Amerikaanse ruimtesonde begonnen aan lánge terugvlucht naar aarde, met gruis van potentieel gevaarlijke asteroïde ‘Bennu’ aan boord

De OSIRIS-REx zoog in oktober vorig jaar met succes ongeveer 60 gram steentjes en stof op van het oppervlak van de aardappelvormige asteroïde Bennu. Dat gebeurde op bijna 333 miljoen kilometer afstand van de aarde. De sonde werkte daarbij helemaal zelfstandig. De afstand naar de aarde is immers zo groot dat de vluchtleiding niet kan ingrijpen. 

Voor OSIRIS-REx aan zijn spannende afdaling begon naar het verraderlijke en met rotsblokken bedekte oppervlak, cirkelde hij eerst bijna twee jaar lang rond de oude ruimterots om die grondig te bestuderen. Daarvoor was hij twee jaar onderweg naar Bennu geweest. De sonde werd al in 2016 gelanceerd. 

Tijdens die twee jaar cirkelen leerde OSIRIS-REx dat de asteroïde bezaaid ligt met rotsblokken zo groot als koeien. Ook ontdekte hij sporen van watermoleculen op de rots en vond hij de ideale plek om erop te landen. Die locatie moest veilig zijn én een garantie bieden voor interessante bodemstalen. Vorig jaar volgde dan zijn voorzichtige en slechts seconden durende staalafname met een soort stofzuigerslang. De asteroïdemonsters zijn verzameld in een bakje aan boord. 

Wetenschappers willen het gruis bestuderen om een beter beeld te krijgen van het ontstaan van ons zonnestelsel, en misschien vinden ze aanwijzingen over het ontstaan van leven op aarde. 

Asteroïde Bennu, die in 1999 werd ontdekt en een diameter van ongeveer 490 meter heeft, stamt immers uit de tijd dat ons zonnestelsel is ontstaan. De samenstelling van de asteroïde zou de voorbije 4,5 miljard jaar grotendeels onveranderd zijn gebleven. Doordat er water op gevonden is, kunnen de gegevens van het onderzoek veel duidelijk maken over de beginperiode.

Bennu geldt overigens als een potentieel gevaarlijke asteroïde voor ons. Wetenschappers achten het mogelijk dat het ding in de 22ste eeuw met ons zou botsen. De asteroïde zal in ieder geval rakelings langs de aarde scheren in 2135, en komt nog dichter in 2175 en 2195. Al is de kans op een botsing slechts 1 op de 2.700, de impact ervan zou wel ongeveer 80.000 keer krachtiger zijn dan de atoombom op Hiroshima.

De motoren van de OSIRIS-REx moeten maandag rond 22.00 uur Belgische tijd aan het werk gaan, zodat de sonde wegvliegt van de asteroïde. 

De terugvlucht duurt dus ruim twee jaar. Dat betekent dat het vaartuig niet naar de aarde moet vliegen, maar naar de plek waar de aarde in 2023 staat. Om daar te komen, zal hij twee keer rond de zon vliegen en een afstand van 2,3 miljard kilometer afleggen. Op 24 september 2023 moet de capsule dan uiteindelijk voorzichtig landen in de Amerikaanse staat Utah.

De missie kost ongeveer 1 miljard dollar. Voor de Amerikanen is het de eerste keer dat ze materiaal van een asteroïde ophalen. Eerder is Japan de VS al voorgegaan met de missies Hayabusa en Hayabusa2.