Vakbonden en werkgevers gaan toch weer praten, maar niet over lonen

Bonden en werkgevers onderhandelen al enkele maanden over de loon-en arbeidsvoorwaarden in de privésector. Er is een marge voor 0,4 procent opslag, bovenop de index. Maar voor de vakbonden is dat onvoldoende, zeker voor sectoren die tijdens de coronacrisis goed hebben geboerd. De bonden willen ook dat de huidige loonwet - die ze te dwingend vinden - overboord gaat. De werkgevers schermen dan weer met de zwaarste economische crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, en bepleiten realiteitszin.

Dinsdag sprong het loonoverleg af. De kloof tussen bonden en werkgevers bleek te diep. 

Ook tijdens het onderhoud met de premier donderdagavond bleek nog eens dat er geen vergelijk tussen de sociale partners in zit over de lonen. Dat dossier komt dus op de regeringstafel. “De loonpuzzel ligt op de regeringstafel”, aldus Pieter Timmermans, topman van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). Dat zegt ook Mario Coppens, voorzitter van de liberale vakbond. “Over de lonen gaan we niet meer onderhandelen. Wel over andere dossiers”. 

De premier had het over een gesprek in een open en constructieve sfeer. Er is afgesproken dat de sociale partners uiterlijk morgen/vrijdag aan de regering een agenda overmaken voor het sociaal overleg van de komende weken. Het zal dan onder meer gaan over de minimumlonen, SWT, de landingsbanen, relancebeleid, digitalisering, enzovoort. Premier De Croo zal vrijdag verslag uitbrengen aan de kern.

De socialisten maken er na het mislukken van het loonoverleg een breekpunt van om werknemers een hogere loonsverhoging te gunnen dan de 0,4 procent die voorligt bij de loononderhandelingen. “Wie zegt dat meer loon voor de werknemers niet gaat, moet mij maar eens uitleggen waarom bedrijven dan wel hoge dividenden kunnen uitkeren aan de aandeelhouders. Als hogere lonen niet kunnen, dan ook geen dividenden. Ook dat is voorzien in de loonwet”, zei Vooruit-voorzitter Conner Rousseau woensdag.

Rousseau verwijst naar artikel 14 van de Wet van 1996, dat zegt dat de regering naast de lonen ook andere inkomsten kan matigen. Het gaat dan bijvoorbeeld over de dividenden, maar ook over huurprijzen. Door dat artikel, dat nog nooit gebruikt is, op de onderhandelingstafel te leggen probeerde hij de andere regeringspartijen tot toegevingen te dwingen. “Als het nodig is, zullen wij onze voet zetten en artikel 14 inroepen”, aldus Rousseau. 

“Ik krijg aan Deborah de kassierster niet uitgelegd dat de winsten alleen naar de aandeelhouders gaan, en niet naar haar”, zei de Vooruit-voorzitter later met een boutade bij Terzake. 

Inmiddels staat ‘Deborah’ symbool voor de hele discussie. Premier Alexander De Croo (Open Vld) hield de kerk donderdagmiddag in de plenaire Kamer in het midden: “Het gaat over Deborah in de supermarkt, maar ook over Caroline met de schoenwinkel, die zwarte sneeuw heeft gezien”, zei hij over de demarche van de socialisten. “We gaan iedereen nodig hebben.”