Lagere bonussen, minder salaris: ook CEO's voelen de gevolgen van de coronacrisis

Dat die coronapandemie een forse impact heeft op de economie is een open deur intrappen. Of dit ook gevolgen heeft voor de salarissen van de CEO’s van onze beursgenoteerde bedrijven? Toch wel, zo blijkt uit het onderzoek van professor Xavier Baeten aan de de Vlerick Business School. Voor het onderzoek werden 41 Belgische en 54 Nederlandse beursgenoteerde bedrijven onder de loep genomen. Het gaat daarbij om bedrijven die hun jaarverslag reeds hebben gepubliceerd.

Uit de analyse blijkt dat 20 procent van de topmanagers hun salaris zag krimpen. “Meestal varieert die daling tussen de 10 procent en 20 procent”, stelt Baeten vast. Ook het aantal CEO’s van beursgenoteerde ondernemingen in België en Nederland die geen bonus hebben ontvangen voor hun prestaties in 2020 is gestegen van 1 procent in 2019 naar 16 procent vorig jaar.

Xavier Baeten: “Wat de bonus betreft is er ook een grote spreiding. In liefst 50 procent van de bedrijven was er over 2020 een daling van die bonus tegenover 2019. Anderzijds is het ook zo dat een derde van de bedrijven (33 procent) in 2020 een bonus heeft toegekend die meer dan 20 procent was gestegen ten opzichte van 2019.”

Opvallende vaststelling volgens Baeten is dat negen CEO’s, onder wie die van ING, Randstad en Barco, zelf afzagen van hun bonus. Ook bij KBC werd het beleid aangepast waardoor het bonusbudget werd ingekrompen tot nog twee derde van het normale budget. Xavier Baeten: “Het klinkt logisch, maar dat is een zeer belangrijke vaststelling. In het coronajaar 2020 hebben bedrijven wel degelijk de tering naar de nering gezet en stellen wij een zeer duidelijk verband vast tussen ‘pay’ en ‘performance’, in die zin dat de bonus een sterkere wijziging ondergaat dan de omzet.”

Helft Bel-20 levert in

Dat de heren en dames die aan de top staan van een beursgenoteerd bedrijf daarom niet meteen honger hoeven te lijden, mag blijken uit de jaarverslagen van de bedrijven uit de Bel-20, de twintig grootste beursgenoteerde bedrijven van België. De mediaanvergoeding van een topmanager komt uit op goed 2 miljoen euro, leert nazicht van de gepubliceerde jaarverslagen. Dat betekent dat de helft van de toplui van de Bel-20 meer naar huis meeneemt dan 2 miljoen, de andere helft minder. Dat cijfer is gezien over een lange periode redelijk stabiel.

Uit eerdere onderzoeken blijkt ook dat onze Belgische CEO’s een stuk minder verdienen dan hun confraters in de buurlanden en zeker in vergelijking met de Angelsaksische landen. De lonen zitten hier meer op het niveau van Zuid-Europa.

Globaal genomen bleven de lonen steken op het niveau van 2019, al zijn er onderling wel grote verschillen. Zo moest bijna de helft van onze topmanagers tevreden zijn met een iets kleiner loonzakje dan het jaar voorheen. Corona liet zich daar dus ook voelen.

Bovenaan de ranglijst van grootverdieners staat Tim Van Hauwermeiren, de topman van het biotechbedrijf Argenx. Hij verdiende in 2020 zo’n 7,1 miljoen euro. Ook in 2019 was hij al de best betaalde topman van een Bel-20-bedrijf, toen met 6,1 miljoen euro aan vergoedingen. Het loonzakje van een topmanager bestaat veelal uit een vaste vergoeding en een variabel gedeelte dat gekoppeld wordt aan de prestaties van het bedrijf. Vandaar dat sommige bedrijven in de lonen sneden van hun toplui, omdat de cijfers onder invloed van corona niet op het gewenste niveau uitkwamen. Omgekeerd, waar een bedrijf beter presteert vertaalt zich dat ook in de beurskoers, wat leidt tot een grotere bonus. Bij Argenx was dat het geval: eind 2019 was een aandeel Argenx op de Brusselse beurs 143,60 euro waard. Tegen het einde van 2020 was de koers opgelopen tot 242 euro.

Anders verging het Carlos Brito van AB InBev. De flamboyante topman van de grootste bierbrouwer ter wereld zag zijn loon vorig jaar met liefst 69 procent zakken tot 1,28 miljoen euro. Daarnaast viel ook zijn bonus weg. AB InBev werd zwaar geraakt door corona omdat de horecasector wereldwijd voor een flink aantal maanden op slot ging. Dat had uiteraard een enorme impact op de bedrijfsresultaten. Maar Brito verdient nog altijd quasi het dubbele van de laagst betaalde uit de Bel-20. Onderaan op de ranglijst vinden we immers Guillaume Boutin, die in december van 2019 de fakkel overnam van Dominique Leroy bij het telecombedrijf Proximus. Hij verdiende in 2020 afgerond 678.000 euro, wat 17 procent onder de 820.000 euro van Leroy ligt.

Al blijft het altijd een beetje uitkijken met vergelijkingen. Zo wijzigt de samenstelling van de Bel-20 al eens, waardoor een groot bedrijf uit de index valt. Ook een switch aan de top, met de komst van een nieuwe CEO, kan impact hebben op het gemiddelde loon. Bovenal is er de impact van bonussen en variabele vergoedingen. Die kunnen op jaarbasis grondig verschillen, wat vergelijken bemoeilijkt. Ook de rapportering van het remuneratiecomité in de jaarverslagen kan een serieuze impact hebben. Zo stijgt het loon van John Porter bij Telenet op jaarbasis met liefst 262 procent. Telenet heeft dit jaar voor het eerst immers ook de aandelengerelateerde vergoedingen mee opgenomen in zijn rapportering. Zijn basisvergoeding bleef nagenoeg ongewijzigd op zowat 1,6 miljoen euro, blijkt uit het jaarverslag.