Crash van Chinese raket nadert, Amerikanen hebben “geen plannen” om brokstukken uit de lucht te schieten

Al dagenlang doet de Lange Mars 5B-raket van China de gemoederen oplopen. De raket werd op 29 april vanaf het eiland Hainan gelanceerd. Het was de eerste van elf missies waarmee een nieuw, permanent Chinees ruimtestation wordt gebouwd. De raket had aan boord de Tianhe-module, een woonruimte voor drie astronauten.

^{(Lees verder onder de video)}

Deze week werd duidelijk dat de Chinese ruimtevaartorganisatie de controle over de kern van de raket is kwijtgeraakt. Het ontwerp van de raket laat na de lancering simpelweg niet meer toe het tuig te sturen om op een bepaald punt neer te storten. 

De 30 meter hoge kern van de Lange Mars 5B raast nu op 200 kilometer hoogte met een snelheid van ruim 25.000 kilometer per uur (7 kilometer per seconde) om de aarde. Dat is veel sneller dan de meeste ruimteraketten, die wel op een vooraf vastgestelde locatie terugkeren op aarde. 

Het is onduidelijk hoe, waar en wanneer de op hol geslagen raketkern zal afdalen in de atmosfeer. Het gevaarte verliest geleidelijk aan hoogte, maar aangezien het zo snel rond de aarde draait, is een specifieke locatie van opname in de atmosfeer moeilijk te voorspellen. Dat wordt pas enkele uren daarvoor bekend. Het is ook niet duidelijk hoeveel van het onderdeel zal opbranden en dus ook niet hoeveel brokstukken, en hoe groot, naar beneden zullen komen, noch hoe verspreid de stukken zullen vallen.

Op deze website is de koers van de huidige raket te volgen en wordt ook de berekende toekomstige koers om de aarde weergegeven. De Amerikanen hopen vurig dat de raketdelen in de oceaan zullen neerstorten. Volgens de laatste prognose is het aannemelijk dat dat zaterdagnacht gebeurt, zegt minister van Defensie Lloyd Austin.

De VS houden de situatie nauwlettend in de gaten. “We monitoren de raketkern”, zei Austin op een persconferentie in het Pentagon. “We zijn op dit moment niet van plan om hem neer te schieten”, voegde hij eraan toe. “We hebben goede hoop dat de raketdelen op een plek terechtkomen waar ze niemand zullen schaden. Hopelijk in de oceaan, of ergens anders.’'

Aerospace Corp verwacht dat de raketonderdelen in de Stille Oceaan in de buurt van de evenaar zullen vallen, nadat de raket enkele steden in het oosten van de Verenigde Staten is gepasseerd. Dat zal zijn tussen 41 graden noorderbreedte en 41 graden zuiderbreedte: dus noordelijk ter hoogte van New York, Madrid of Peking of zo zuidelijk als Chili of Wellington in Nieuw-Zeeland. 

Volgens het Europees ruimtevaartagentschap ESA komen de brokstukken inderdaad mogelijks in Europa neer, waarschijnlijk in Zuid-Europa. Delen van Spanje, Italië en Griekenland liggen in het risicogebied dat door de specialisten is vastgesteld. 

Maar brokstukken kunnen ook elders langs deze strook terechtkomen, zoals in zee. Gezien de omvang van de oceanen is de kans dat het ruimteafval in het zeewater terechtkomt erg groot.

De meeste onderdelen van een raket verbranden bij terugkeer in de atmosfeer. In dit geval is dat anders, verwacht Jonathan McDowell, astrofysicus aan de universiteit van Harvard. Hij denkt dat enkele gevaarlijke onderdelen ontkomen aan verbranding en op aarde zullen neerstorten. McDowell verwacht dat de 21 ton zware raketkern in een ‘regen van puin’ breekt, vergelijkbaar met een kleine vliegtuigcrash. De brokstukken zullen dan in een gebied van 100 mijl (zo'n 161 km) neerkomen.

De Chinezen zeggen dat het allemaal wel zal meevallen. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken meldde vrijdag op een persconferentie dat het ‘hoogst onwaarschijnlijk’ is dat de raketkern schade zal veroorzaken in de lucht of op aarde. Volgens Peking is er geen reden tot zorg - “de raket zal opbranden en vernietigd worden bij terugkeer in de atmosfeer” - en er kan altijd nog tijdig worden gewaarschuwd.

De Chinese tabloid The Global Times noemt de bewering dat de raket op hol geslagen is een ‘westerse hype’. Volgens bronnen is het ‘niet de moeite waard om in paniek te raken’. “Het meeste puin zal verbranden. Slechts een heel klein deel kan op de grond vallen, maar in gebieden ver weg van menselijke activiteiten of in de oceaan”, zegt Wang Yanan, hoofdredacteur van Aerospace Knowledge.

Elk jaar valt er 150 ton ruimteschroot op aarde. Daarbij zijn wel gewonden gevallen, maar geen dodelijke slachtoffers. Vorig jaar nog stortten brokstukken van een andere Lange Mars 5B-raket, jawel, neer in Ivoorkust. Daarbij raakten verschillende huizen beschadigd. “We hebben geluk gehad dat er toen niemand gewond is geraakt”, zei McDowell daar eerder over.

Volgens McDowell hebben de meeste landen ruimtevaartuigen veiliger gemaakt om te voorkomen dat ze ongecontroleerd neerstorten op de aarde. Dat gebeurde, nadat in juli 1979 grote delen van het NASA-ruimtestation Skylab in Australië crashte. McDowell verwijt de Chinezen dan ook nalatigheid. “Het lijkt erop dat de Chinese raketontwerpers lui zijn geweest, dat ze dit niet hebben aangepakt. Het is onverantwoord.” 

Ook Washington klaagt dat volgens de internationale afspraken dergelijke raketten gecontroleerd moeten terugkeren in de oceaan, terwijl ze hun laatste brandstof opmaken.

China is druk bezig met ruimtevaartprojecten en als er een Chinees ruimtestation functioneert, kan dat straks het enige zijn. Het internationale ruimtestation ISS is na meer dan twintig drukke jaren ‘uitgewoond’ en ziet de laatste jaren tegemoet.