De Akropolis, de Unesco-site die jaarlijks drie miljoen bezoekers aantrekt en daarmee in de top tien staat van de meest bezochte werelderfgoedsites, staat in de stellingen. Bedoeling is om een grote marmeren trap te herstellen, de monumentale westelijke toegangspoort terug te brengen naar zijn oorspronkelijke oude vorm, net als de oude zuidelijke toegang tot het terras. Voorzitter Manolis Korres van het Comité voor de Conservatie van de Akropolis schreef in het renovatiedossier dat de werken dienen om de monumentaliteit en authenticiteit van onder andere het Parthenon te herstellen. “Bovendien zijn de renovaties net bedoeld om foutieve ingrepen van restaurateurs uit het verleden te verwijderen. Alle werken gebeuren op basis van archeologisch-architecturale documentatie”, zegt het Griekse ministerie van Cultuur.

Geromantiseerd beeld

De critici hebben vooral problemen met het feit dat tijdperken door elkaar gehaald worden. “De westelijke toegang tot de Akropolis willen ze herstellen zoals die er in de vijfde eeuw na Christus uitzag, terwijl het plateau de vorm van de vijfde eeuw voor Christus moet krijgen. De ontwerpen voor de restauratie van de Propyleeën, de monumentale toegangspoort, zijn historisch niet accuraat”, zegt archeoloog Yannis Hamilakis van de Amerikaanse Brown University. “Het plan is precies gebaseerd op het geromantiseerde beeld van de Griekse Oudheid dat de mensen hadden in de 18de en de 19de eeuw. Ze zullen de Propyleeën met andere woorden niet reconstrueren en restaureren, maar foutief verbouwen.”

Een open brief van een groep internationale archeologen – mee ondertekend door een lange lijst andere wetenschappers, artiesten en advocaten – is bijzonder hard voor de uitvoerders van de renovatie- en restauratieplannen voor de Unesco-site. “De plannen staan garant voor de degradatie en de devaluatie van de archeologische site. De ingrepen zullen de grootste artistieke schat verhullen die is nagelaten aan het moderne Griekenland”, klinkt het. Hun slotconclusie: “De plannen zijn in strijd met de internationaal erkende principes wat betreft het beveiligen, behouden en beschermen van monumenten uit de oudheid.”

Niet voor het eerst

Het is niet voor het eerst dat de Akropolis wordt aangepakt. “De site is onderworpen aan voortdurende en regelmatige restauratie- en opgravingsprojecten sinds het ontstaan van de onafhankelijke Griekse staat en de keuze voor Athene als hoofdstad in het begin van de 19e eeuw”, schrijft het gerenommeerde magazine The Art Newspaper. Deze ingrepen hebben altijd op verschillende manieren zowel de toegang tot als het uitzicht van de site beïnvloed. En het is zeker niet voor het eerst dat er kritiek komt op de conservering van de Akropolis. Afgelopen jaar nog werd moord en brand geschreeuwd toen historische wandelpaden vervangen werden door vlakke wegen in gewapend beton. Door die ingreep werd niet alleen het uitzicht van de site verknoeid, de paden zorgden in december volgens de critici ook voor overstromingen. “Er werd schade toegebracht aan de oude architectuur en de rots zelf, zogezegd in het belang van de toegankelijkheid”, klonk het.

Want daar ligt de werkelijke intentie achter de restauratie, zegt Despina Koutsoumba, voorzitter van de Griekse vereniging voor archeologen.“Volgens ons was het enige doel dat de site nog grotere massa’s toeristen zou aankunnen. En dat is totaal niet te rechtvaardigen. De Akropolis wordt nog meer omgebouwd tot een plaats voor massatoerisme, volledig ten koste van het monument zelf.”

Massatoerisme

Want daar ligt de werkelijke intentie achter de restauratie, zegt Despina Koutsoumba, voorzitter van de Griekse vereniging voor archeologen.“Volgens ons was het enige doel dat de site nog grotere massa’s toeristen zou aankunnen. En dat is totaal niet te rechtvaardigen. De Akropolis wordt nog meer omgebouwd tot een plaats voor massatoerisme, volledig ten koste van het monument zelf.”

Waarschijnlijk zal het er deze zomer inderdaad opnieuw vollopen. Griekenland doet alleszins alles om in deze pandemietijden toch nog zo veel mogelijk bezoekers te lokken, omdat de Griekse economie heel erg afhankelijk is van het toerisme. De site van de Akropolis is zelfs al open sinds 21 maart.