Liveblog - Maasmechelen behoudt buitenbubbel van 4, geen mondmaskerplicht meer buiten voor wie gevaccineerd is in de VS

Nederland vierde vandaag "Koningsdag", en die vrije dag in combinatie met mooi lenteweer lokte in veel grote steden veel volk naar buiten. Té veel volk vaak, in straten en parken. Maar tegen het ingaan van de avondklok om 22 uur is de rust overal teruggekeerd.

Bekijk hier de reportage uit het late journaal, met reacties van enkele uitgelaten Nederlanders, en journalist Helen Goedgebeur in de lege straten van Breda:

Harry en Meghan organiseren in mei een groots benefietconcert in Los Angeles: "Vax Live". De opbrengst van dat evenement moet de vaccinatiecampagne ondersteunen, vooral minder welvarende landen. Ook de Amerikaanse president Biden en zijn vrouw Jill zetten hun schouders onder het initiatief, net als de Franse president Macron en zijn Canadese collega Trudeau, laat organisator ONG Global Citizen weten. 

"Vax Live, het concert om de wereld samen te brengen", onder die noemer wordt het concert georganiseerd. De show wordt op 2 mei opgenomen, en op 8 mei uitgezonden op YouTube. Het publiek bestaat uit van zorgverleners en mensen die strijden tegen het coronavirus. Alle aanwezigen zullen gevaccineerd zijn. Artiesten die al hebben bevestigd, zijn onder andere Jennifer Lopez, Eddie Vedder en HER. 

De bedoeling van de benefiet is om zo veel mogelijk geld in te zamelen voor de aankoop van vaccins in armere landen. De organisatie wil ook de leiders van de G7, de grootste economieën ter wereld, aansporen om extra dosissen van coronavaccins die ze niet nodig hebben voor hun eigen bevolking te delen met andere landen. Organisator Global Citizen heeft vorig jaar al een groots benefietconcert georganiseerd, met internationale sterren, om geld in te zamelen en de zorgsector te bedanken voor alle inspanningen.

Door de indiening van het ontwerp van pandemiewet in de Kamer ontsnapt de regering aan de dwangsommen die opgelegd waren door de rechtbank van eerste aanleg zolang er wettelijke grond is voor de coronamaatregelen. Dat zegt minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden, in een reactie op het tussenarrest van het hof van beroep in deze zaak.

Het Brusselse hof van beroep heeft beslist om op 18 mei de debatten te heropenen over de wettigheid van de COVID-maatregelen. Het hof zal daarom geen beslissing nemen vóór vrijdag 30 april, de datum waarop de termijn verstrijkt die door de rechter in eerste aanleg aan de staat was toegekend om "een einde te maken aan de schijnbare onwettigheid die voortvloeit uit de maatregelen ter beperking van de vrijheden".

In haar reactie verwijst minister Verlinden naar het advies van de Raad van State van zaterdag over het laatst genomen ministerieel besluit. De afdeling Wetgeving van de Raad van State bevestigt hierin dat de minister van Binnenlandse Zaken op basis van de wet op het politieambt, de wet betreffende de civiele bescherming en de wet betreffende de civiele veiligheid inderdaad bevoegd is om maatregelen te nemen.

Dit betekent dat ondertussen de coronamaatregelen van kracht blijven en er dus ook niets verandert aan de handhaving, aldus de minister. Verlinden wijst er nog op dat met de indiening van het ontwerp van pandemiewet in het parlement de dwangsommen vermeden worden die de rechtbank van eerste aanleg opgelegd had indien tegen 30 april niet de nodige maatregelen genomen werden om een einde te maken aan de vermeende onwettigheid. 

"Dit wetsontwerp, dat morgen in het Parlement wordt toegelicht en besproken alsook het recente advies van de Raad van State, kunnen een antwoord zijn op de vraag van de Voorzitter van de Rechtbank van eerste aanleg zodat de betaling van de dwangsommen daardoor niet aan de orde is", laat minister Verlinden weten in haar schriftelijke reactie. Ze beraadt zich intussen over verdere stappen naar aanleiding van het tussenarrest. 

Schaf de patenten op de coronavaccins af, zodat wereldwijd iedereen zo snel mogelijk kan gevaccineerd worden. Die duidelijke boodschap heeft ondernemer en voormalig farmabaas Marc Coucke gegeven in "De afspraak" op Canvas. Coucke pleit enkel voor een uitzondering voor de coronavaccins, niet voor een volledige afschaffing van de patentenregeling.

Meer weten? Lees dit artikel:

In Antwerpen is vandaag een testevenement georganiseerd voor 200 mensen uit de toerisme- en evenementensector, en dat binnen in een zaal. Op het congres bespreken de deelnemers de toekomst van hun sector. Tegelijkertijd wordt er onderzoek gedaan naar 5 verschillende methodes om bezoekersstromen te tellen en in kaart te brengen. Dat is iets wat op testevenementen in Nederland nog niet onderzocht is.

Bekijk hier de reportage uit "Het journaal":

De Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen waarschuwt voor de coronacijfers in onze gevangenissen. In de eerste drie weken van april raakten 225 gedetineerden besmet op een gevangenispopulatie van 10.423. Dat is 22 procent van het totaal aantal gedetineerden dat sinds het begin van de pandemie positief is getest op COVID-19. 

Tijdens de eerste coronagolf in het voorjaar van 2020 werd het aantal gedetineerden met bijna 10 procent verminderd. Dat gebeurde volgens de Toezichtsraad dankzij initiatieven die de minister van Justitie tijdelijk had genomen om de druk op de gevangenissen te verlichten en de gevangenisbevolking te verminderen. "Deze initiatieven zijn ook zeer doeltreffend geweest om de verspreiding van het virus in de gevangenis te beperken", zegt Marc Nève, voorzitter van de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen.

Maar een jaar later is de gevangenispopulatie opnieuw op het niveau van vóór de crisis en is de recente verspreiding van het virus nog verontrustender. Bovendien zijn de afgelopen week de gevangenissen van Vorst en Gent tijdelijk onder volledige lockdown geplaatst, terwijl de gevangenis van Dendermonde sinds 1 april in lockdown is. Tegelijk staan er drie vleugels van de gevangenis van Jamioulx onder quarantaine.

"Ondanks de uiterst restrictieve maatregelen van de gevangenisadministratie om de verspreiding van het virus in de gevangenissen te voorkomen, komt COVID-19 steeds meer de gevangenissen binnen", benadrukt Nève. "En de overbevolking in sommige gevangenissen dwingt soms een positieve gevangene in quarantaine te worden geplaatst met een negatieve medegevangene omdat er niet genoeg ruimte is om hen te scheiden."

De Toezichtsraad roept de autoriteiten op om in het kader van de vaccinatie tegen COVID-19 voorrang te geven aan gedetineerden. Momenteel krijgen enkel de cipiers voorrang in de vaccinatiecampagne. 

"Naar het voorbeeld van wat in de rusthuizen is toegepast, zal alleen de vaccinatie van het personeel en de gevangenen hun een gelijkwaardig beschermingsniveau bieden en een versoepeling van de momenteel geldende sanitaire maatregelen mogelijk maken", aldus Nève.

Eén van de groepen die heel moeilijk te bereiken is voor vaccinatie tegen corona, is die van de daklozen en mensen zonder een wettelijk verblijf in België. Het zou gaan om zo’n 100.000 tot 150.000 mensen in ons land, van wie er 50.000 tot 75.000 in Brussel wonen. Zij worden momenteel zelfs niet eens meegeteld in de lagere vaccinatiecijfers in bepaalde Brusselse gemeentes. 

“Het is belangrijk om iedereen te bereiken, we moeten met z’n allen naar de 70 procent vaccinatiegraad gaan”, zegt Alexis Andries, directeur van de Belgische projecten voor Dokters van de Wereld in “De wereld vandaag”.

Deze groep is heel moeilijk te bereiken door een combinatie van factoren. “Er is de culturele drempel, een zeer groot wantrouwen tegenover de overheid, een gigantische afstand tot informatie en dan zijn er ook nog de administratieve drempels. Geen rijksregisternummer of geen adres, betekent geen oproepingsbrief.”

Hoe we die groep mensen toch kunnen bereiken? “We moeten dit compenseren door heel veel nabijheid. We steunen daarvoor op de vertrouwensband die de lokale organisaties hebben ontwikkeld. Zij kunnen fake news of negatieve berichtgeving over vaccins op sociale media tegenspreken en de mensen helpen overtuigen. We moeten voorts specifieke tools ontwikkelen samen met de overheden.” 

Andries denkt aan mobiele vaccinatieteams, of eventueel een speciaal vaccinatiecentrum voor dak- en thuislozen, met mensen die dan specifiek voorbereid zijn. Er zal wat extra energie naartoe moeten gaan, om de dak- en thuislozen te bereiken, zegt hij. “Bij de overheden is alvast het besef aanwezig dat we niemand in deze pandemie mogen achterlaten.”

Een goed vaccin voor die doelgroep zou alvast Johnson & Johnson zijn, omdat daar maar één dosis van nodig is. Binnenkort moet het mobiele team van start gaan, maar Andries hoopt dat er ook na deze pandemie een gezondheidsbeleid voor de precaire doelgroepen kan zijn.

Beluister hier het integrale gesprek met Dokters van de Wereld in "De wereld vandaag" op Radio 1:

Een woordvoerder van het collectief L'Abîme, dat op 1 mei opnieuw een feest wil organiseren in het Ter Kamerenbos, is ondervraagd en na dat verhoor vrijgelaten. Dat meldt het Brusselse parket. Op 1 april liep de eerste editie van het nepfestival nog volledig uit de hand, het kwam tot een confrontatie tussen verschillende jongeren en de politie.

Lees meer:

Burgemeester van Lanaken Marino Keulen (Open Vld) roept op om vanaf morgen niet naar de Nederlandse terrassen te trekken. Dat meldt TVL en het nieuws wordt aan Belga bevestigd. Ook zijn collega's Raf Terwingen (CD) van Maasmechelen en Mark Vos (CD) van Riemst raden hun inwoners af om in Nederland een terrasje te doen.

De grensgemeenten maken zich ongerust over inwoners die vanaf morgen de grens oversteken voor de Nederlandse terrassen, zoals in het nabijgelegen Maastricht, dat normaal veel Belgische bezoekers en shoppers lokt. De coronacijfers in het Maasland zijn niet goed, zowel in de Limburgse grensgemeenten als in Nederlands-Limburg.

Lanaken is zelfs een van de zwaarst besmette gemeenten van het land. "Hier is het slecht, en in Nederland en Maastricht is het niet veel beter", zegt burgemeester Marino Keulen. "Het is zaak van alle zeilen bij te zetten. We moeten het gevaar niet opzoeken, want dat zou alleen maar de problemen vergroten en langer laten duren." Het is niet verboden om de grens over te steken, maar terrassen stellen ze in Nederland wel gelijk met reisverkeer en quarantaineverplichtingen

"Ik hou een beetje mijn hart vast daarvoor", zegt ook Raf Terwingen, burgemeester van Maasmechelen. "De besmettingen in mijn gemeente zijn nog altijd extreem hoog. Het is dus ook verstandig voor Nederlanders om niet naar België te komen, maar de grenzen sluiten is niet onze bevoegdheid." Burgemeester Terwingen heeft ook beslist om de buitenbubbel van 4 aan te houden: afspreken mag er in openlucht dus niet met 10, zoals elders. De coronacijfers in Maasmechelen zijn te slecht om die versoepeling toe te laten, vindt Terwingen.

Lees hier meer:

Mark Vos, burgemeester van Riemst, steunt de algemene oproep vanuit Nederland om niet naar hun terrassen te komen. Het is niet verboden, maar het wordt wel afgeraden om massaal naar Nederland te gaan. "Het is vooral een kwestie om drukte te vermijden, als alle Belgen daar ook naartoe zouden gaan", aldus Vos. "In Riemst is het aantal besmettingen voorlopig laag en we hopen dat we dat zo kunnen houden."

Ook Kazachstan sluit zich aan in het rijtje van landen dat een vaccin tegen het coronavirus produceert. Dat zal "QazVac" heten. 

Het land in Centraal-Azië vaccineerde al een miljoen van haar inwoners met het Russische Sputnik V-vaccin en bestelde ook een miljoen doses van het Chinese Sinopharmvaccin. Met "QazVac" kiest het land voor een eigen vaccin. De president Kassim-Jomart Tokayev tweette dat de eerste lading met 50.000 doses wordt verspreid over het land.

QazVac wordt in twee vaccins toegediend, met drie weken tussen de twee vaccinaties in. Het vaccin zit in de derde testfase en tegen juli verwacht men de eindconclusie van het onderzoek. Toch is de uitrol ervan ondertussen al gestart. 

Het vertrouwen in QazVac ligt hoog. In de tweede testfase bleek het vaccin voor 96% effectief te zijn bij de 222 geteste proefpersonen. Volgens de ontwikkelaar, het Kazachse Research Institute for Biological Safety Problems, was er geen sprake van ernstige bijwerkingen.

Nederland viert voor het tweede jaar op rij Koningsdag op een wegens de coronapandemie aangepaste manier. Koning Willem-Alexander en zijn gezin trokken voor de gelegenheid naar Eindhoven. Evenementen en bijeenkomsten zijn niet toegestaan, maar toch is het op veel plaatsen veel te druk, en dat vooral in parken en op straat. 

Volgens de Nederlandse openbare omroep NOS is het onder meer druk in Haarlem, Maastricht, Breda, Groningen, Leeuwarden, Rotterdam en Tilburg. Amsterdam en Utrecht hebben mensen opgeroepen om weg te blijven vanwege de drukte.

Lees meer:

In een "VRT NWS Live" op de Facebookpagina van VRT NWS heeft Bruno Schaubroeck, woordvoerder van de evenementensector enkele vragen beantwoord over de geplande testevenementen, en de mogelijke zomer. Van congressen over huwelijken tot festivals en voetbalmatchen: de evenementensector behartigt heel wat volk. “Meer dan 80.000 mensen zijn erin actief”, aldus Schaubroeck. “We mogen dan wel erg uiteenlopend zijn, we willen allemaal hetzelfde: op een veilige manier heropenen.”

Meer weten? Lees onderstaand artikel:

De onderwijspartners zitten woensdag opnieuw samen om te bekijken of en wanneer de leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs voltijds naar school kunnen. Na de paasvakantie is het onderwijs heropgestart zoals voor de (verlengde) vakantie: dat betekent halftijds afstandsonderwijs voor de tweede en derde graad van het secundair.

Vlaams Onderwijsminister Ben Weyts heeft altijd benadrukt dat het de bedoeling blijft om zo snel mogelijk naar 100 procent contactonderwijs te gaan, voor alle leerlingen. Maar dat kan alleen als de epidemiologische toestand het toelaat. De onderwijsvakbonden willen in de eerste plaats luisteren naar de aanbevelingen van de virologen en andere experten aan tafel. Vandaag ligt de positiviteitsratio op 9,2 procent. Bij de tieners is dat zelfs 13,6 procent, blijkt uit het epidemiologisch rapport van Sciensano. 

Nog op de agenda: zelftesten voor onderwijspersoneel en meerdaagse uitstappen. Meerdaagse binnenlandse uitstappen zijn al zeker niet toegestaan tot en met 16 mei. Buitenlandse reizen kunnen al zeker tot en met 31 mei niet, en daarna komt de laatste examenperiode in zicht.

Tot en met 25 april zijn er in totaal 3.726.405 coronavaccins geleverd aan de Belgische ziekenhuizen en vaccinatiecentra. Dat blijkt uit de wekelijkse cijfers van het federaal geneesmiddelenagentschap FAGG. Pfizer/BioNTech spant nog steeds de kroon met 2.378.805 doses, gevolgd door AstraZeneca (925.400), Moderna (378.300) en Johnson & Johnson (36.000).

Bijna alle dosissen werden reeds verdeeld over de verschillende gemeenschappen en gewesten. Vlaanderen kreeg in totaal reeds 2.135.820 doses, Wallonië 1.158.725 en Brussel 386.465. De Duitstalige gemeenschap ontving tot nog toe 28.135 vaccins. Het totaalcijfer verschilt lichtjes van het totaal aantal ontvangen vaccins, omdat er in een strategische reserve van zowat 10.500 doses wordt voorzien en er ook vaccins aan de kant worden gehouden voor het leger (5.600) en klinisch onderzoek (1.170).

Vlaams minister-president Jan Jambon hoopt dat het eerstvolgende Overlegcomité van 11 mei kan beslissen over grotere bezoekersaantallen voor evenementen in de zomermaanden. "Ik hoop de fronten daarover in beweging te krijgen", heeft hij daarover gezegd in het Vlaams Parlement.

Afgelopen vrijdag heeft het Overlegcomité beslist op welke manier de horecaterrassen vanaf 8 mei kunnen heropenen: met 4 gasten aan een tafeltje, en sluitingsuur op 22 uur. Over de evenementen liepen de standpunten uiteen, en zeker over de zomermaanden was de kloof te groot. 

Zo lag er voor juli en augustus een limiet van 2.500 bezoekers op tafel. Dat was "te streng" voor de Vlaamse regering. "We hebben dan maar gezegd dat we liever geen beslissing wilden dan een beslissing waarvan de sector zou zeggen: "boeken toe"", aldus Jambon.

Jambon hoopt dat zowel de corona- als de vaccinatiecijfers de komende twee weken gunstig evolueren en dat er op het volgende Overlegcomité van 11 mei "substantieel hogere bezoekersaantallen" mogelijk zullen worden voor de evenementen in de zomermaanden.

Uit een enquête van het Gentse kunstenoverleg bij ruim 200 mensen, blijkt dat 1 op de 3 cultuurwerkers aan zijn spaargeld moet zitten om rond te komen in deze coronacrisis. Het gaat om acteurs, zangers, dansers, muzikanten en ook mensen die een ondersteunende of technische job hebben. Sommige mensen dreigen in armoede terecht te komen, zegt muzikant Frederik Sioen, coördinator van het Gentse kunstenoverleg.

Lees meer in dit artikel:

Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid doet een duidelijke oproep op om te kiezen voor de vaccinatie en je reisplannen daaraan aan te passen. "Onze reisplannen moeten in functie staan van de vaccinatie, en niet omgekeerd," zegt woordvoerder Joris Moonens.

Lees meer in dit artikel:

Toerisme Vlaanderen organiseert vandaag een congres met 200 aanwezigen in het Flanders Meeting and Convention Center Antwerp (FMCCA) aan de Zoo van Antwerpen. Het is een testevenement met coronamaatregelen en een sneltest bij alle 200 deelnemers. Na een week worden ze opnieuw getest. Tegelijk worden verschillende manieren onderzocht om de aanwezigen te tellen.

Lees meer in dit artikel:

In Afrika is de bereidheid om zich te laten vaccineren met het coronavaccin afgenomen door onder meer het nieuws over de bijwerkingen, maar ook door de verspreiding van nepnieuws over het vaccins. Duizenden vaccins zouden daardoor vernietigd moeten worden, dat heeft het persbureau AP gemeld.

De bezorgdheid over de veiligheid van het AstraZeneca-vaccin, dat het meest beschikbaar is in Afrika als onderdeel van het COVAX-programma, leidt tot extra vertraging. Ook circuleren er vele nepberichten over de vaccins op sociale media, zo zou het vaccin onvruchtbaarheid veroorzaken, lees je op de sites. De berichten voeden het wantrouwen dat er al heerst over het vaccin en het gebrek aan vertrouwen in de autoriteiten. Het heeft effect op de bereidwilligheid om zich te laten vaccineren. Heel wat dosissen vervallen of dreigen te vervallen, vooraleer  ze kunnen toegediend worden.

Als reactie heeft Malawi de regels voor vaccinatie versoepeld, zo mag iedereen vanaf 18 jaar zich nu laten vaccineren. Ook Oeganda overweegt deze maatregelen. Bovendien melden Oegandese media dat in juli meer dan 280.000 vaccins zullen verlopen, als het huidige tempo van vaccineren met een gemiddelde van 6000 per dag niet toeneemt. Ook Malawi en Zuid-Soedan hebben vaccins die dreigen te verlopen en vernietigd zullen moeten worden. Experts vrezen voor de gevolgen als 60 procent van de Afrikaanse bevolking niet gevaccineerd is tegen 2022. Ze waarschuwen dat het continent veel langer zal kampen met de coronapandemie.