok achter de deur om te waken over de inhoud? De mening van een acteur kan weggewuifd worden, die van een producent niet.

“Absoluut. Het was zeker niet zomaar een eretitel. Ik was al in de scenariofase heel erg betrokken bij de reeks, dus ik heb het verhaal mee kunnen vormgeven. Ook over de casting mocht ik mijn zegje doen. En op de set functioneerde ik zowat als het verwelkomingscomité voor nieuwelingen. Dat ligt in mijn karakter, maar hier zag ik het ook echt als mijn taak. Ik wilde dat iedereen het gevoel zou hebben dat hij of zij erbij hoorde. En dat er complete gelijkheid heerste. Ik vond het bijvoorbeeld heel belangrijk dat iedereen een even grote trailer (woonwagen waarin acteurs zich tussen scènes kunnen terugtrekken, red.) kreeg. De week voor de opnames stuurde ik een bericht naar een van de producenten. Ik zei: ‘Als ik op de set aankom en zie dat jullie voor mij een grotere trailer hebben voorzien dan voor de andere acteurs, dan ga ik huilen. Het maakt me niet uit wat er in mijn contract staat. Iedereen moet absoluut gelijk zijn.’ Dat gevoel van gelijkheid heerst in de serie, dus dan moet je dat ook doortrekken op de set. Je kan het niet gewoon faken. En dus werd de kleine Izzy King, die mijn kleinzoontje speelt, ­precies hetzelfde behandeld als ik. En ik zweer het je, dat maakte een enorm verschil. Iedereen voelde zich gewaardeerd en belangrijk.”

Mare of Easttown is nu te zien op Streamz en Telenet Play More