Pionier van jeugdtheater Eva Bal (82) overleden
Theatermaker en barones Eva Bal is gisteren, op 82-jarige leeftijd, overleden na jaren te lijden aan de ziekte van Alzheimer. Ze heeft een indrukwekkende carrière als theatermaker gehad. Zo maakte ze theaterproducties in binnen- en buitenland en richtte in 1978 het "Speelteater Gent", nu de bekende Kopergietery, op.
Theatermaker Eva Bal overleed gisteren, op 9 mei. Dat heeft Martijn Bal, een van haar drie kinderen, laten weten aan de VRT. Voor wie haar niet zo goed kent: ze was een heel gedreven theatermaker die nationaal en internationaal bekend werd met haar theaterproducties, maar zeker en vast ook omwille van haar liefde voor het jeugdtheater. Eind jaren '70 richtte ze een jeugdtheatercentrum op in Gent. Toen heette dat nog 'het Speelteater Gent', nu is het bekend als 'de Kopergietery'. Ze werd gelauwerd omdat ze een eigen methode had ontwikkeld om jeugdtheater te maken: "via improvisatie naar toneel".
Bekijk hier de trailer van de voorstelling "Satijn en witte wijn" (2010) van Eva Bal en Ives Thuwis:
Jeugdtheater
Bal werd geboren in Nederland, in Den Haag als Eva Gerretsen. In 1966 trouwde ze met August Bal, en sindsdien heet ze Eva Bal. Ze studeerde drama aan de Hogeschool voor Dramatische Kunst Utrecht en bouwde na haar studies een omvangrijke carrière als theatermaker uit, in binnen- en buitenland. Maar haar grote droom zat in het jeugdtheater. In de jaren '60 kwam ze naar België, eerst om cursussen dramatische expressie te geven, en een aantal jaar later om te werken bij het Ministerie van Cultuur. In die periode deed ze onderzoek over hoe jeugdtheater in Vlaanderen een boost kon krijgen.
Lees verder onder de foto.
Gent
Toen ze in Gent terechtkwam, richtte ze in 1978 haar Speelteater op waar jongeren en kinderen theaterateliers konden volgen: haar grote droom. Ze creëerde voorstellingen voor onder andere Jeugd & Theater, de Beursschouwburg, het Gentse Arca Theater en het Brussels Kamertoneel (BKT). Met haar eigen methode "via improvisatie naar toneel" toonde ze dat theater meer was dan enkel tekst, het is ook licht en het is muziek. Ze geloofde in een soort multidisciplinair theater en nodigde acteurs, muzikanten en dansers uit voor haar voorstellingen.
Het Speelteater zat op verschillende locaties in het Gentse: in een oud schooltje, in een loods op de Gordunakaai en in een pand in de Gouvernementstraat. Ze organiseerde er wekelijks ateliers en voorstellingen met beroepsacteurs, kinderen en jongeren. Belangrijke producties uit die tijd: "Wie troost Muu?" uit 1987 (kreeg de Vlaamse Signaalprijs), "De Boot" uit 1983 (werd later verfilmd), "Landschap van Laura" uit 1991 en "De tuin" uit 1992. Die laatste twee werden gemaakt samen met theatermaker Alain Platel.
Uit het VRT-archief: "Wie troost Muu?" (1988) in een regie van Eva Bal:
De Kopergietery
In 1993 kwam haar droom om een echt jeugdtheater te hebben in Gent definitief uit. Ze nam haar intrek in de Kopergietery, een oude kopergieterij in het centrum van Gent. Op de nieuwe locatie werden, uiteraard, theaterstukken met jongeren gemaakt, maar ook gastgezelschappen uit binnen -en buitenland konden, en kunnen, er hun stukken spelen. Ook nu is het nog steeds een plek waar theaterateliers worden gegeven en waar stukken gespeeld worden. Namen zoals actrice en regisseuse Lies Pauwels, acteur Pieter-Jan De Smet, theatermaker Alexander Devriendt (van Ontroerend Goed), Nic Balthazar, broers en DJ's Stephen en David Dewaele en actrice Violet Braeckman zetten er hun eerste stappen.
Lees verder na deze facebookpost van de Kopergietery.
De theatermaker zat ook vaak in het buitenland: Singapore, Seoul, Montréal, Moskou en Zürich. Vlak na de oorlog in Joegoslavië werkte ze ook met oorlogskinderen in Zagreb. Met haar eerste echtgenoot August Bal kreeg ze drie kinderen: Martijn, Sarah en Vincent Bal. August Bal overleed in 1984. Ze hertrouwde later met Walter Mareen.
In 2000 kreeg Eva Bal de titel van barones door Koning Albert II voor haar werk binnen het jeugdtheater. Gedurende haar hele carrière won ze verschillende theaterprijzen en werd ze bekend in België en in het buitenland. Ze leed de afgelopen jaren aan de ziekte van Alzheimer en stierf gisteren, op Moederdag. Ze zou volgende maand 83 jaar geworden zijn.
De tweede zoon van Eva Bal, Vincent Bal, zette de tekening hieronder op Instagram.
Vanuit de culturele wereld komen ook steunbetuigingen voor de familie van Eva Bal. Zanger en artiest, en coördinator van Kunstenoverleg Gent, Frederik Sioen, wil zijn appreciatie voor haar tonen:
