Nieuwe studie schat dat werkelijke dodentol door corona dubbel zo hoog ligt als schatting WHO: “België scoort tamelijk goed en zal niet veel verkeerd geteld hebben”

In november 2020 was België de trieste koploper in het aantal coronadoden. Verhoudingsgewijs had ons land op dat moment het hoogst aantal dodelijke coronaslachtoffers ter wereld, althans volgens de geregistreerde cijfers. “Ons land registreerde van meet af aan tamelijk accuraat. Enerzijds werden zowel de testbevestigde als de klinisch bevestigde slachtoffers geteld. Dat betekent dat de dodelijke slachtoffers positief hadden getest op het virus, ofwel duidelijke symptomen van het coronavirus vertoonden voor hun dood", legt Molenberghs uit. Daarnaast registreerde men de doden in het ziekenhuis, de woonzorgcentra “en af en toe zelfs in andere settings”. Behalve België scoren ook Zweden en Frankrijk tamelijk goed volgens het rapport van IHME. 

Iets minder goed scoren onze noorderburen. Daar geldt immers geen registratieplicht. Zeker op het begin van de pandemie werd niet iedereen getest en dus ook niet als coronadode geregistreerd. Nederland telt momenteel 17.269 coronadoden, maar het werkelijke aantal zou zelfs dubbel zo hoog kunnen liggen. 

In bijna elk land ter wereld zijn er aanzienlijke lacunes in de registratie van sterfgevallen, maar de duidelijke verschillen tussen enkele landen vallen op. In het geval van Rusland wijken de officiële cijfers (WHO: ongeveer 112.000) bijzonder sterk af van de schatting van het instituut (ongeveer 593.600 sterfgevallen). In de VS schatten de onderzoekers het aantal sterfgevallen op ongeveer 905.300 (WHO: ongeveer 573.000). “Om de mortaliteit te verdoezelen heeft Trump zelfs eens geprobeerd om deze gegevens naar het Witte Huis te laten overbrengen.” 

In het geval van India gaan de wetenschappers ervan uit dat het aantal doden bijna drie keer zo hoog is als geregistreerd, namelijk ongeveer 654.400 (WHO: ongeveer 230.000). “Daar kloppen de schattingen helemaal niet”, zegt ook Molenberghs. “Dat hebben ze zelf trouwens al toegegeven." 

De onderzoekers van het IHME baseren hun ramingen op de oversterfte: die wordt verkregen door de verwachte sterfgevallen door alle oorzaken in een bepaalde periode vóór de pandemie te vergelijken met de werkelijke sterfgevallen tijdens de pandemie. Daarbij wordt er rekening mee gehouden dat er tijdens de pandemie een verschuiving in de doodsoorzaken heeft plaatsgevonden. Zo waren er bijvoorbeeld minder verkeersongevallen als gevolg van de verminderde mobiliteit. Tegelijkertijd waren er bijvoorbeeld vertragingen bij de behandeling van andere ziekten. Na die factoren in rekening te brengen, hebben de onderzoekers een schatting gemaakt van het aantal sterfgevallen dat waarschijnlijk alleen te wijten is aan Covid-19, hoewel ze niet altijd als dusdanig werden geregistreerd.