Pas eind februari maakt barokjaar 2018 zijn eerste programmaonderdelen bekend. Het is een publiek geheim dat de terugkeer van de drie oorspronkelijke altaarstukken van de Sint-Augustinuskerk een droom van de organisatoren is. Maar of de stunt lukt, is lang niet zeker, want een transport van oude meesters – en al zeker wanneer het reusachtige altaarstukken betreft – blijft een zeldzaamheid. Restaurateurs raden het af, zelfs al gaat het om werken op doek.

“De Sint-Augustinuskerk zal zeker een belangrijke locatie zijn tijdens het barokjaar”, bevestigt het kabinet van cultuurschepen Caroline Bastiaens (CD&V). “De terugkeer van de drie altaarstukken is een piste die onderzocht wordt. Binnenkort verwachten we het officiële rapport daarover. Er is een alternatief achter de hand als het advies negatief blijkt.”

Ontwijding

Na de ontwijding van de Sint-Augustinuskerk in 1974 verhuisden de Tronende Madonna van Rubens, De heilige Augustinus in extase van Antoon van Dyck en De marteldoodvan de Heilige Apollonia van Jacob Jordaens naar het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten waar ze een ereplaats kregen in de Rubens- en de Van Dyckzaal.

Na de sluiting van het museum voor restauratie in 2011 werden ze door een speciaal ontworpen luik naar het depot neergelaten. Daar bevinden ze zich nog steeds, goed afgeschermd van de bouwwerkzaamheden erboven. Die werf zorgt voor extra problemen bij een mogelijke verhuizing, want de schilderijen hebben kolossale afmetingen.

Kopieën in Amuz

Met zijn meer dan 5,5 meter hoogte is de Tronende Madonna een van de allergrootste Rubensen. De Van Dyck en Jordaens zijn bijna vier meter hoog. De drie meesters kregen tegelijk de opdracht voor het hoofdaltaar en de zijaltaren bij de inhuldiging van de kerk in 1628. Het is de enige kerk ter wereld waar de grote drie van de barok zo naast elkaar te bewonderen zijn. Of liever waren, want sinds de verhuizing naar het museum hangen er kopieën op ware grootte in de Sint-Augustinuskerk, die omgevormd werd tot muziekcentrum Amuz.

De piste van de terugkeer is overigens een oude droom. Sinds de restauratie van de kerk in 2006 afgerond werd, ijvert Amuz ervoor om de pronkstukken terug op hun oude plaats te krijgen. ‘Hun terugkeer wordt met spanning afgewacht’, staat er al jaren op hun website te lezen. Af te wachten dus.