Burgemeester Veerle Heeren schendt deontologische code en zet na extra gemeenteraad tóch stapje opzij

De extra gemeenteraad is tot een einde gekomen. Daarin gaf Veerle Heeren toe 13 namen doorgegeven te hebben, maar werd ze gesteund door haar meerderheidspartners N-VA en Open VLD om aan te blijven. Iedereen was het erover eens dat ze een deontologische fout gemaakt heeft, maar enkel Vooruit vroeg expliciet haar ontslag. Behoudens een vernietigende audit van de overheid, lijkt ze voorlopig de vaccinatiestorm te doorstaan. De “gepaste uitleg” van schepen Pascy Monette (Open VLD) over zijn vroegtijdig vaccin, bleef uit. Pas na de gemeenteraad, omstreeks 23.15 uur, raakte echter bekend dat burgemeester Veerle Heeren (CD&V) toch een (weliswaar tijdelijke) stap opzij zet. Het is schepen Jelle Engelbosch (N-VA) die de rol als burgemeester zal overnemen. 

Intussen bekijkt de gemeenteraad ook het voorstel van Peter Van Dam om een ‘time-out’ van de burgemeester voor enkele weken, en een regeringscommissaris tijdelijk in de plaats. Er loopt even wat mis met het digitaal stemmingssysteem, en daarom gaat de gemeenteraad het rijtje af. Resultaat: meerderheid tegen, en de minderheid van de stemmen stemt voor.  

Echter heeft deze stemming weinig consequenties voor het aanblijven van burgemeester Veerle Heeren (CD&V).

“We vragen het ontslag van de burgemeester, maar het is niet aan ons om dat te doen, maar wél aan de bevoegde minister. Wél kunnen we ons uitspreken over de deontologische code als gemeenteraad, en dus wil ik samen met jullie een duidelijk standpunt bekomen over de gedragingen van de burgemeester.” Stas overloopt daarvoor de deontologische code van de stad, zoals dat een lokale mandataris zijn of haar invloed en stem niet mag gebruiken voor het eigen persoonlijk belang. Dat mag ook niet voor het persoonlijk belang van een ander persoon of het belang van een organisatie bij wie hij of zij een directe of indirecte betrokkenheid heeft, volgens artikel 8 en 9 van de deontologische code van de stad die Stas overloopt. 

“Dit moet hoe dan ook inderdaad een eenmalig voorval blijven”, zegt Bert Stippelmans (CD&V). “Mevrouw de burgemeester is zich zeer goed bewust dat zij een aantal zaken te verklaren heeft, ook aan de bestuursmeerderheid. Maar de pandemie is nog niet voorbij. Dit is een les. Het is belangrijk dat de waarheid naar boven komt, maar geen leugens. Daarom siert het u, burgemeester, dat u uw fout toegeeft.” Peter Van Dam van Groen blijft intussen hameren op een “time-out” van een aantal weken, zodat alle partijen in alle sereniteit de juiste beslissingen kunnen maken. 

“Mijn kandidaten werden énkel opgebeld, als er geen enkele andere optie meer was”, duidt Veerle Heeren opnieuw. “Hoe dan ook is dat geen excuus voor wat ik heb gedaan, en zeker niet voor mijn eigen vaccinatie. De noodambtenaar heeft me verschillende keren gevraagd om me te laten vaccineren, en na meerdere keren weigeren, heb ik inderdaad toch ingestemd. Maar ik kon me zelf niet inplannen in het systeem, en ik heb ook nooit politieke druk uitgevoerd om mezelf of andere in mijn onmiddellijke omgeving te laten vaccineren.” Heeren wordt tijdens de gemeenteraad meermaals duidelijk emotioneel, terwijl ze meermaals benadrukt dat er “geen systeem” was en er “geen sprake is van corruptie”. 

Verder spreekt ze ook - zowaar uit het niets - over de Probis Group. “Gezien onze goede ervaring met Probis, was het de evidentie zelf dat we aan die firma zouden vragen om ons mee te helpen het vaccinatiecentrum uit de grond te stampen. Wij hebben gekozen voor een ervaren, professionele partner waarmee we vorige jaar én nu een prachtige weg mee afleggen. Daar ben ik, samen met de veiligheidscel, ontzettend dankbaar voor.” Ook spreekt ze de meerderheidsfracties aan. “Ik heb nog nooit een euro omgeslagen op een of andere manier, maar inderdaad wel namen doorgegeven bij open sloten, dat is waar. Maar ik hoop dat we samen verder kunnen werken, en dat ik aan dit vertrouwen kan werken.”

Tweede schepen Hilde Vautmans (Open VLD) reageert: “U, de burgemeester, heeft de deontologische code ernstig overtreden. U heeft tijd nodig om te beseffen dat dit nooit meer mag gebeuren in deze prachtige parel van Haspengouw.” Ook schepen Jelle Engelbosch (N-VA) veroordeelt wat er is gebeurd. “Maar voor het eerst in een week voelen mijn fractie en ik aan dat u, burgemeester, beseft dat u foute beslissingen hebt gemaakt”, reageert hij. “Als dat eerder was gebeurd, had u zich misschien het grote drama van afgelopen week bespaard. Hoe dan ook gaan wij vandaag de scheiding niét aanvragen. Onze drie fracties, CD&V, Open VLD en N-VA, zijn sterk genoeg om hier door te komen. Ja, het vertrouwen is geschonden en er zal veel tijd nodig zijn. Maar we zijn verkozen om te besturen, en het is onze verdomde plicht om - zeker in deze coronacrisis - onze verantwoordelijkheid op te nemen.”

Groen-gemeenteraadslid komt met een voorstel. “Ik vraag een regeringscommissaris voor onze stad, die de regering van onze stad tijdelijk overneemt totdat het onderzoek van de gouverneur over de gelekte documenten afgerond is. Misschien dat we zo op een serene manier binnen enkele weken, met de juiste feiten, de nodige beslissingen kunnen nemen. Ik vraag hierover een stemming.” Ludwig Vandenhove komt hierop terug, nadat Open VLD inpikt.

“Heeren ging door die beginperiode heen als een voorbeeld voor gans Vlaanderen”, vertelt Bert Stippelmans na Gert Stas, die de keuzes van Veerle een ‘foutje’ noemt. “De dood hakte in op mensen, die allemaal met hun problemen bij hun burgermoeder kwamen. Onze burgemeester was er nu eenmaal om wat moest gebeuren uit te voeren, en er het beste van te maken. Sint-Truiden was, desondanks het inhakken van de dood, een voorbeeld van een goede omgang met de pandemie. Hoe dan ook zal 2020 een rampjaar zijn en blijven. Vandaag zitten we in 2021, en wilden en willen we zo snel mogelijk iedereen vaccineren. Al was er geen Qvax-lijst of eenduidig beleid vanuit Brussel. Iedereen moest het voor een stukje zelf oplossen. En dat vaccinatiecentrum begon, mét een duidelijke lijn: geen enkel vaccin zou door de spoelbak verloren gaan. Op dat moment kwam onze burgemeester inderdaad in een moeilijke fase, waarin ze onder enorme druk - bij het opvangen van al die moeilijke drama’s - een fout maakte. 13 namen van de 1.000 worden doorgegeven, en daar horen inderdaad de zus en de zoon van Heeren bij. Maar dat er een “systeem” achter zat? Nee, dit werd niet gedaan voor politiek winstbejag. Mensen werden niét opgetrommeld via een systeem, maar om de laatste restjes positief te gebruiken, ook in de voormiddag. Iemand die een overschotje kreeg, ging niet ten koste van iemand anders. Vanzelfsprekend is deze burgemeester die heel gedreven en actief bezig is met alle dossiers, en zeker met deze. Onze fractie heeft met heel veel gesprek met de burgemeester gezegd dat er inderdaad dingen zijn misgelopen, maar we blijven haar als fractie unaniem steunen.”

Gert Stas vraagt het ontslag van de burgemeester. “Door uw gedrag bekruipt bij vele Truienaren nu de ondraaglijke twijfel of het ook anders had kunnen lopen.” Stas haalt er ook een open brief van een Truienaar bij: “Dat mama en papa eind maart corona hebben gekregen, is jouw schuld niet, burgemeester, maar misschien wel dat ze te laat werden gevaccineerd.”

Gert Stas is niet tevreden met de speech van burgemeester Veerle Heeren, en reageert bikkelhard. “Het is niet duidelijk dat u spijt heeft van wat u heeft gedaan. Waarom was het nodig om uw 24-jarige zoon te vaccineren? En uw zus, die uit Tongeren moest komen? Kende u geen enkele andere, oudere mensen?” Gert Stas wijst ook op de dagelijkse aanwezigheid van Veerle Heeren die voor “onnodige druk” zou hebben gezorgd in het centrum. “Op de dag van vandaag speelt u, burgemeester, geen open kaart. Niémand voerde druk op u uit. U was dagelijks aanwezig in het centrum, zonder dat het hoefde. U bent de spin in het web, u koos een ondoorzichtig proces van mensen die afhankelijk zijn van u. En dat terwijl u het goede voorbeeld moest geven.” 

Coördinator noodplanning Sint-Truiden Johan Vandenborne pikt in na de toespraak van burgemeester Veerle Heeren, en geeft duiding over de overschotten in het vaccinatiecentrum in de beginperiode. “In de periode van 22 februari tot 11 april hadden we namelijk 6.600 vaccins, maar 1.000 vaccins daarvan bleven over. Dat kwam onder meer door uitnodigingen die te laat naar de uitgenodigden vertrokken, zorgverleners die al in bijvoorbeeld woonzorgcentra werden gevaccineerd, enzovoort. In het begin hadden we ook geen reservelijsten. Het vaccinatiecentrum kampte kortom met ‘kinderziektes’.” Ook Els De Wit, programmatiemanager van de vaccinatiecentra Borgloon en Sint-Truiden, nam het woord. “Drietal keer zijn we de markt opgegaan om de open sloten op te vullen.”

Burgemeester Veerle Heeren had “goede intenties” om de open sloten in het vaccinatiecentrum aan het begin van de vaccinatiecampagne in te vullen, zodat er geen enkel vaccin verloren zou gaan. Dat vertelt ze nu in de gemeenteraad. Daarom heeft ze, toen er tekorten waren aan reservekandidaten, de namen van haar zus, zoon, buren en een vriendin die spontaan in haar hoofd opkwamen doorgegeven aan het vaccinatiecentrum. Volgens haar zijn er geen medewerkers gevaccineerd, maar bracht ze wel in totaal 13 reservekandidaten aan. “Heb ik mijn entourage actief bevooroordeeld, en andere Truienaars benadeeld? Nee, want alle kandidaat-invallers, ook die van mij, zijn pas opgebeld toen er geen andere invallers meer waren. Als die vaccins niét bij deze 13 kandidaat-invallers werden ingespoten, dan zouden deze vaccins - en zeker 1.000 vaccins in het begin van de vaccinatiecampagne - verloren zijn gegaan. Maar er is nooit politieke druk uitgevoerd om deze vaccins te laten vaccineren.” Verder vraagt de burgemeester het vertrouwen terug van haar stad om aan te kunnen blijven.

Bert Stippelmans (CD&V) zal vanavond niet de voorzitter zijn van de extra gemeenteraad, maar opent wel de zitting. Hij verduidelijkt dat oppositielid Ludwig Vandenhove (Vooruit) vanavond zijn taak zal overnemen en vraagt de gemeenteraad eerst na de uiteenzetting van Veerle Heeren te luisteren. 

De langverwachte, felbesproken gemeenteraad in Sint-Truiden gaat over tien minuten van start. Het zal niet Bert Stippelmans (CD&V) zijn die de gemeenteraad zal voorzitten, wél oppositielid Ludwig Vandenhove (Vooruit). Het is hij die vandaag zal proberen om in de gemeenteraad zoveel mogelijk vragen op te lossen over de vroegtijdige vaccinatie van burgemeester Veerle Heeren (CD&V), haar familieleden, buren, en ook haar volledige kabinet. Ook schepen Pascy Monette (Open VLD) kreeg zijn coronavaccin vroegtijdig, en zal hierover vanavond “de gepaste uitleg geven”.