Door corona bleef 1 op de 5 huidkankers onopgemerkt, "laat je controleren", zeggen Goedele Liekens en dermatologen

De coronacrisis heeft op zowat alles in het leven een impact en dus ook op de opsporing en behandeling van melanomen of huidkankers. Consultaties voor huidcontroles werden uitgesteld of afgezegd omdat er bijvoorbeeld geen ruimte en tijd was in het ziekenhuis wegens de zorg voor coronapatiënten of omdat mensen bang waren om besmet te raken. 

Daardoor liep het aantal kankerdiagnoses sterk terug, dat stelde de Stichting Kankerregister na de eerste golf al vast. Uit een wereldwijde enquête bij 734 dermatologen, uitgevoerd in november en december 2020, blijkt dat die verontrustende problematiek blijft aanhouden. 

Vergeleken met een normaal jaar waarin huidonderzoeken bij patiënten worden uitgevoerd, schatten dermatologen dat een vijfde (21 procent) van de melanomen mogelijk niet gediagnosticeerd is en een derde (33,6 procent) van de afspraken wordt gemist als gevolg van de pandemie. 

Als je deze cijfers naast de meest recente incidentie van melanomen legt, zouden er wereldwijd 60.192 melanomen over het hoofd worden gezien. Specifiek voor België zou het gaan om 739 niet-gediagnosticeerde gevallen van kwaadaardige huidtumoren in een vroeg stadium.

“We zien nu wel een inhaalbeweging”, zegt dermatoloog en interim-voorzitter van de dermatologenvereniging Euromelanoma Harm van der Endt. “We zien dat mensen die normaal jaarlijks op controle komen, dat nu pas doen na anderhalf jaar, wat te begrijpen is door de hele coronacrisis. De gevolgen zijn dat verdachte vlekjes ondertussen wat groter zijn geworden.  Wat de dermatologen merken is dat de mensen later komen en bijvoorbeeld zeggen: “ik heb al een tijdje een bloedend vlekje, maar ik dacht dat is niet erg, ik ga wel na de lockdown naar de dokter, of ik kom wel wanneer ik gevaccineerd ben.” Dat is wat ik heel veel hoor.”

Uit de cijfers van maart tot september vorig jaar, blijkt volgens van der Endt dat er tussen de 20 en 40 procent minder diagnoses van huidkanker waren. "Dat zijn allemaal kankers die het afgelopen jaar verder gegroeid zijn en hopelijk ondertussen toch al gezien en behandeld zijn door een dermatoloog", zegt van der Endt daarover.

De dermatologen roepen de mensen op om zelf hun huid in het oog te houden en te controleren op speciale vlekjes. Het is belangrijk om een melanoom in een vroeg stadium te herkennen om het goed te kunnen behandelen", zegt van der Endt. "Op Euromelanoma.org kan je nakijken hoe je dat precies moet doen. Je zet je voor een grote spiegel en kijkt naar je gezicht, achter je oren – eventueel met een handspiegel – en zo ga je heel het lichaam bekijken. De rug is natuurlijk moeilijk, dat kan je best aan iemand vragen om te doen. Mensen kunnen een melanoom herkennen als een vlekje bijvoorbeeld jeukt of pijn doet of niet geneest wanneer het bloedt. Je kan het ook herkennen aan de vorm. Verdachte vlekjes zijn asymmetrisch, ze hebben een onregelmatige boord, er zitten verschillende kleuren in en de diameter is groter dan 6 à 7 millimeter. Als vlekken veranderen en groeien moet er zeker naar gekeken worden."

Nog belangrijker dan zelfonderzoek is preventie. Je kan op verschillende manieren aan preventie doen zegt van der Endt: " Als je gaat wandelen, fietsen of thuiswerkt vanuit de tuin, blijf dan zoveel mogelijk in de schaduw, zeker op de warmste uren tussen 12 en 16 uur. Zet een hoed op met een brede rand, zorg dat je goed beschermd bent en smeer de blote lichaamsdelen om de twee uur in met zonnecrème. 

Open VLD- politica en tv-presentatrice Goede Liekens heeft als ambassadeur een filmpje opgenomen over hoe belangrijk het is om je tegen de zon te beschermen. Ze heeft zelf huidkanker gekregen die ook uitgezaaid is en weet dus als geen ander wat de gevolgen kunnen zijn als je onbeschermd in de zon komt.

Bekijk hieronder de video van Goedele Liekens