Joe Biden erkent als eerste Amerikaanse president de Armeense genocide
Joe Biden heeft de Armeense genocide erkend. Hij is de eerste Amerikaanse president die het woord ‘genocide’ gebruikt om de dood van anderhalf miljoen Armeniërs in 1915 te omschrijven. Die erkenning werkt voor Turkije als een rode lap op een stier. Volgens de Turken was er geen sprake van geplande vernietiging van een volk.
“Het Amerikaanse volk eert alle Armeniërs die omkwamen in de genocide die vandaag 106 jaar geleden begon”, klinkt het in de verklaring van Biden, die het Witte Huis publiceerde.
Biden zegt dat hij niemand wil beschuldigen, maar dat hij met de erkenning van de genocide wil voorkomen dat het nog een keer gebeurt. “Laten we ons voornemen om dit soort wreedheden te voorkomen, vernieuwen en laten we verzoening en vergiffenis nastreven.”
De Ottomaanse autoriteiten deporteerden en vermoordden honderdduizenden Armenen van 1915 tot 1917. Naar schatting verloren tot 1,5 miljoen Armeniërs toen het leven.
‘Oorlogsgeweld en honger’
Turkije is categoriek gekant tegen de omschrijving daarvan als volkerenmoord. Volgens Ankara zijn de Armeniërs het slachtoffer geworden van oorlogsgeweld en honger in het toenmalige Ottomaanse Rijk, voorloper van het huidige Turkije. De Turken menen dat alle partijen wreedheden begingen.
De Armeense genocide wordt erkend door een twintigtal landen en verschillende geschiedkundigen. Ook de Amerikaanse president Joe Biden erkent nu officieel de gebeurtenissen.
‘Vulgaire verdraaiing’
Dat de Amerikaanse president Joe Biden de Armeense genocide erkent, opent “een diepe wonde die ons wederzijdse vertrouwen en vriendschap ondermijnt”, aldus het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Ankara verwerpt de Amerikaanse stap als een “vulgaire verdraaiing van de geschiedenis”, die de agenda dient van “die kringen die vijandschap uit het verleden proberen aan te wakkeren”, aldus een verklaring van het ministerie. “We verwerpen en hekelen in de strengste bewoordingen het statement van de president van de VS betreffende de gebeurtenissen van 1915". Volgens het ministerie zullen de uitspraken van Biden “geen andere resultaten oogsten dan het polariseren van de naties en het verhinderen van vrede en stabiliteit in onze regio”.
Fahrettin Altun, communicatiedirecteur van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, zei aan het staatsnieuwsagentschap Anadolu dat het een “uiterst ongelukkige en droevige dag in termen van onze bilaterale banden” is. Hij zei verder nog dat de VS naar hun eigen verleden moeten kijken.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu wijst de erkenning volledig van de hand. “Niemand hoeft ons iets over ons eigen verleden te vertellen. Deze hele verklaring is populisme en ondermijnt de band tussen de landen.” Het ministerie van Buitenlandse Zaken schrijft in een verklaring dat Biden geen juridische basis heeft voor deze uitspraak.
‘Onschatbare steun’
De Armeense premier Nikol Pasjinian heeft de erkenning door Biden toegejuicht. Pasjinian bedankte zijn Amerikaanse ambtgenoot in een bericht op Facebook, voor de “zeer sterke stap richting gerechtigheid en historische waarheid”. Volgens de Armeense premier biedt de erkenning door Biden “een onschatbare steun voor de nakomelingen van de slachtoffers van de Armeense genocide”.
Een Amerikaanse autoriteit zei, nadat de verklaring werd gepubliceerd, dat Biden nog steeds nauw wil blijven samenwerken met Turkije, dat een NAVO-bondgenoot is. Om de schade beperkt te houden, sprak Biden gisteren met zijn Turkse collega Recep Erdogan. In juni spreken ze elkaar tijdens de NAVO-top.
Biden is de eerste Amerikaanse president die de Armeense genocide officieel erkent. In 1981 noemde toenmalig president Ronald Reagan het ook een genocide, maar dat is nooit in een officiële verklaring naar buiten gebracht. Sindsdien vermeden alle presidenten het woord.
Tijdens zijn verkiezingscampagne beloofde Biden al dat hij de gebeurtenissen zou erkennen als volkerenmoord.
In 2019 erkende ook het Amerikaanse Congres de genocide. De regering van de toenmalige president Donald Trump onderstreepte toen dat de niet bindende resolutie niets zou veranderen aan de houding van de regering. Trump sprak toen over een van de ernstigste massagruweldaden van de 20ste eeuw, maar vermeed het woord genocide.