EMA: zeldzame bijwerkingen AstraZeneca-vaccin bij 1 op de 100.000 gevaccineerde mensen

De Europese Commissie had het EMA om een update gevraagd nadat het twee weken geleden tot de conclusie was gekomen dat een combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) een bijwerking kan vormen van het coronavaccin van AstraZeneca. Het gaat echter om een erg zeldzame bijwerking en de voordelen van het vaccin blijven opwegen tegen de risico’s, zei het EMA, een boodschap die het nu herhaalt. Desondanks wilden verschillende EU-landen - ook België - meer informatie krijgen over de potentiële risico’s per leeftijd, geslacht en andere mogelijke risicofactoren.

Op basis van de beschikbare data is het wetenschappelijk comité van het EMA tot de conclusie gekomen dat de baten van het vaccin groter worden als de patiënten ouder worden. De voordelen worden ook groter als de graad van infectie met Covid-19 toeneemt. Over de baten en risico’s naargelang het geslacht, kan het EMA niets zeggen. Daarvoor beschikt het over te weinig gegevens.

Tweede dosis

Ook over het risico op bloedstolsels na toediening van de tweede dosis van het AstraZeneca-vaccin, en of dat risico groter of kleiner is dan na toediening van de eerste dosis, kan het EMA niet in detail treden. Daarvoor zijn er eveneens niet genoeg gegevens beschikbaar, in de eerste plaats omdat er momenteel nog maar weinig mensen twee dosissen ontvangen hebben.

Het EMA blijft daarom bij zijn aanbeveling om de twee dosissen met een interval van 4 tot 12 weken toe te dienen.

Morgenochtend Belgische beslissing

Het zijn de Europese lidstaten die nu moeten beslissen over de verdere toediening van het vaccin. In België werd na de vorige studie van het EMA beslist om het vaccin gedurende vier weken enkel nog aan mensen van 56 jaar en ouder toe te dienen.

Morgen moet duidelijk worden of dat zo blijft, of dat de leeftijdsgrens wegvalt. Dan buigen de verschillende ministers van Volksgezondheid zich over het dossier, samen met dat van het vaccin van Johnson & Johnson.

Johnson & Johnson had vorige week zelf de leveringen aan Europa tijdelijk stopgezet en gevraagd om de vaccins voorlopig niet toe te dienen, na meldingen van mogelijke bijwerkingen. Maar dinsdag kondigde het bedrijf aan de leveringen te hervatten, na een gunstige beoordeling door het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA). België kreeg vorige week, voor de tijdelijk stopzetting, al enkele tienduizenden dosissen van het Johnson & Johnson-vaccin, maar die werden “in quarantaine” geplaatst.

Morgen zullen de verschillende ministers van Volksgezondheid zich buigen over de adviezen van de Taskforce Vaccinatie en de Hoge Gezondheidsraad over hoe het vaccin, waarvan slechts één dosis nodig is, precies kan worden ingezet. Oorspronkelijk was de bedoeling om het prioritair te gebruiken voor thuisvaccinatie, dus voor mensen die niet in staat zijn om zelf naar een vaccinatiecentrum te gaan.

Hoge Gezondheidsraad

De Hoge Gezondheidsraad raadt ondertussen in een nieuw advies aan om alle zorg- en niet-zorggerelateerde gemeenschappen met voorrang te vaccineren tegen COVID-19. Dat meldt de Raad in een persbericht. Inzake prioritaire groepen en essentiële beroepen blijft de positie van de Hoge Gezondheidsraad onveranderd.

De Raad kreeg drie aanvullende vragen voorgeschoteld over welke groepen prioritair gevaccineerd moeten worden. In hoofdzaak herhaalt de Hoge Gezondheidsraad de groepen die al in vorige adviezen naar voren werden geschoven, zoals zwangere vrouwen, personen met ernstige psychische stoornissen en personen tussen 18 en 44 jaar met comorbiditeiten. Maar “leeftijd blijft de belangrijkste determinant voor ernstige vormen van COVID-19, zowel in België als in alle internationale studies over dit onderwerp”, klinkt het. Daarom moeten ook mensen tussen 44 en 65 jaar zonder comorbiditeiten of risico- of kwetsbaarheidsfactoren zo snel mogelijk worden ingeënt.

Nieuw is wel dat de Raad aanraadt om alle zorg- en niet-zorggerelateerde gemeenschappen met voorrang tegen COVID-19 te vaccineren. Daarbij gaat het dan bijvoorbeeld over gedetineerden en gevangenispersoneel, maar ook om mensen die werkzaam zijn in de scheepvaart en voor langere tijd in gemeenschappen op een schip verblijven. Dit omwille van het epidemiologisch risico dat gemeenschappen lopen.

Ook inzake de essentiële beroepen blijft het advies van de Hoge Gezondheidsraad onveranderd. Het is aan de politiek om daar al dan niet een keuze in te maken, klinkt het. Voor de Raad is en blijft leeftijd-gebaseerde vaccinatie de meest efficiënte en waarschijnlijk ook meest rechtvaardige optie voor alle werknemers, klinkt het. 

Volg alle ontwikkelingen rond het coronavirus in onze liveblog.