“Eerlijke verkiezingen” is het eerste actiepunt van Lachaert. “Ons land is een parlementaire democratie. Toch gaat er veel informele macht uit van de politieke partijen door allerhande systemen en regels bij verkiezingen en daarna. Dat kan en moet anders. We willen de macht van parlementsleden herstellen en die van de partijen inperken”, klinkt het.

De Open VLD-voorzitter wil die ambitie waarmaken door “het systeem van de lijststem en de opvolgers nu eindelijk op de schop te nemen. Wie de meeste stemmen haalt, moet verkozen zijn. De plaats op de lijst – bij veel partijen toebedeeld door de partijtop – mag daarbij niet van tel zijn. Met ons wetsvoorstel zal de kiezer nog steeds een lijststem kunnen uitbrengen, maar die zal enkel een effect hebben op het aantal zetels dat een partij behaalt, niet op wie ze opneemt.” Ook de opvolgerslijsten moeten verdwijnen, aldus Lachaert. “Dat houdt democratisch geen enkele steek. Daarom willen we af van de opvolgers. Niet de partijen, maar de kiezers moeten bepalen wie hen vertegenwoordigt.”

Financiën

Ook het systeem van campagnefinanciering moet herbekeken worden, vindt Lachaert. “Vandaag mogen de topkandidaten voor hun campagne een veelvoud uitgeven van wat gewone kandidaten mogen besteden. Dat komt eigenlijk neer op concurrentievervalsing. Daarom stellen we voor om alle kandidaten dezelfde limiet op te leggen: 8.700 euro, plus een variabel bedrag naargelang de kieskring. Deze hervorming maakt verkiezingen eerlijker, en de financiering en aangifte daarvan transparanter.”

Open VLD wil trouwens de financiële transparantie van alle verkiezingsuitgaven verhogen (door de verkiezingsaangiften helderder en langer raadpleegbaar te maken), en de boekhouding van politieke partijen toegankelijker te maken. “De burger heeft recht om te weten wat partijen met hun geld doen”, aldus Lachaert. Het recht van uittredende ministers op twee persoonlijke medewerkers moet in de toekomst ook verdwijnen, klinkt het.

Met die voorstellen willen de liberalen “de democratie in ons land versterken en de particratie beteugelen”, want “we moeten het vertrouwen van burgers in de politiek weer versterken”, aldus Lachaert.