NAVO en VN roepen op tot staakt-het-vuren in oosten van Oekraïne

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg veroordeelde "de ergste opflakkering van het geweld" in het oosten van Oekraïne sinds lange tijd, en hij maande Rusland aan om zijn "aanzienlijke invloed" te gebruiken bij de pro-Russische rebellen om het staakt-het-vuren opnieuw te doen eerbiedigen.

Op een persconferentie in Brussel zei hij dat er de afgelopen week 5.600 schendingen van het staakt-het-vuren geweest zijn de afgelopen, op basis van cijfers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

"We roepen op tot een onmiddellijke terugkeer naar het staakt-het-vuren en tot de terugtrekking van zware wapens, die verboden zijn door de vredesakkoorden van Minsk", zo zei Stoltenberg. "De waarnemers van de OVSE moeten kunnen genieten van een vrije doorgang in heel het gebied, ook aan de grens tussen Oekraïne en Rusland."

"We roepen Rusland op om zijn aanzienlijke invloed bij de rebellen te gebruiken om een einde te maken aan het geweld."

Oekraïense soldaten inspecteren een bomkrater na artilleriebeschietingen door de rebellen.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties van zijn kant heeft gewaarschuwd voor een "gevaarlijke verslechtering" van de toestand in Oost-Oekraïne en de strijdende partijen opgeroepen het geweld te beëindigen. 

De raad zei in een verklaring dat de nieuwe gevechten een "ernstige impact" hebben op de burgerbevolking. "De leden van de Veiligheidsraad roepen op tot een onmiddellijke terugkeer naar het staakt-het-vuren", zo staat er nog.

De verklaring is opgesteld door Oekraïne, dat deze maand de Veiligheidsraad voorzit. Merkwaardig genoeg heeft Rusland geen bezwaren geopperd tegen de tekst. In het verleden heeft Moskou, dat een permanent lid is van de Veiligheidsraad en dus over een veto beschikt, herhaaldelijk verklaringen geblokkeerd die door Oekraïne voorgesteld waren.

Avdiivka ligt niet ver van de frontlinie tussen het door de rebellen gecontroleerde deel van Oost-Oekraïne (roos). Het gele en blauwe deel staat onder controle van de Oekraïense regering (illustratie: Lugansk News).

Vooral in de buurt van de stad Avdiivka zijn de gevechten sinds zondag opnieuw opgelaaid. Avdiivka is in handen van de Oekraïense overheid en het ligt op de frontlinie met het oostelijke deel van Oekraïne dat in handen is van de rebellen. 

Het Oekraïense leger zegt dat het nieuwe geweld begonnen is toen de rebellen een aanval lanceerden op Avdiivka, met mitrailleurs, artillerie en raketten. De rebellen zeggen dat het regeringsleger hen eerst aangevallen heeft.

Geschat wordt dat er in Avdiivka tussen 16.000 en 22.000 burgers leven, en de bevolking zit nu grotendeels zonder elektriciteit, lopend water en verwarming, bij temperaturen die tot -12 graden kunnen gaan. Het Oekraïense leger heeft aan het sportcentrum tenten opgezet met generatoren waar de bevolking een warme maaltijd en warm drinken kan krijgen, en waar mensen hun gsm's kunnen opladen. 

Als de gevechten voort escaleren, overweegt het leger een evacuatie van de stad. Zo'n 8.000 mensen zouden per dag uit de stad weggehaald kunnen worden. Intussen is er 10 ton voedsel naar Avdiivka gestuurd.  

Het Oekraïense leger heeft tenten opgesteld waar de inwoners een warme maaltijd of warme drank kunnen krijgen, en hun gsm's kunnen opladen.

Bij het recente geweld zouden sinds zondag 19 doden gevallen zijn. Daarmee zijn de nieuwe gevechten de meest bloedige sinds het bestand eind december van kracht is geworden. Minstens zeven van de doden zijn soldaten van het Oekraïense regeringsleger.

Naast de dodelijke slachtoffers zijn er ook nog zeker 30 mensen gewond geraakt, van wie 20 Oekraïense soldaten.

In totaal zijn al meer dan 9.700 mensen gedood in het conflict in Oekraïne dat in 2014 losbarstte toen Rusland het schiereiland de Krim in het zuiden van Oekraïne annexeerde. Later kwamen pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne in opstand tegen Kiev. De separatisten bezetten nu een stuk gebied aan de grens met Rusland rond de steden Loegansk en Donetsk.

Mensen wonen in de hoofdstad Kiev de begrafenis bij van Oekraïense soldaten die gedood zijn bij het recente geweld.