Geen gezamenlijke verklaring Veiligheidsraad over Israël en Gaza, Hamasleiders gedood bij Israëlische bombardementen

Hamas startte maandagavond met een rakettenoffensief op het zuiden van Israël na het verstrijken van een zelf uitgeroepen ultimatum omtrent de aanwezigheid van Israëlische veiligheidsdiensten in en rond de Al-Aqsamoskee in Oost-Jeruzalem. Sindsdien hebben de Palestijnse organisaties Hamas en Jihad al meer dan 1.000 raketten op Israël afgevuurd.

Afgelopen nacht lag onder meer Tel Aviv onder vuur, het grootste stedelijke gebied in Israël. Hamas schoot meer dan 100 raketten af op de stad. Die immense aanval was een reactie op een eerdere luchtaanval van Israël op een appartementsgebouw in de Gazastrook. Intussen is ook een tweede appartementsgebouw in Gaza vernield. Ook naar de stad Beersheva werd een 100-tal raketten afgevuurd. De meeste daarvan worden onderschept door het Israëlische raketafweersysteem.

Israël reageerde woensdag op zijn beurt met nog meer bombardementen. Kort na dageraad werden in een paar minuten tientallen bombardementen uitgevoerd op Gaza. Volgens ooggetuigen zouden vooral gebouwen van de politie en veiligheidsdiensten het doelwit zijn geweest. Het leger stuurde ook versterking naar de grens met Gaza, waar momenteel ook niemand in of uit kan.

In verschillende Israëlische steden en gemeenten zijn vanavond opnieuw gewelddadige confrontaties uitgebroken tussen Joodse en Arabische Israëli's. In Lod, waar een dag eerder een golf van dodelijk geweld uitbrak, zijn er ondanks een avondklok opnieuw rellen aan de gang

Bekijk: beelden van de nachtelijke bombardementen, Israëlisch premier Netanyahu en Hamas-leider Haniyeh spreken dreigende taal

De wederzijdse beschietingen, de grootste uitbraak van geweld tussen Israël en de Palestijnen sinds de korte oorlog in Gaza in 2014, hebben intussen al aan tientallen mensen het leven gekost. Aan Palestijnse kant zijn al zeker 65 doden gevallen, onder wie 16 kinderen. Er is ook sprake van honderden gewonden.

Ook op de Westoever zijn volgens het ministerie 2 doden gevallen. Een 16-jarige jongen werd nabij de stad Nablus in het hoofd en de borst geschoten, meldt het ministerie, een 26-jarige man kwam in het zuiden van de Westoever om in gevechten met het Israëlische leger.

Aan Israëlische kant zouden al zeker 7 mensen om het leven zijn gekomen, onder wie enkele vrouwen en 2 kinderen. Tientallen Israëli's zouden ook gewond geraakt zijn. Woensdag heeft Hamas naar eigen zeggen weer 130 raketten afgevuurd op Israël. Een Israëlische jongen van zes is daarbij omgekomen. Bij een raketaanval verloor ook een Israëlische soldaat het leven.

Het Israëlische leger schakelde ook enkele topfiguren binnen de militaire tak van Hamas uit. Hamas zelf bevestigt dat onder anderen de bevelhebber voor Gaza Stad is gedood, de hoogst geplaatste militant binnen Hamas die sinds 2014 door Israël werd gedood.

Beluister het gesprek met correspondente Ankie Rechess in "De ochtend" vanuit Tel Aviv: 

"Het was een heftige nacht", zegt correspondente Ankie Rechess in Tel Aviv in "De ochtend" op Radio 1. "We werden gisteravond en vannacht opgeschrikt door het luchtalarm. In het verleden zijn er al raketten op Tel Aviv afgevuurd, maar dan waren dat er hoogstens twee of drie. Ik dacht dat de ruiten van mijn huis gingen springen."

"Ook Israël heeft zich niet onbetuigd gelaten", zegt Rechess. "Zij hebben veel luchtaanvallen uitgevoerd. Ze spreken zelfs van 500 verschillende geraakte doelwitten, waaronder munitieopslagplaatsen, maar ook woontorens. Er is echt een escalatie aan de gang en het ziet er niet naar uit dat dat binnenkort gaat veranderen."

Volgens Rechess komt er van de leiders van beide kanten geen sussende taal. "Gisteravond hoorden we de Hamas-leider Haniyeh. Hij zei dat Gaza voorbereid is op elk scenario. Aan de andere kant hoorden we premier Netanyahu zeggen dat dit het begin is van de volgende ronde. Hij waarschuwde Hamas dat ze een hoge prijs zullen betalen als de raketregen doorgaat. Er is dus geen vreedzame taal en geen beslissingen van beide leiders om het conflict te stoppen."

BEKIJK: Wat is Hamas? Deze video legt het je uit in 1 minuut

Ook Hannelore Eykens (Artsen Zonder Grenzen in Gaza) getuigt ter plaatse. "We zitten op dit moment nog steeds in een schuilkelder", zegt Eykens in "De ochtend". "We horen en voelen al de hele nacht raketten, explosies en bombardementen. Voorlopig blijven we in de kelder tot we andere instructies krijgen."

Beluister het gesprek met Hannelore Eykens (Artsen Zonder Grenzen) in "De ochtend" vanuit Gaza:

"We hebben teams naar Jeruzalem gestuurd die daar de hulppost ondersteunen die door De Rode Halvemaan (een wereldwijde hulporganisatie die mensen helpt die in rampsituaties verkeren, red.) is opgezet. Ik hoorde gisterenavond van de teams dat er meer dan 600 Palestijnen gewond waren. Dat kan ondertussen al opgelopen zijn." 

"Zij zien verwondingen van rubberen kogels, handgranaten en traangas, maar ook traumaverwondingen door slagen", zegt Eykens. "De verwondingen zijn vooral aan het hoofd, de borst en de ogen."

Intussen is na de onrust in Oost-Jeruzalem ook in verschillende andere steden in Israël met een gemengde Joods-Palestijnse bevolking geweld uitgebroken, tussen Joden en Palestijnen, maar ook tussen Palestijnen en de Israëlische politie.

Onder meer in Lod, waar Joden en Arabieren samenleven, waren er dinsdagavond zware rellen. Een synagoge en tientallen auto's werden in brand gestoken en de ruiten van winkels werden ingeslagen. Premier Netanyahu riep de noodtoestand uit in de stad. Maar ondanks de avondklok blijft het ook woensdagavond onrustig in Lod. Volgens de Nederlandse correspondent Ties Brock komt het opnieuw tot botsingen tussen Palestijnse jongeren en Joodse jongeren. 

Ook in andere steden, zoals Akko, in het noorden van Israël, en Jaffa, in de buurt van Tel Aviv, waren er zware rellen. In die twee steden wonen voornamelijk moslims.

Bekijk de reportage uit "Het Journaal": 

Verscheidene landen en internationale organisaties roepen op tot een de-escalatie van het conflict. De VN-adviseur voor het Midden-Oosten riep op om het geweld te stoppen, anders kan het conflict escaleren in een "open en grootschalige oorlog", waarschuwde hij. 

De Veiligheidsraad van de VN kwam vandaag bijeen in een spoedzitting, maar slaagde er niet in om achteraf met een gezamenlijke verklaring te komen. Naar verluidt lagen de Verenigde Staten dwars.

De Amerikaanse regering benadrukte haar steun aan Israël om zichzelf te verdedigen tegen aanvallen uit Gaza. Ze riep Israël wel op om er alles aan te doen om burgerslachtoffers te voorkomen. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Antony Blinken heeft gebeld met de Israëlische premier Netanyahu. De Amerikaanse regering stuurt ook een gezant naar het Midden-Oosten in een poging om het conflict te de-escaleren.

Ook Duitsland vindt dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen. Rusland riep de Israëlische regering dan weer op om onmiddellijk te stoppen met het verder inpalmen van Palestijns gebied met Joodse nederzettingen.

De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) wil dat beide kanten zo snel mogelijk aan tafel gaan zitten. Zo hoopt ze te vermijden dat de situatie nog verder escaleert. Sancties zijn volgens haar niet aan de orde.  

"Wat deze nacht gebeurd is – met een raket op burgerbevolking – kan natuurlijk niet", zei Wilmès in "De ochtend". "We willen de situatie kalmeren. We eisen een staakt-het-vuren, want de situatie kan nog erger worden."

Bekijk de reportage uit "Het Journaal" over de internationale reacties:

Ook buiten Israël wordt overigens gedemonstreerd tegen het geweld. Onder meer in New York betoogden honderden mensen voor het lot van de Palestijnen, naast een handvol pro-Israëlische demonstranten. Ook in Londen kwamen pro-Palestijnse en pro-Israëlische demonstranten op straat. En in de Turkse stad Instanbul organiseerde een islamitische organisatie een pro-Palestijnse autokaravaan. 

In Brussel vond vandaag een pro-Palestijnse betoging plaats. Volgens het nieuwsagentschap Belga waren er zo'n vierhonderd aanwezigen (foto onder). Ze eisten onder meer dat de internationale gemeenschap stopt met de wapenverkoop aan Israël.