‘Valse covidtests belazeren de boel’: viroloog Marc Van Ranst

Wat is het gevaar dat mensen reizen met vervalste coviddocumenten?

“We weten al langer dat mensen dit doen. In sommige landen kun je gewoon vervalste negatieve coviddocumenten kopen op de hoek van de straat. Je betaalt daar een paar euro’s voor en je hoeft niet de moeite te doen om een afspraak te maken en een staal te laten afnemen. Sommigen maken die certificaten ook gewoon zelf, op hun computer. Wanneer je daar een beetje moeite in steekt, dan ziet dat er tegenwoordig heel erg goed uit. Eenmaal er controles worden uitgevoerd, kom je er dan wel snel achter dat het om valse documenten gaat.

“Dat is niet zonder gevaar, want op die manier kunnen mensen die besmet zijn met het coronavirus in vliegtuigen zitten en rondlopen op luchthavens. Het virus krijgt de kans om zich razendsnel over landsgrenzen heen te verspreiden. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, die documenten belazeren de boel. Het gaat hier over een misdrijf en volgens mij kan dat niet streng genoeg bestraft worden. Dat is gewoon valsheid in geschriften.”

Wie zit er achter zulke praktijken?

“Dat zijn honderden organisaties die daar blijkbaar het geld in hebben gezien. Oplichters vind je nu eenmaal overal. Wanneer er ergens geld verdiend kan worden op een malafide manier, dan kan dat allemaal heel snel en eenvoudig opgezet worden. De reiziger betaalt zich soms blauw aan een duur vliegticket en dient in een korte tijdspanne voor vertrek een coronatest af te leggen. Mensen gaan dan vaak in een race tegen de klok op zoek naar een laboratorium om een staal te kunnen afnemen. Die zijn niet altijd even goed bereikbaar in het weekend of de resultaten laten langer op zich wachten. Dan wordt de neiging ook al groter om het op illegale markt te gaan zoeken of zelf aan de slag te gaan.”

Wat zijn de gevolgen voor de toeristische sector?

“Op lange termijn worden die certificaten niet meer betrouwbaar. De sector gaat duurdere manieren moet vinden om die frauduleuze zaken te bestrijden. Dat gaat van kwaliteitscontroles tot internationale erkenningen van specifieke laboratoria. Het wordt dan allemaal veel complexer, maar het is dan wel makkelijker om alles te verifiëren.”

Ondanks het tegenadvies reizen mensen dus wel. Is dat überhaupt veilig?

“Dat hangt ervan af hoe je reist. Wanneer je in jouw eigen bubbel blijft, kan je met de auto of de caravan veel veilige reizen maken. Trek je met de mobilhome naar de Provence in Frankrijk en verblijf je in een natuurgebied waar niemand komt, dan is het risico op besmetting niet groter of zelfs kleiner dan dat wanneer je in eigen land zou blijven. Er is dus in die zin zeker veel mogelijk. 

“Maar het is dan weer een ander verhaal wanneer we spreken van busreizen of vliegtuigreizen. Daar zitten veel mensen samen in een klein, vaak niet goed geventileerde ruimte. Met die nieuwe coronavarianten is er ook meer kans op overdracht. Zo simpel is dat momenteel dus niet allemaal.”