Biden tijdens eerste toespraak voor Congres: “Amerika is weer in beweging”

Voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis namen twee vrouwen plaats achter de president tijdens een speech in het Congres: vicepresident Kamala Harris en Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. “Het werd tijd”, juichte Biden aan het begin van de ruim een uur durende toespraak het historische beeld toe.

“Honderd dagen geleden stond het Amerikaanse huis in brand”, schetste Biden het land dat hij aantrof toen hij in januari de macht overnam van Donald Trump. Het coronavirus greep om zich heen, de economie ging gebukt onder de coronapandemie en de bestorming van het Capitool deed de Amerikaanse democratie op zijn grondvesten daveren. Maar Amerika “krabbelt steeds overeind”, verzekerde Biden.

“Na honderd dagen van redding en hernieuwing is Amerika klaar om op te stijgen”. De Democraat wees erop dat in zijn eerste honderd dagen al 220 miljoen prikjes met een coronavaccin zijn gezet, meer dan het dubbele van wat wat vooropgesteld. “Eén van de grootste logistieke successen” in de geschiedenis van het land, aldus de president, die onder applaus van de parlementsleden zijn landgenoten nogmaals opriep om zich te laten vaccineren. 

De 78-jarige Biden merkte ook op dat het aantal coronasterfgevallen onder ouderen sinds januari met ongeveer 80 procent is gedaald. Meer dan de helft van alle Amerikaanse volwassenen heeft ten minste één vaccindosis gekregen en eerstehulpverleners beschouwen het vaccin volgens Biden als “een dosis hoop”.

Daarnaast zette Biden ook zijn economische herstelbeleid in de verf. Het investeringsplan van meer dan 2.000 miljard dollar (zo'n 1.600 miljard euro) is de grootste boost voor de Amerikaanse arbeidsmarkt sinds de Tweede Wereldoorlog, betoogde de president. Investeringen in infrastructuur, snelwegen, bruggen, pijpleidingen en laadstations voor elektrische wagens zullen de komende acht jaar miljoenen banen en nieuwe economische groei opleveren, verzekerde hij. 

Biden stelde dat Amerikanen uit de arbeiders-en middenklasse waren genegeerd en dat zijn plannen hen een kans geven. “Je voelt je achtergelaten en vergeten in een economie die snel verandert. Ik wil rechtstreeks met je praten”, vertelde de Democraat, voordat hij Amerikanen “goedbetaalde banen die niet kunnen worden uitbesteed” beloofde.  Veel aandacht besteedde hij dan ook aan het plan waarmee hij Amerikaanse gezinnen wil ondersteunen. Het ‘American Families Plan’ voorziet 1.000 miljard euro aan investeringen in vooral onderwijs en 800 miljard euro belastingverlagingen.

Om dat plan te financieren, wil Biden komaf maken met enkele fiscale cadeaus van Trump en een verhoging van de belastingen op inkomsten uit kapitaal voor de 0,3 procent meest gefortuneerde Amerikanen. “Het is tijd dat de Amerikaanse bedrijven en de 1 procent rijkste Amerikanen hun rechtvaardig deel beginnen te betalen”, betoogde de president.

In de nasleep van de moord op George Floyd pleitte Biden ook voor een politiehervorming die het vertrouwen van de burger in de ordediensten herstelt. “We hebben allemaal de knie van onrechtvaardigheid op de nek van zwart Amerika gezien”, zei hij. De Democraat lanceerde ook een waarschuwing over extreemrechts terrorisme. “We negeren niet wat onze inlichtingendiensten vaststellen: de meest dodelijke terroristische bedreiging voor ons land vandaag is die van blanke suprematie”.

Biden raakte ook het buitenlands beleid aan. De president verzekerde dat hij niet uit is op een conflict met China, maar “de Amerikaanse belangen op alle domeinen zal verdedigen”. Daartoe hoort ook het behoud van een sterke militaire aanwezigheid in de regio. Ook met Rusland zoekt Washington geen escalatie, aldus Biden, maar de daden van Moskou “zullen gevolgen hebben”.

De president herhaalde tijdens de toespraak regelmatig zijn bijna dagelijkse mantra dat “Amerika terug is”, daarmee doelde erop dat het land zich aan het herstellen is van de coronavirusramp en het achter zich laten van het turbulente Trump-tijdperk.

De Amerikaanse president Joe Biden hield zijn eerste toespraak voor een gezamenlijke sessie van de twee huizen van het parlement, het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, kort voordat hij zijn 100ste dag als president ingaat. Ondanks het beperkte aantal toehoorders in de zaal vanwege de coronacrisis, had de toespraak qua vorm alles weg van een State of the Union, maar toch wordt de gebeurtenis officieel niet zo genoemd. De redenering erachter is dat presidenten in hun eerste jaar nog niet lang genoeg in functie zijn om zich uit te spreken over de staat van het land.

Toch is het wel traditie geworden dat presidenten al snel na hun aantreden een speech geven voor het verzamelde Congres. Sinds Ronald Reagan (1981) gebeurde dit altijd eind februari. Maar onder meer wegens de coronapandemie werd de toespraak deze keer zowat twee maanden later op de agenda gezet. De periode van honderd dagen vormt voor een Amerikaanse president sowieso een belangrijke symbolische mijlpaal. Zo beloofde de president nog voor zijn aantreden al om na honderd dagen 100 miljoen coronavaccins te laten zetten. Die doelstelling werd al snel verdubbeld tot 200 miljoen vaccins, een aantal dat vorige week behaald werd.