Straf: architect tovert oude garages om tot knappe ‘art-decowoning’

De bouwheer was al lang op zoek naar een geschikte woning in de Brusselse gemeente Watermaal-Bosvoorde, waar hij opgroeide. Samen met architect Alexandre Samuel had hij al heel wat panden bezocht. Toen hij echter twee aanpalende gebouwen te koop zag staan, waarin vroeger een verhuisfirma was gehuisvest, wist hij intuïtief dat het deze keer wel eens raak kon zijn. Het perceel omvatte garages en een woongedeelte op de verdiepingen.

“Gebouwen met een industrieel karakter hebben me altijd al aangesproken. Toen ik de ruimtes zag, de volumes en hun potentieel, was ik meteen verkocht”, vertelt de nieuwe eigenaar. Het was ook zijn uitdrukkelijke wens om zo veel mogelijk oorspronkelijke elementen te behouden en te recycleren, zoals de garagepoort, de trap, de binnendeuren, bepaalde plankenvloeren en lichtarmaturen. Het vergde wel wat overredingskracht om ook zijn echtgenote warm te maken voor het project, want er waren ingrijpende werken nodig om het gebouw in een echte gezinswoning te transformeren.

 Wil jij ook verbouwen maar zoveel mogelijk oorspronkelijke elementen behouden? Lees hier meer over circulair bouwen.

Letterlijk alles was aan renovatie toe, inclusief alle technische posten. Het dak, de ramen, vloeren en plafonds, elektriciteit, verwarming en leidingen, en ook de regenwaterafvoer: alles moest worden vernieuwd. De moeilijke oriëntatie van het perceel vormde daarbij een extra uitdaging: het gebouw kreeg immers geen zon en had geen terras of tuin. De opdracht was dan ook om zo veel mogelijk licht binnen te halen via de voor- en zijgevel en dat licht optimaal te benutten in de leefruimtes.

Architect Samuel Alexandre deed zijn uiterste best: hij voorzag meerdere openingen in de voor- en zijgevel en verspreidde het binnenstromende licht met behulp van vides over drie verdiepingen, te beginnen met het gelijkvloers, waar het plafond achteraan in het hoofdgebouw werd gesloopt. Die ruimte, waar nauwelijks natuurlijk licht binnenviel, is nu ingericht als een kleine zithoek die overvloedig licht krijgt vanuit verschillende richtingen.

Om te beginnen langs de zijkant, via een binnenraam dat het licht van de aangrenzende garage laat binnenstromen; vervolgens ook verticaal, via de grote openingen die in de voor- en zijgevels zijn gemaakt en die het licht via de vide tot helemaal beneden verspreiden. De woning telt nog een tweede vide langs de zijgevel ter hoogte van het grote, dubbel hoge raam op de verdieping. Dat biedt een mooi uitzicht en schept een ruimtelijk gevoel in de grote zithoek op de eerste verdieping.

Bekijk hier meer foto’s van het eindresultaat.

Oorspronkelijk was de benedenverdieping een en al garage, afgezien van de gang en de trap die naar het woongedeelte op de verdiepingen leidde. De opdrachtgever wou de garagefunctie behouden in het deel van het gebouw zonder bovenverdiepingen, maar de ruimte moest een multifunctioneel karakter krijgen en bij het leefgedeelte worden betrokken.

“De garage zou een binnen-en buitenfunctie krijgen en als decor fungeren”, aldus Samuel. “De eigenlijke garage bleef in haar oorspronkelijke staat bewaard. Ze is niet geïsoleerd en wordt ook niet verwarmd. De ramen die haar van de leefruimte scheiden en die ook voor de verbinding instaan, zijn trouwens buitenramen. De garagepoort, die is gerestaureerd en gemotoriseerd, vormt nu de ingang van de woning. Zo maakt deze zone nu integraal deel uit van het huis; ze dient tegelijk als opslagruimte, provisiekamer, vestiaire, fietsenstalling en, heel af en toe wanneer het nodig is, als autostaanplaats.”

Je garage isoleren? Zo pak je het best aan. 

Na het slopen van de wand van de gang aan de andere kant van het huis, kon de rest van de benedenverdieping opnieuw worden ingedeeld: de keuken, eetkamer en een eerste zithoek vonden er hun onderkomen. Deze laatste is van de eerste twee functies afgezonderd door een scheidingswand waarin een deel van het keukenmeubilair is ingebouwd. Een kleine uitbreiding met erker vooraan vormt niet alleen een bron van licht maar is ook een cruciaal onderdeel van het tweede luik van de opdracht van architect Alexandre: het één maken van de gevels.

Tip: Wil je zelf de afbraakwerken voor je rekening nemen? Maak dan zeker deze fouten niet.

In de loop van de jaren 50 was een tweede verdieping toegevoegd, waardoor het esthetisch evenwicht van de gevels compleet verloren was gegaan. “We wilden opnieuw een mooi geheel creëren en het gebouw de aanblik van een eengezinswoning geven”, aldus architect Samuel Alexandre. De art-decoallures van de garagepoort, die dus uit de jaren 30 dateert, verdienden het om op verder te borduren. Bij het hertekenen van de voorgevel heb ik dan ook teruggegrepen naar de stijlcodes uit de art-decoperiode.”

Om de twee volumes de status van een eengezinswoning te verlenen, creëerde Samuel een groot erkerraam met een gebombeerd gedeelte dat voor contact met de straat zorgt, naast grote centrale raampartijen waarvan het patroon doet denken aan de industriële ramen uit het interbellum. Aansluitend bij die eengemaakte gevel creëerde hij  een nieuwe vormendynamiek door de kroonlijst en de oostelijke gevel met afgeronde hoeken te bekleden.

“Dankzij de gekozen vormen en afmetingen van de ramen vormt het vernieuwde huis nu een geheel, terwijl het resterende garagegedeelte onaangeroerd is gebleven. Ik vind het wel leuk dat mensen misschien denken dat dit een recent gerenoveerd art-decohuis uit de jaren 30 is. Zo vindt het hedendaagse concept van het huis aansluiting bij het verleden van de locatie. Er is ook helemaal geen stijlbreuk met de omringende gebouwen: in deze buurt hebben heel wat huizen een erker. Vandaar ook dat stedenbouw onmiddellijk zijn goedkeuring gaf.”

Lees ook

Jan en Karin genieten van hun droomhuis aan het water

Van verkrot pand tot unieke rijwoning met daktuin en serre

Ga je ingrijpend renoveren? Vergeet je regenwaterput niet!

Bron: Livios