VS zien meer gevallen van bijwerkingen J&J-vaccin dan verwacht, vaccinatiecampagne gaat verder
Het vaccin van Johnson & Johnson veroorzaakt in de VS meer bijwerkingen dan verwacht. Het aantal gevallen van trombose met bloedplaatjestekort blijkt hoger te liggen dan men tot dusver aannam. In plaats van de eerdere 6 gevallen op 7 miljoen prikken, zijn er in de VS inmiddels 15 gevallen bekend.
Dat hebben de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten CDC en FDA afgelopen weekend bekendgemaakt. Het Janssen-vaccin geeft niet structureel minder bijwerkingen dan dat van AstraZeneca. Daarmee is de kous wat betreft de gezondheidsdiensten overigens af: zo eens op de 500.000 keer de bijwerking is acceptabel om het vaccin te blijven gebruiken, oordeelde de FDA al op vrijdag.
Wel krijgt het vaccin een waarschuwing in de bijsluiter: kan in extreem zeldzame gevallen de bloedreactie VITT veroorzaken.
De bijwerkingen in de VS troffen vooral jonge vrouwen. Drie van hen overleden, zeven liggen nog in het ziekenhuis. Daarnaast onderzoekt de CDC nog eens tien verdachte gevallen, van vrouwen die ziek werden na inenting met het vaccin.
Of de nieuwe bevinding van de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten gevolgen heeft voor de Belgische aanpak, is onduidelijk. Eind vorige week werd beslist om het vaccin van Johnson & Johnson voor iedereen beschikbaar te maken.
Lees ook
Wanneer heeft iedereen een eerste prik gekregen? En wat met de leeftijdsgrens? De belangrijkste vaccinvragen beantwoord
De belangrijkste vragen over het AstraZeneca-vaccin beantwoord
Net als bij het vaccin van AstraZeneca blijkt de bijwerking sterk afhankelijk van de leeftijd. Volgens een tabel die de CDC heeft opgesteld is het risico bij vrouwen van in de dertig ongeveer 1 op 100.000. Bij 50-plussers boven de vijftig jaar zagen de Amerikanen slechts twee gevallen van de bijwerking, op 1,4 miljoen inentingen. Bij 65-plussers vond men na een slordige 750.000 prikken de bijwerking nog geen enkele keer.
Hoogleraar epidemiologie en trombose-expert Frits Rosendaal (LUMC) is niet verrast. Het was de verwachting dat er in de VS nog nieuwe gevallen aan het licht zouden komen, zei de Europese geneesmiddelenautoriteit EMA vorig week ook al. “En dit is toch ongeveer dezelfde soort bijwerking als we hebben gezien bij AstraZeneca. Het is niet zo’n gekke gedachte dat je dan ook ongeveer dezelfde aantallen kunt zien.”
Plaatjesfactor-4
Duitse onderzoekers maakten vorige week bekend een idee te hebben waarom de problemen ontstaan. In het vaccin van AstraZeneca zitten wat restmoleculen van het kweekproces, die in kunnen klonteren met een bloedeiwit genaamd plaatjesfactor-4. In zeer zeldzame gevallen brengt dat een kettingreactie op gang waarbij antistoffen tegen deze eiwitklontertjes het bloed opdragen om stolsels te vormen.
Aangezien het vaccin van Janssen op dezelfde manier wordt gemaakt, verwachten kenners dat ook het Nederlandse vaccin in zeer zeldzame gevallen de bijwerking zal geven.
Overigens wijst Rosendaal er op dat er wellicht sprake is van een fabriekseffect: op de ene plek lijkt de bijwerking meer voor te komen dan op andere plaatsen. Zo is de bijwerking bij AstraZeneca in India na 83 miljoen vaccins nog niet één keer vastgesteld. Dat doet vermoeden dat de vaccins wellicht met bepaalde aanpassingen in de productie alsnog een stuk veiliger zijn te krijgen.
Volg alle ontwikkelingen rond het coronavirus in onze liveblog.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
