Brits-Iraanse Nazanin Zaghari-Ratcliffe veroordeeld tot extra jaar celstraf in Iran

Na een familiebezoek in Iran werd Nazanin Zaghari-Ratcliffe samen met haar toen tweejarige dochter opgepakt op de luchthaven van Teheran. De Iraans-Britse werd in 2016 veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar omdat ze verdacht werd van spionage. Volgens het Iraans gerecht zou de vrouw deel hebben genomen aan een samenzwering om de Iraanse regering ten val te brengen. Zaghari-Ratcliffe ontkent tot vandaag de beschuldigingen.

Haar Britse echtgenoot Richard lanceerde in 2016 vanuit het Verenigd Koninkrijk een petitie die maar liefst 160.000 keer werd ondertekend. Toch kwam er weinig gehoor aan de vrijlatingsactie. In 2019 kreeg Zaghari-Ratcliffe een diplomatieke status van de Britse overheid om de druk voor haar vrijlating op te drijven. Ook deze maatregel werd uiteindelijk geen succes.

Zaghari-Ratcliffe zat -ondanks het internationale protest- haar straf van vijf jaar uit. De eerste vier jaar verbleef ze in de gevangenis, maar tijdens het laatste jaar verbleef ze bij haar ouders in Teheran met een enkelband weliswaar. Die enkelband werd vorige maand doorgeknipt. Toch werd ze een week later opnieuw gearresteerd. Ditmaal veroordeelde het gerecht Zaghari-Ratcliffe voor "verspreiding van propaganda tegen de Islamitische Republiek van Iran", vertelt haar advocaat Hojjat Kermani. Haar deelname in 2009 aan een protest bij de Iraanse ambassade in Londen zou hiervoor de directe aanleiding zijn.

De strafmaat werd vastgelegd op een jaar extra cel en daarbovenop mag de veroordeelde Iran een jaar lang niet verlaten. De terugkeer naar haar echtgenoot en dochter in Londen wordt hierdoor opnieuw uitgesteld.

De Britse autoriteiten reageerden geschokt op de beslissing van Iran. Dominic Raab, de minister van Buitenlandse Zaken, noemde de veroordeling "inhumaan en volstrekt onrechtvaardig". "Nazanin moet naar het Verenigd Koninkrijk kunnen terugkeren zonder enige vertraging. We doen alles om haar te helpen", beloofde Raab.

Ook de Britse premier Boris Johnson vroeg haar "onmiddellijke vrijlating", hoewel hij eerder in 2017 uitspraken deed die niet in het voordeel van de Iraans-Britse spraken. Iran beschuldigde haar ervan Iraanse journalisten te hebben opgeleid, die mogelijk tegen het regime zouden schrijven. Haar omgeving weerlegde deze claim en beweerde dat ze gewoon een "moeder op vakantie" was. Johnson bevestigde eerst het journalistenverhaal waardoor de beschuldiging van de Iraanse autoriteiten werd bekrachtigd.

Haar familie en collega's van de Thomas Reuters Stichting beweren dat Zaghari-Ratcliffe gebruikt wordt als "politieke gijzelaar" in onderhandelingen over de betaling van een oude wapenlevering tussen Iran en het Verenigd Koninkrijk. 

De Zweeds-Iraanse wetenschapper Ahmadreza Djalali werd vijf jaar geleden door de Iraanse veiligheidsdiensten aangehouden. De medicus, die verbonden is als gastdocent aan de Vrije Universiteit Brussel, wordt sindsdien vastgehouden op verdenking van "spionage voor vijandelijke staten", waaronder Israël. In 2017 werd hij ter dood veroordeeld voor de verdenking van de dood van twee Iraanse kerngeleerden.

Hoewel de Verenigde Naties en tal van andere organisaties zoals Amnesty International Iran proberen ter verantwoording te roepen, hangt de doodstraf Djalali nog steeds boven het hoofd. Eind vorig jaar belde minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) met haar Iraanse ambtgenoot Javad Zarif over het lot van Djalali. Iran leek een gevangenenruil te suggeren waarin Djalali zou worden vrijgelaten in ruil voor Assadollah Assadi, de Iraanse diplomaat die een aanslag in Parijs beraamde. Wilmès ging niet in op het voorstel, zoals Iran dat wel vaker doet. 

De kringen rond Nazanin Zaghari-Ratcliffe en Ahmadreza Djalali blijven in samenwerking met internationale organisaties druk zetten op Iran voor een mogelijke vrijlating.