Trendwatcher: "Alcohol wordt het nieuwe roken"

Vandaag starten ruim 105.000 Vlamingen aan hun maand zonder alcohol, met de "Tourneé Minérale"-actie. Betekent de populariteit van deze uitdaging dat onze houding tegenover alcohol fundamenteel aan het veranderen is? Volgens trendwatcher Nathalie Bekx wel. "Over tien jaar is alcohol in onze hoofden het nieuwe roken geworden."
Copyright 2016 The Associated Press. All rights reserved.

Volgens Bekx is de populariteit van de actie deels te wijten aan het momentum. "Na de overdadige feestdagen, en de maand januari vol nieuwjaarsrecepties mag het wat soberder", legt ze uit. "Alcohol is een dikmaker, en we beginnen ons stilaan voor te bereiden op een nieuw badpakkenseizoen."

Toch is het succes van Tournée Minérale niet enkel te verklaren door de timing, en het verbindende "groepsgevoel", maar wel door wat Bekx de "gezondheidsparanoia" noemt. "Sinds enkele jaren weten we dat ons gedrag een invloed heeft op onze gezondheid. We hebben ons gedrag onder controle, dus in die zin dragen we de verantwoordelijkheid over ons lichaam. Dat is iets waar onze grootouders zich niet bewust van waren", legt ze uit.

"Je merkt ook dat mensen elkaars rekening vaker maken, niet enkel op vlak van gezondheid. Op sociale media bemoeien we ons continu met elkaar, en we vergelijken ons vaker", zegt ze. "Zo zie je dat rokers daar veel vaker op worden aangesproken dan pakweg 10 jaar geleden. Ik zie het met ons alcoholgebruik dezelfde richting uitgaan."

Tien jaar

Bekx is formeel: over 10 jaar al zullen we als samenleving helemaal anders tegen alcoholgebruik aankijken dan nu. "Dat is relatief snel, maar onder impuls van sociale media evolueren dingen razendsnel."

De kiemen daarvoor worden nu al gelegd. "Het debat over een absolute nultolerantie woedt al, en over 10 jaar is die wet een feit", aldus Bekx. "Alcohol is al een tijdje gebannen van de werkvloer, en sinds kort kunnen parlementairen ook geen gratis pintje meer drinken."

Volgens Bekx zal ook de overheid mee op de kar springen, met meer preventiecampagnes over de schadelijke effecten van alcohol. "De industrie zal zich hierin constructief opstellen. Soortgelijke campagnes zijn er nu ook al. En bedrijven weten maar al te goed dat hun producten toch blijven verkopen."

Bekx ziet onze alcoholconsumptie ook evolueren naar de privésfeer. "Cafébazen zullen vermoedelijk meer rechtstreeks verantwoordelijk worden gesteld voor dronken klanten. We zullen daarom eerder thuis een fles wijn kraken dan op restaurant."

Schade?

Toch gaat de vergelijking tussen sigaretten en alcohol niet volledig op. "Over alcohol horen we geregeld berichten dat matig gebruik een positief effect kan hebben op onze gezondheid. Draai dat hoe je wil: sigaretten zijn sowieso nooit gezond", zegt Bekx.

Ook wat betreft de negatieve effecten van beide genotsmiddelen is er een verschil: wie een sigaret opsteekt in iemands bijzijn, brengt die passieve roker schade toe. "Bij alcohol is dat verband minder rechtstreeks. De hinder die je ondervindt van iemand die in jouw bijzijn (te veel) drinkt, is niet zozeer fysiek. Maar wat mensen onder invloed kunnen aanrichten, is niet zo fraai. Denk maar aan het verband tussen alcohol en huiselijk geweld, of ongevallen."

Genot vs. "het kwade"

En wat met onze volksaard? Belgen staan bekend als levensgenieters. "Die koppeling tussen alcohol en genieten zal niet snel verdwijnen. Van oudsher maken bier en wijn deel uit van het dieet van een levensgenieter. In de middeleeuwen werden kinderen zelfs grootgebracht met bier, omdat het simpelweg gevaarlijk was om water te drinken", zegt Bekx. "Voor roken ligt dat anders: we beschouwen dat eerder als "het kwade" buiten onszelf."

Hoewel onze houding tegenover alcohol het komende decennium misschien verandert, ziet Bekx onze consumptie daarom niet meteen verminderen. "De Belg geniet graag. En wat niet weet, niet deert. Daarin zit onze katholieke reflex, anders dan bij de calvinistische Nederlanders die van nature uit soberder leven. De Belg zal zijn pintje of glaasje wijn niet zo snel afzweren."

What's next?

Na de sigaret en de alcohol ligt het volgende "doelwit" volgens Bekx voor de hand. "Suiker, of beter ons gewicht in het algemeen. Verschillende gezondheidsgoeroes werpen zich op met gouden oplossingen in de strijd tegen de kilo's. Denk maar aan het felle debat tussen Pascale Naessens en Sandra Bekkari. We letten in het algemeen meer op ons gewicht. De kans dat er op langere termijn maatregelen als een suiker- of vettaks worden ingevoerd, lijkt me groot", besluit Bekx.

Meest gelezen