De voedingsadviezen die de Vlaamse overheid geeft aan de hand van de voedingsdriehoek zijn aangevuld met een component milieu. ‘We kregen veel vragen over milieuverantwoorde voeding’, zei Jolien Jonckheere van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven (Vigez) in een persbriefing.

De voedingsdriehoek dateert van 2017. Nu ligt er een aangepaste versie voor waarin de milieu-impact van voeding geïntegreerd is. Het instituut werkte daarvoor samen met de collega’s van het Departement Omgeving. Ze baseerden zich voor hun oordeel op de beschikbare wetenschappelijke literatuur en advies van experts.

De milieuaspecten die meegenomen werden in de analyse waren broeikasgasemissies (het klimaat, dus), watergebruik, landgebruik, vervuilende uitstoot in lucht, water en bodem, en de impact op de biodiversiteit (waaraan ook ontbossing gelinkt is). Productie, verwerking, transport: iedere stap die voedsel aflegt, heeft impact op het milieu.

Gezond én milieubewust

Wat blijkt? De aanbevelingen voor een gezond eetpatroon komen erg goed overeen met die voor een milieubewuste voeding. Zo scoort de algemene richtlijn om meer plantaardig voedsel te consumeren zowel goed voor gezondheid als voor milieu. Rood vlees (rund, lam) bengelt op beide schalen onderaan (zie grafiek).

In die zin hoefden de aanbevelingen amper aangepast te worden. ‘Zo kunnen we de consument een eenduidige boodschap aanreiken’, aldus Jonckheere. ‘Het zijn twee vliegen in één klap.’

Er zijn altijd twijfelgevallen. De raad om vis te eten kan botsen met een probleem als overbevissing (DS 24 april). ‘Toch zitten er in vis voedingsstoffen die goed voor je gezondheid zijn. Daarom zeggen we: beperk je visconsumptie tot een of twee porties per week.’

Andere tips (zie ook hieronder) klinken logisch: drink kraantjeswater, geen water uit flessen. Dat spaart transport en verpakking uit. Of: koop alleen wat je nodig hebt, eet alleen wat je op kunt. Zo vermijd je voedselverspilling. Volkoren of andere ‘volle’ producten zijn te verkiezen boven bewerkte.

Eet volgens de seizoenen, liever nog dan voedsel dat niet van ver komt (de zogeheten korte keten). ‘Dat laatste is niet altijd beter, bijvoorbeeld als het uit een verwarmde serre komt’, aldus Jonckheere. ‘Kun je seizoen én lokaal combineren, dan zit je wel helemaal goed.’

Een handpalm groot

Vlees hoeft niet geschrapt te worden van het menu. Maar ga veeleer voor gevogelte en beperk je tot een portie van een handpalm groot, luidt het advies. Een dag per week zonder strekt tot aanbeveling.

Van vleesvervangers lopen ze bij Gezond Leven niet warm. Ze kunnen ter afwisseling, maar peulvruchten, noten en volle producten hebben een streepje voor.

Hoe zit het met de labels zoals de nutriscore die je op producten in de winkel ziet staan: blijven die overeind in de milieubewuste driehoek? ‘Die scores zijn goed om de ene soort koekjes tegen de andere af te wegen, of de ene spread tegen de andere. Niet om koekjes met spread te vergelijken. Wij geven algemene aanbevelingen en mikken op een eetpatroon. We vergelijken producten niet onderling,’ aldus Loes Neven van Gezond Leven.