Geen leeftijdsgrens voor Johnson & Johnson, AstraZeneca-vaccin vanaf 41 in plaats van 56 jaar: waarom die verlaging?
België zal het vaccin van Johnson & Johnson voor alle leeftijdscategorieën gebruiken. Dat hebben de verschillende ministers van Volksgezondheid in ons land beslist. Voor AstraZeneca wordt de leeftijdsgrens verlaagd van 56 naar 41 jaar. Maar wie een eerste keer met AstraZeneca werd ingeënt, zal ook bij de tweede keer AstraZeneca krijgen, ongeacht de leeftijd.
Geen leeftijdsgrens dus voor het vaccin van Johnson & Johnson in ons land. Daarmee volgen de ministers van Volksgezondheid het advies van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA). Dat had eerder deze week bevestigd dat er een mogelijke link is tussen het vaccin en een aantal gevallen van zeldzame en ongewone bloedklonters. Maar volgens het EMA wegen de voordelen van het vaccin op tegen het mogelijke risico.
In ons land waren nog geen mensen met het vaccin van Johnson & Johnson ingeënt. Aanvankelijk was het de bedoeling om afgelopen week te starten, maar dat werd uitgesteld. Nu zal het vaccin dus bij alle leeftijden ingeënt mogen worden. Ons land heeft 5 miljoen dosissen besteld. Johnson & Johnson zal onder meer bij de thuisvaccinaties worden ingezet.
Ook in de Verenigde Staten, waar het vaccineren met Johnson & Johnson tijdelijk was stopgezet na zeldzame bijwerkingen, hebben de gezondheidsautoriteiten beslist dat mensen weer met het vaccin ingeënt mogen worden.
Bekijk de uitleg van Vlaams minister Beke in "Het Journaal":
AstraZeneca vanaf 41
Voor het vaccin van AstraZeneca werd eerder wel een leeftijdsgrens vastgelegd in ons land, met name op 56 jaar. En dat in afwachting van advies van het EMA. De ministers van Volksgezondheid hebben nu beslist om die te verlagen naar 41 jaar. "Dat wil zeggen dat mensen tussen de 18 en 40 jaar geen AstraZeneca zullen krijgen, maar wel andere vaccins", zegt Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke (CD&V). "Voor de groep jonger dan 40 jaar zijn er mogelijk beperkte risico's en die willen we maximaal vermijden."
Ook na inentingen met AstraZeneca werden heel zeldzame gevallen van bloedklonters vastgesteld, vooral bij jonge mensen. Maar ook hier luidt het advies van het EMA, dat gisteren werd bekendgemaakt, dat de voordelen van het vaccin van AstraZeneca voor alle leeftijden opwegen tegen het zeldzame risico op bloedklonters. De voordelen worden wel minder groot naarmate de leeftijd van de patiënten en het aantal besmettingen zakken, voegt het EMA eraan toe.
Waarom 41?
In dat geval lijkt het misschien vreemd dat ons land net beslist om de leeftijdsgrens te verlagen. Maar er moet niet alleen naar de individuele gevallen van die zeldzame bloedklonters gekeken worden, legt vaccinoloog Pierre Van Damme uit, maar ook naar de voordelen voor de samenleving in het algemeen.
"Die 40 jaar is een duidelijke scharnierleeftijd. We zien dat de vaccinatie vanaf dan duidelijk opweegt tegen de zeldzame risico's van die stoornissen (tromboses en bloedplaatjes). En dat vertaalt zich vooral in een winst op vlak van hospitalisaties, opnames op intensieve zorg en ook op het vlak van overlijdens." Volgens Van Damme had de grens zelfs op 30 jaar gelegd kunnen worden, zoals in het Verenigd Koninkrijk het geval is, "maar we hebben nog een veiligheidsmarge genomen".
Een andere reden om de leeftijdsgrens te verlagen, is dat anders de vaccinatiecampagne enorm vertraagd zou worden, legt Van Damme uit. "Op basis van de huidige schattingen en projecties zou dat gemakkelijk een vaccinatiecampagne kunnen vertragen met 5 tot 6 weken." En dat zou dan weer grote gevolgen hebben voor het aantal ziekenhuisopnames en overlijdens. Minder snel vaccineren, zou dus meer gevolgen hebben voor de volksgezondheid dan die heel zeldzame gevallen van bloedklonters.
Dan rest nog de vraag waarom er voor AstraZeneca wel een leeftijdsgrens is en voor Johnson & Johnson niet, hoewel de twee vaccins gelijkaardige zeldzame bijwerkingen hebben? Beke verwijst daarvoor naar het advies van het EMA. Bij het vaccin van Johnson & Johnson geeft het EMA geen advies op basis van leeftijd, bij AstraZeneca wel.
Tweede prik met AstraZeneca
Verder hebben de ministers ook beslist dat wie al een eerste keer met AstraZeneca is ingeënt, ook een tweede keer AstraZeneca zal krijgen, ongeacht de leeftijd. Er was twijfel of zij voor hun tweede prik niet beter een ander vaccin zouden krijgen. Maar dat zal dus niet zo zijn.
"De onderzoeken in onder meer het Verenigd Koninkrijk hebben uitgewezen dat dat zeer veilig is", aldus Beke. Wie bij de eerste prik geen last had van zeldzame bloedklontering, zal dat bij de tweede prik zeker niet hebben, wijst onderzoek uit. Ook andere bijwerkingen, zoals hoofdpijn, komen volgens onderzoek bij de tweede prik minder voor.
Het gaat hier dan vooral over mensen in de zorgsector. Zij kregen het AstraZeneca-vaccin al een eerste keer toegediend, in het begin van de vaccinatiecampagne nog voor een leeftijdsgrens werd bepaald. Daar zijn dus ook mensen jonger dan 56 (en nu dus 41) bij.
Minister Beke laat nog weten dat Vlaanderen "op basis van deze beslissingen zijn vaccinatieschema kan uitvoeren". "Dat is wel belangrijk. Vandaag hebben we het 2 miljoenste vaccin in Vlaanderen gezet en op deze manier kunnen we onze strategie aanhouden."