Joke Schauvliege als opperrechter? De CD&V-top twijfelt

Tien jaar minister, twaalf jaar parlementslid, ondervoorzitter, stemmenkanon in Oost-Vlaanderen. Joke Schauvliege heeft als 51-jarige politica al meer ervaring dan heel wat oudere collega’s samen. Dat de licentiate in de rechten, die ooit als juridisch adviseur aan de slag ging bij toenmalig minister Tony Van Parys, bovenaan het CD&V-lijstje prijkt van kandidaat-operrechters, is dus niet verwonderlijk.

De christendemocraten moeten een opvolger aanduiden voor Trees Merckx-Van Goey, een van de twaalf rechters bij het Grondwettelijk Hof die volgende maand op pensioen gaat. De opties zijn beperkt, want binnen de samenstelling van het hof moeten allerlei evenwichten gerespecteerd worden. CD&V zoekt een vrouw die zeker veertig jaar is en al minstens vijf jaar parlementaire ervaring heeft.

De enige twee kandidaten, Schauvliege en oud-Senaatsvoorzitter Sabine de Bethune (62), voldoen allebei aan deze voorwaarden. Het feit dat Schauvliege een pak jonger is, is wel een cruciaal voordeel. Een opperrechter gaat pas op zeventig met pensioen. Zonder ongelukken zou de Oost-Vlaamse nog bijna twintig jaar kunnen meedraaien in het rechtscollege, zodat CD&V nog lang verzekerd is van haar zitje.

Coens twijfelt

Volgens sommige partijleden is de beslissing al gemaakt. De kandidatuur van De Bethune zou louter een formaliteit zijn. Zo gaat het meestal wanneer andere partijen hun twee verplichte kandidaten voordragen.

Maar een brede rondvraag leert dat de senatrice niet zomaar een sneuvelkandidaat is. In de Senaat hebben ze nog geen orders gekregen voor de cruciale stemming op 21 mei. Ook andere partijgenoten tasten in het duister. Temeer omdat er maandag op het partijbureau geen woord over werd gerept. “We hebben nog geen keuze gemaakt”, zegt partijvoorzitter Joachim Coens. “Beide kandidaten zijn gelijkwaardig.”

In de omgeving van Coens valt te horen dat hij twijfelt. De keuze voor de opperrechter lijkt op het eerste zicht banaal, maar is cruciaal voor de positionering van de partij. Coens ging onlangs met de grove borstel door de interne structuur en denkt aan een nieuwe partijnaam. Een oud-minister aanstellen die twee jaar geleden ontslag moest nemen, strookt niet echt met die vernieuwingsoperatie.

De Vlaming is nog niet vergeten hoe Schauvliege ten onrechte beweerde dat ze door de Staatsveiligheid op de hoogte was gebracht van een complot achter de klimaatmarsen. 

Hardnekkig gerucht

Intussen circuleert er een hardnekkig gerucht over een vermeende belofte die oud-voorzitter Wouter Beke zou hebben gemaakt aan Schauvliege toen ze na de vorige verkiezingen geen minister meer kon worden. Het verhaal luidt dat Coens deze belofte in overweging zou willen nemen, maar ook de handen vrij wil houden om een paar strategische verschuivingen door te voeren. 

“Er zijn in die periode geen afspraken gemaakt”, zegt Beke daarover. Schauvliege zou volgens ingewijden wel al langer interesse hebben getoond. Haar exit zou het meteen ook mogelijk maken om in Oost-Vlaanderen een nieuw Vlaams boegbeeld te lanceren, naast federaal kopstuk Vincent Van Peteghem.

Wie het ook wordt: de partij wacht best niet te lang. Tegen 21 mei moeten beide kandidaten in een duidelijke volgorde worden voorgedragen aan de Senaat, waarna ze een tweederdemeerderheid achter zich moeten krijgen. Een vaudeville zoals de mislukte aanstelling van Zakia Khattabi (Ecolo) zou de geloofwaardigheid van het Grondwettelijk Hof, laat staan van de politiek, geen goed doen. 

De politieke benoemingen aan het hof, dat uit zes ervaren juristen en zes ex-politici bestaat, staan al jaren ter discussie. Volgens voorstanders zijn ze echter cruciaal om het maatschappelijke draagvlak van beslissingen te garanderen.

De Bethune en Schauvliege wensten niet te reageren.