Wat brengt de toekomst voor AstraZeneca na het "neen" van de EU en de mogelijke imagoschade?
Heeft de weigering van de EU om meer vaccins van AstraZeneca te bestellen een grote impact op het Brits-Zweedse farmabedrijf, en wat met de imagoschade? Investeerders liggen er niet van wakker, al was ander nieuws natuurlijk beter geweest: "Financieel hadden de eerste vaccins toch min of meer een nuloperatie moeten worden", zegt Liesbeth Van Rompay, financieel analist voor de gezondheidssector bij KBC.
Wat voorafging: problemen met de leveringen
Gisteren bevestigde Europees Commissaris voor Justitie Didier Reynders dat Europa geen nieuwe bestellingen meer zal plaatsen voor het coronavaccin van AstraZeneca, dat ontwikkeld werd samen met de universiteit van Oxford.
AstraZeneca blonk niet uit in stipte leveringen de voorbije maanden: het had tot vorige maand ruim 30 miljoen vaccins geleverd aan de EU, terwijl er dat ruim 100 miljoen hadden moeten zijn. Tegen het einde van het tweede kwartaal zouden er 100 miljoen vaccins geleverd moeten zijn, heel wat minder dan de 300 miljoen waartoe het zich contractueel heeft verbonden. Daar blijft het dus bij. De EU stapte ook naar de rechter om de gebrekkige leveringen aan te klagen - in Groot-Brittannië ging het de voorbije maanden wél hard met de leveringen door AstraZeneca.
Na de gebrekkige leveringen volgde het verhaal van de zeldzame tromboses
Bekijk hier wat Didier Reynders vertelde over de vaccinatiecampagne en over AstraZeneca in "De zevende dag" zondag:
En er waren nog andere twijfels...
Los daarvan waren er de problemen met (uiterst) zeldzame gevallen van trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes bij sommige ingeënte mensen. In sommige landen is intussen een leeftijdsgrens ingesteld voor het vaccin, andere landen zoals Denemarken willen het niet meer gebruiken of overwegen het definitief te schrappen.
In de Verenigde Staten is het vaccin nog steeds niet op de markt, in afwachting van de officiële goedkeuring van het voedsel- en geneesmiddelenagentschap (FDA). Miljoenen vaccins van AstraZeneca liggen er gewoon te wachten in opslagplaatsen. De VS liet al uitschijnen dat ze AstraZeneca niet meer nodig hebben, omdat ze toch al genoeg andere vaccins hebben.
Welke impact kan dit op z'n minst hobbelige parcours hebben voor AZ?
Hoe groot is de financiële impact?
Vorige maand raakte bekend dat AstraZeneca in het eerste kwartaal van dit jaar dubbel zoveel winst maakte als in dezelfde periode vorig jaar. Maar dat was vooral te danken aan inkomsten uit medicijnen voor kankerbehandelingen, en niet zozeer aan het nieuwe coronavaccin.
Uit de gelekte prijzentabel van staatssecretaris Eva De Bleeker (Open VLD) bleek eerder al dat AstraZeneca veruit het goedkoopste coronavaccin had van degene die bestemd waren voor de Europese markt. "Financieel zou het vaccinverhaal sowieso toch een nul-operatie zijn", zegt financieel analist Liesbeth Van Rompay van KBC. Daar zou geen winst geraapt worden, zei AstraZeneca eerder al, toch niet gedurende de huidige pandemie.
AstraZeneca ging er sowieso vanuit tijdens deze pandemie geen winst te zullen maken met het vaccin
Maar het was misschien een investering in de toekomst? Ook dat zal het grote verschil niet maken: "AstraZeneca is een vectorvaccin, en specialisten vertelden al dat dit minder geschikt is dan een mRNA-vaccin (zoals dat van Pfizer of Moderna) om als boostervaccin te dienen - een derde of vierde herhalingsdosis op de langere termijn, red. Beleggers hielden er dus al rekening mee dat AstraZeneca minder geschikt was als boostervaccin."
En wat met de grote productielijnen die AstraZeneca gebruikte? Want met de massaproductie van vaccins hadden ze weinig ervaring. Hebben ze daar grote investeringen gedaan? Ook dat valt mee, zegt Van Rompay: "Ze werkten voornamelijk met licentieovereenkomsten met andere producenten. Niet zoals bij bijvoorbeeld Pfizer, dat zijn eigen productielijnen heeft."
En wat met de imagoschade?
Maar het verhaal van het gedeukte imago speelt misschien wel mee: "Beleggers redeneren inderdaad van 'hoe minder AstraZeneca in het nieuws is, hoe beter'", zegt Van Rompay. "Daar gaat momenteel veel energie naar, energie die elders besteed kan worden, denken zij."
Toch is dit voor beleggers en investeerders niet de hoofdzaak. Zij zijn toch met andere zaken bezig: "Een heel belangrijke is de overname van het Amerikaanse biotechbedrijf Alexion", weet Van Rompay. Alexion is gespecialiseerd in weesgeneesmiddelen voor zeldzame aandoeningen en het gaat om een grote deal: AstraZeneca heeft er 39 miljard dollar voor op tafel gelegd. Het is dus belangrijk voor het bedrijf dat de hele overnameprocedure van een leien dakje loopt.
Beleggers zijn meer bezig met een grote overname
Bovendien mikte AstraZeneca van in het begin eigenlijk even goed op de markt van de warmere (en vaak armere) landen, zoals India, en niet per se op de westerse. Het kan immers makkelijker bewaard worden, op koelkasttemperatuur. In dat opzicht hoeft het hobbelige parcours in de westerse wereld ook in perspectief geplaatst worden. Tegelijk scoorde AstraZeneca wel goede punten in Groot-Brittannië, waar dankzij grote leveringen de vaccinatiegraad heel snel kon stijgen.
Het 'njet' van Europa voor verdere bestellingen en de onzekere vooruitzichten in de Verenigde Staten, hebben momenteel dus niet zo'n grote financiële impact op AstraZeneca.