Rousseau stelt veto: “Geen loonsverhoging? Dan ook geen dividenden”

Morgen onderneemt minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) een ultieme poging om het loonoverleg tussen vakbonden en werkgeversorganisaties vlot te trekken. Een wanhoopspoging, zo lijkt het, want afgelopen dinsdag maakten de vakbonden al duidelijk dat het geen zin meer heeft om nog verder te onderhandelen. Daarvoor is de maximale loonsopslag die op tafel ligt – 0,4 procent bovenop de index – te mager.

De vakbonden blijven erbij: de loonwet, die bepaalt dat onze lonen niet sneller mogen stijgen dan in de buurlanden, zit vol ‘sjoemelsoftware’ om de werkgevers te bevoordelen. Zeker in sectoren die tijdens de coronacrisis goed hebben geboerd, zoals de e-commerce, de supermarkten en de farmabedrijven, moeten werknemers een extra beloning kunnen krijgen. Voor de werkgevers is de loonwet echter heilig.

Ook binnen de Vivaldi-regering is de discussie een splijtzwam. Enerzijds heb je de socialisten, die in de aanloop naar 1 mei opgezweept worden door de syndicaten en de extreemlinkse PvdA/PTB. Anderzijds heb je de liberalen, die de hete adem van de werkgevers en de rechtse oppositie voelen. Premier Alexander De Croo (Open Vld) en Dermagne trokken dit dossier twee maanden geleden naar zich toe om een clash te vermijden.

In het compromis dat zij op tafel legden, bleef de loonwet overeind. Dat was belangrijk voor de liberalen, want zij hebben daar voor gestreden in de regeringsonderhandelingen. Tegelijk zouden bedrijven toch eenmalig een extra premie kunnen geven. Op voorwaarde dat de sociale partners daar voor 1 mei een akkoord over zouden bereiken. De kans dat dat nog lukt, is erg klein.

Alle druk ligt nu opnieuw bij de politiek. Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert is formeel: “Als er geen sociaal akkoord komt, dan zal de federale regering de marge van 0,4 procent bevestigen. Zo is het afgesproken binnen het kernkabinet.” Het compromis van De Croo en Dermagne was volgens Lachaert al een ruime interpretatie van het regeerakkoord. “We kunnen dat akkoord niet volledig openbreken.”

Maar ook de socialisten spelen het hard. Volgens hen is er absoluut geen sprake van een akkoord. “Lachaert laat nu uitschijnen alsof die 0,4 procent al in kannen en kruiken is, maar dat klopt niet. Er volgt nog een discussie in de regering”, klinkt het bij Dermagne.

Bij Vooruit houden ze artikel 14 van de loonwet achter de hand. Als de lonen niet kunnen stijgen, dan mag de ministerraad volgens dat artikel maatregelen nemen om de uitkering van dividenden (winst die een vennootschap uitkeert aan haar aandeelhouders) tegen te houden. “Geen loonsverhoging? Dan ook geen dividenden voor de aandeelhouders”, zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. “Als het nodig is, dan zullen wij onze voet zetten en artikel 14 inroepen.”

Zo lijkt de ideologische clash waar iedereen voor vreesde toch uit te komen. En dat terwijl het loonoverleg nog maar de eerste van vele socio-economische werven is deze legislatuur. Later volgen ook nog hervormingen van de pensioenen, de arbeidsmarkt en de fiscaliteit.

Het kabinet-De Croo hoopt intussen dat de sociale partners er toch nog uitgeraken. “Misschien staan de sterren slecht, maar iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen”, klinkt het. “Zonder akkoord tussen de sociale partners zijn de werknemers de dupe.”

Het VBO noemt het voorstel van Rousseau een “bijzonder slecht idee”. De netto-dividenden van ondernemingen lagen in 2019 immers al op een bijzonder laag peil en dat was dus nog voor de Covid-crisis de bedrijven en ondernemers ongemeen hard heeft getroffen, klinkt het. Nu blind ingrijpen in de dividendpolitiek van ondernemingen zal de inkomens van zelfstandigen en ondernemers nog verder aantasten, het vertrouwen van de kleine spaarder en pensioenfondsen fundamenteel ondermijnen en ons land nog minder aantrekkelijk maken voor buitenlandse investeerders, aldus de werkgeversorganisatie.

CEO Pieter Timmermans wijst erop dat net de kleine spaarders, gepensioneerden en vele werknemers getroffen zouden worden. “Zo belegt meer dan 40 procent van de Belgen zijn spaargeld direct of indirect in aandelen. De dividenden die ze hierop krijgen zijn voor hen vaak een welgekomen aanvulling op hun inkomen of pensioen dat men nu blijkbaar wil beknotten”, aldus Timmermans. “Maar ook grote spelers zoals pensioenfondsen, investeringsfondsen, steden en gemeenten zijn afhankelijk van dividenden om bijvoorbeeld de aanvullende pensioenuitkeringen te betalen, om bijkomend in ons land te investeren of om de gemeente-infrastructuur te financieren. Bovendien steeg de afgelopen jaren de roerende voorheffing op dividenden van 10 naar 30 procent. Dus als bedrijven geen dividenden meer mogen uitkeren, dan loopt de schatkist ook heel wat inkomsten mis.”

Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van het Vlaams netwerk van ondernemingen (VOKA), noemt het voorstel van Rousseau op Twitter een “vals idee”. Dit “neigt naar chantage”, klinkt het nog. “Dividend voor aandeelhouders schrappen zou een regelrechte aanslag zijn op al wie onderneemt en risico neemt. Nergens in Europa doet men dit”, vult woordvoerder Eric Laureys aan.

LEES OOK:

Vakbonden oordelen dat onderhandelingen over loonoverleg in privésector “mislukt” is, minister van Werk hoopt nog op akkoord

Lachaert: “We zitten in crisis. Dan kun je geen grote loonsverhogingen verwachten”