Voor medische expertise kijkt de Gates Foundation naar België

Zo kreeg het Waalse biotechbedrijf Univercells al in totaal 30 miljoen euro via verschillende beurzen. Univercells trok namelijk Gates’ aandacht met zijn NevoLine-machine: een soort microfabriekjes van 3 m² die heel snel en goedkoop vaccins kunnen produceren, bijvoorbeeld tegen polio, rodehond, hondsdolheid en mazelen. 

Ook de KU Leuven kreeg de afgelopen jaren voor vijf projecten de steun van de Bill & Melinda Gates Foundation. Voor het recentste project kwam de stichting zelf aankloppen bij het Rega-instituut, dat op het vlak van virologie wereldfaam geniet. Op kosten van de Bill & Melinda Gates Foundation testen virologen van de KU Leuven of combinaties van geneeskrachtige bestaande geneesmiddelen gebruikt kunnen worden om het coronavirus af te remmen. 

“Zulke virusremmers blijven noodzakelijk, bijvoorbeeld bij mensen die chemotherapie of een transplantatie hebben gehad”, zegt viroloog Johan Neyts. “Zij krijgen vaak medicatie die de werking van het immuunsysteem onderdrukt, waardoor vaccins soms minder goed aanslaan. Een aantal van die geneesmiddelencombinaties wordt nu al op mensen getest, het is de bedoeling dat we zo snel mogelijk daarmee mensen kunnen behandelen.” 

Neyts is erg te spreken over de samenwerking met de stichting. “Sowieso opent zo’n organisatie deuren die anders dicht blijven. Ze leggen contacten, brengen experts in die helpen meedenken. Je moet ook kijken naar wat ze bijvoorbeeld in Afrika doen. Gates heeft daar massaal testcentra geïnstalleerd, want anders was het veel moeilijker geworden om daar een testsysteem op poten te zetten.”

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) werkt al langer samen met de Bill & Melinda Gates Foundation. Zo leidt het ITG een door de stichting gesteund project in de strijd tegen slaapziekte in Afrika.  Slaapziekte is een zeldzame aandoening die wordt veroorzaakt door een eencellige parasiet. Zonder behandeling is de aandoening dodelijk. 

“Gates heeft jaren geïnvesteerd in een geneesmiddel tegen slaapziekte”, zegt ITG-onderzoeker Paul Verlé. “Dat risico zouden  andere private spelers nooit nemen, want door de zeldzaamheid van de ziekte is daar geen markt voor.” Met hulp van de stichting en de Belgische ontwikkelingshulp ontwikkelde het ITG een nieuwe aanpak, gebaseerd op sneltests en betere medicatie. “In 2019 hadden we bij drie miljoen mensen gescreende mensen slechts 600 gevallen van slaapziekte”, zegt Verlé. “Dat wil zeggen wil zeggen dat de ziekte aan het verdwijnen is. We hopen dat de samenwerking verlengd wordt, zodat we de ziekte helemaal kunnen uitroeien. Mocht die steun ophouden, dan kan dat een grote impact hebben.” (JL)