Vervuilde Oosterweelgrond  op Linkeroever: Lantis neemt maatregelen, OVAM: "Onderzoek loopt"

De chemische fabriek 3M op Linkeroever produceerde tot het jaar 2000 PFOS. Een deel daarvan is in de grond rond de fabrieksterreinen terechtgekomen. 

Op die plek starten dit najaar werken aan de nieuwe Scheldetunnel voor Oosterweel. "Deze gronden mogen absoluut niet zomaar worden afgevoerd", zeggen verschillende milieuorganisaties, waaronder Bond Beter Leefmilieu, in een persbericht. "De lokale meetwaarden overstijgen drie tot honderd maal de Nederlandse grenswaarden voor veilig toe te passen grond."

"PFOS zijn door de mens gemaakte chemische stoffen die gebruikt worden om textiel en tapijten water-, vet- en vuilafstotend te maken. Ze worden ook gebruikt om teflon en plakband te maken", legt toxicoloog Jan Tytgat uit.

"OVAM heeft bevestigd dat er inderdaad verhoogde concentraties PFOS zijn teruggevonden in de grond en in het water in de buurt van het bedrijf 3M. Die stoffen zijn heel moeilijk afbreekbaar. Als je dat in je bloed of in je lever krijgt, dan duurt het tientallen jaren vooraleer het volledig uit je lichaam is. Je gaat er niet meteen van doodvallen, maar als je dagelijks een te hoge concentratie binnen krijgt, zal de hormoonbalans verstoord raken. Verder is er kans op verhoogde cholesterol, groeistoornissen en een verhoogd risico op kanker."  

Beluister hier het gesprek met toxicoloog Jan Tytgat in "De ochtend" (en lees door onder het audioblokje): 

Bouwheer Lantis beseft het gevaar en neemt maatregelen. "De vervuilde grond zal het Oosterweel-projectgebied niet verlaten", zegt Annik Dirckx van Lantis. "De grond met de hoogste concentraties PFOS blijft in de zone waar ze wordt aangetroffen. Die grond wordt grondig verpakt zodat die op termijn geen risico kan vormen voor de omgeving."

De graafwerken voor de realisatie van de Scheldetunnel op Linkeroever zijn nog niet begonnen. Vermoedelijk zullen ze dit najaar beginnen. Het is de afvalstoffenmaatschappij OVAM die het dossier van de vervuiling strikt gaat opvolgen. "Op de site van het bedrijf (3M, red.) is de afgraving nog niet begonnen", zegt OVAM-woordvoerder Jan Verheyen aan VRT NWS. "Daar loopt momenteel het beschrijvend bodemonderzoek. Daarna moet het bodemsaneringsproject nog worden opgemaakt en conform verklaard worden door de OVAM." In de omgeving van het bedrijf gebeuren nu ook al opgravingen, maar daar is geen bodemsanering nodig, klinkt het.  

Alle graafwerken gebeuren via de grondverzetregeling, laat OVAM nog weten. Dat is een Vlaamse regeling die bepaalt dat telkens wanneer een partij grond groter dan 250 kubieke meter uitgegraven en verplaatst wordt, die onderzocht moet worden om verspreiding van verontreiniging tegen te gaan.

De weggegraven bodem wordt meteen onderzocht en er volgt een technisch verslag. Jan Verheyen legt uit wat de normen zijn voor de parameter PFOS:

• Er geldt een norm van 3 microgram per kilogram droge stof voor vrij hergebruik.
• De grond voor bouwkundig gebruik is maximaal 70 microgram per kilogram, waarbij de grond in kwestie op de site zelf gebruikt wordt als bouwmateriaal, afgeschermd van de bodem. 
• Wanneer de norm van 70 microgram overschreden wordt, wordt de grond afgevoerd naar een grondreinigingscentrum.  

"De bezorgdheid is terecht", geeft Jan Verheyen toe. Het is wel goed dat er bij ons überhaupt regels bestaan, zegt hij: "In Vlaanderen, Nederland en Duitsland en ook in Scandinavië bestaat er regelgeving, maar in veel andere landen in de EU niet." In ieder geval zal OVAM streng toezien op de vervuilde grond, en de gepaste maatregelen laten nemen.