‘Ik kon niet geloven dat die lieve George door een man in uniform in koelen bloede was vermoord’

“Mijn vrouw en ik stonden al met spandoeken in onze handen naar de televisie te kijken”, zegt Jovanni Thunstrom over het moment waarop de jury haar oordeel over de zaak-Floyd bekendmaakte. “Mocht Chauvin niet veroordeeld zijn geweest, dan waren we meteen op straat gaan betogen. En met ons een hele grote groep inwoners van Minneapolis. Dan was Minneapolis de hel geworden.”

Waarom was de veroordeling zo belangrijk?

Thunstom: “Floyd was slachtoffer van puur racisme en xenofobie. Chauvin was in uniform en misbruikte zijn macht. Zijn actie om zijn knie op Georges nek te zetten, was totaal disproportioneel. De politie van Minneapolis staat niet boven de wet. Politieagenten hebben macht en kracht, maar ze dragen ook een verantwoordelijkheid. George was niet het eerste slachtoffer en zal jammer genoeg ook niet het laatste zijn. In de Verenigde Staten vermoorden politieagenten mensen. Gelukkig is er nu rechtvaardigheid geschied en is het vertrouwen in de rechtsstaat weer hersteld. Mijn kinderen en de dochter van Floyd moeten politieagenten zien die hun verantwoordelijkheid opnemen ten opzichte van de burgers. De dood van Floyd mag niet voor niets zijn.”

Hoe kende u George Floyd?

“George Floyd was in de eerste plaats mijn vriend. Hij kwam vijf jaar geleden voor mij werken in mijn restaurant en discotheek La Conga in Minneapolis. Hij werkte er vrijdag, zaterdag en zondag als bewakingsagent.”

George Floyd is een symbool geworden, maar hoe was hij als mens?

“Ik herinner mij nog goed dat toen George bij mij kwam solliciteren, ik onder de indruk was van zijn lengte en gespierd lijf. Hij was beleefd, bescheiden en vriendelijk. Zijn belangrijkste karaktertrek was dat hij een man was die goed kon luisteren. Hij was vreedzaam en erg moeilijk om kwaad te krijgen. Tijdens zijn bewakingswerk ging hij niet in op provocaties en bleef hij kalm. Hij heeft meermaals mensen uit ons restaurant moeten zetten, maar ik heb hem nooit agressief gezien. Hij gaf mij telkens eerlijke antwoorden. Bij een begroeting keek hij de ander recht in de ogen aan en gaf hij met twee handen tegelijkertijd een stevige handdruk. Als er vervelende situaties in de discotheek waren, dan had George de wijsheid om de mensen tijdig aan te spreken en hen te vragen om mee naar buiten te gaan om even te kalmeren.

“Bij al ons personeel, maar ook bij onze klanten, was George Floyd graag gezien. Voor velen onder ons was hij als een familielid. Elke ochtend, middag en avond kwam hij in ons restaurant eten. Hij kende iedereen bij voornaam en iedereen kende George. Voor ons was hij niet alleen een Afro-Amerikaan, hij was ook een latino. Hij had zich de voorbije jaren verdiept in het salsadansen, maar kon ook goed bachata en merengue dansen. George Floyd was onze amigo. Iedereen kende hem als een gentleman. Ook al had hij het zelf niet breed, toch was hij de man die eens een Uber betaalde om een vrouw die niet meer alleen naar huis kon gaan, veilig naar huis te laten brengen.”

Die laatste video van George Floyd moet vreselijk voor u geweest zijn om naar te kijken.

“De eerste keer dat ik ernaar keek, dacht ik: dat kan George niet zijn. Hij is twee meter groot en gespierd. Dat kan niet, maar toen heb ik op zijn gezicht ingezoomd en toen zag ik alle pijn, verdriet en wanhoop op het gezicht van George. Na het zien van deze beelden ben ik ongelooflijk misselijk geworden. Ik moest overgeven, had hoofdpijn, was verdrietig en gefrustreerd. Ik kon niet geloven dat die lieve George daar op de grond door een man in uniform in koelen bloede was vermoord (zijn stem breekt). Ik hoorde hem roepen dat hij niet kon ademen en een beetje later riep hij om zijn moeder.

“Kan je je voorstellen dat iemand die zo groot, sterk en gespierd is op de grond ligt te sterven, terwijl hij om zijn moeder roept? Zijn moeder was net een maand voordien gestorven. En dan hoorde ik hem op haar roepen. Ik ben daar lang niet goed van geweest. Verschillende mensen van La Conga hadden George net ervoor nog financieel geholpen voor de begrafenis van zijn moeder.”

Kent u de familie van George Floyd?

“George was discreet over zijn familie. Hij heeft me ooit gevraagd: ‘Jovanni, zou ik een appartement van jou kunnen huren?’ Hij wou zijn dochtertje naar Minneapolis brengen om bij hem te komen wonen. Hij vertelde mij toen dat zijn moeder voor zijn dochtertje zorgde, maar dat zij al wat ouder was. Voor hem was Minneapolis een nieuwe start. Hij was blij met zijn job en was ervan overtuigd dat hij zijn dochter een betere toekomst kon geven in de publieke scholen in deze buurt. Ik vroeg nooit verder naar zijn familieleden. Een vriend luistert naar wat zijn vriend vertelt en vraagt niet door. Als hij geld nodig had, probeerde hij extra te werken. Ik wist niet dat zijn familie hem soms hielp om de rekeningen te betalen. Achteraf ben ik pas te weten gekomen dat hij een grote familie had.”

Hoe kijkt u naar de politie in Minneapolis?

“Als eigenaar van een restaurant en discotheek voor latino’s, weet ik dat sommige agenten van de politie van Minneapolis racisten zijn. Ze hebben mijn familie en mij gediscrimineerd. Verschillende van mijn medewerkers hebben incidenten met de politie meegemaakt. Er blijven witte politieagenten die hun macht misbruiken. Al tijdens politietrainingen duiken er problemen op. Het is normaal dat burgers bij ontmoetingen met de politie op de vlucht slaan. Dat kan toch niet de aanleiding vormen om deze persoon in de rug te schieten? Er zijn andere technieken mogelijk om iemand duidelijk te maken dat ontsnappen geen optie is. Ik ben nu al 20 jaar eigenaar van La Conga en ik kan met de hand op het hart zeggen dat er structureel racisme bij de politie van Minneapolis en de VS zit.”

Wat is de impact van de Black Lives Matter-beweging in de VS?

“Een belangrijke verdienste van de beweging is de overwinning van president Biden op de racistische president Trump. Die ridiculiseerde nog de betogers in Minneapolis tot een bende plunderaars en bleef het racisme onder de mat steken. Dankzij Black Lives Matter zijn racisme, xenofobie en discriminatie op tafel gelegd. Moord en fysieke agressie is het topje van een grote ijsberg van discriminatie. Dan spreek ik over kinderen die op scholen geen kansen krijgen of van patiënten die in ziekenhuizen pas als laatsten behandeld worden en de etnische profilering door politie waarbij gekleurde mensen soms honderden keren gecontroleerd worden en anderen nooit. Iedereen binnen de politie lijkt die etnische profilering normaal te vinden, maar in de praktijk vormt dit vaak de opstap naar meer geweld bij de politie tegen minderheden. De sterkte van Black Lives Matter-bewegingen is dat burgers overal ter wereld nu de kracht lijken te hebben gevonden om deze wanpraktijken aan te klagen en verandering te eisen.”

Denkt u dat president Biden de hoop op verandering kan bestendigen?

“Naast Biden staat de eerste vrouwelijke en gekleurde vicepresident. Kamala Harris en Biden zijn zich bewust van de noodzaak om structurele aanpassingen te doen aan het politiebeleid. Amerikanen hopen op structurele veranderingen bij de politie. Vanaf de dag dat we wisten dat Biden de verkiezingen gewonnen had, konden we weer beter slapen. Biden is nu president van iedereen, ook van de kiezers van Trump. Dat was de vorige vier jaar totaal anders. Trump koos voor polarisatie, terwijl Biden en Harris op zoek gaan naar bruggen.”

In 2016 won Donald Trump nog de verkiezingen in uw thuisstaat, Minnesota. In 2020 won Biden. Wat gaf de doorslag, denkt u?

“Het beleid van Trump vorig jaar tijdens de pandemie was vreselijk. Hij heeft Covid-19 onderschat en dat heeft duizenden en duizenden levens gekost. Hij sprak ook voortdurend over het ‘Chinese virus’, waardoor racisme tegen Aziaten enorm is toegenomen. Sinds Trump aan de macht is, worden we op straat voor het eerst aangesproken op het feit dat we Spaans spreken en geen Engels. Dat was voordien ondenkbaar in de VS. Hoewel Trump de macht van extreemrechts heeft doen toenemen, moeten we vertrouwen op onze eigen krachten. De meerderheid van de mensen wil geen racisme. Ze tolereren niet langer de vernederingen en brutaliteiten van de politie. De tijd van polarisatie willen we achter ons laten.

“Door het gevaarlijke Covid-19-virus had George Floyd het moeilijk. Hij was overal op zoek naar een inkomen. Door de sluiting van mijn restaurant, kon ik hem ook geen job meer geven. Mocht covid er niet geweest zijn, dan had George nog geleefd. Maar vele malen dodelijker dan covid is het racisme-virus. Racisme leidde tot de dood van Floyd. Hoe lang gaan wij nog toestaan dat mensen moeten lijden, omdat anderen zich machtiger voelen?”