Blijven zoeken naar Madeleine McCann: het Britse meisje dat in 2007 verdween, zou vandaag 18 jaar zijn

"Elke mei is moeilijk, een herinnering aan vroegere jaren, aan gemeenschappelijke jaren, die verloren of gestolen zijn. Dit jaar is het bijzonder pijnlijk omdat wij Madeleines achttiende verjaardag zouden vieren", schrijven Kate en Gerry McCann op hun website.

(lees door onder de foto)

Mei is de maand waarin Madeleine McCann jarig was (ze werd geboren op 12 mei 2003). Mei was ook de maand waarin ze verdween uit een vakantieappartement in Portugal, enkele dagen voor haar vierde verjaardag. De zaak haalde meteen de krantenkoppen overal ter wereld.  

Enkele maanden na de verdwijning, in september 2007, koos ook VRT NWS ervoor om een ploeg naar Portugal te sturen, hoewel "Het Journaal" buitenlandse verdwijningszaken meestal vrij discreet behandelt, tenzij ze een maatschappelijk belang hebben. 

Maar de internationale ophef over de verdwijning van Madeleine McCann was op dat moment immens, en wel omdat de Portugese justitie dan de ouders van Madeleine, Gerry en Kate McCann, in verdenking had gesteld voor de dood van hun dochter. De zaak was eerder al breed uitgesmeerd over de voorpagina's, maar dat de McCanns nu zelf voor de onderzoeksrechter moesten verschijnen, was spectaculair nieuws.

BEKIJK: In september 2007 werden de ouders van Madeleine in verdenking gesteld. Een ploeg van het Journaal trok naar Portugal. Lees onder de video verder.

Het tafereel was verbijsterend, schokkend zelfs. Toen de ouders uit de politieauto stapten en naar de deur van de rechtbank werden geleid, steeg uit de samengestroomde menigte een luid gebrul en awoert-geroep op. Kate McCann werd door de politie zelfs elf uur lang op de rooster gelegd.

Al na enkele dagen was duidelijk dat de McCanns niet de hand hadden gehad in de verdwijning van Madeleine, maar voor sommige Britse tabloids was het zaad gezaaid voor een onwezenlijke moddercampagne tegen de ouders. 

Jaren later zouden Gerry en Kate McCann in een parlementair onderzoek komen getuigen over de normen die gehanteerd worden in de Britse pers. Ze waren immers ervaringsdeskundigen, sinds wat hen in 2007 te beurt was gevallen.

Je weet niet wat je leest, veertien jaar na datum. The Daily Star schreef dat de McCanns "tot over hun oren in de schulden" Madeleine hadden verkocht. Jaren later zou de hoofdredacteur van de krant zich daarvoor excuseren. Volgens The Daily Express hadden ze haar per ongeluk om het leven gebracht met slaappillen. 

2007. Het waren de beginjaren van Twitter. De hashtag McCann liep al snel vol vitriool. Een man die een anti-McCannwebsite had opgezet, werd uiteindelijk in 2013 veroordeeld wegens laster.

(lees door onder de foto)

Wat maakte nu dat de McCanns nu plotseling in de ogen van velen wolven in schapenvacht waren geworden? In mei 2007, vlak na de verdwijning van hun dochter, kon het fotogenieke koppel voor de tabloids immers niets verkeerd doen. 

Maar algauw sloeg de sfeer dus om.  Ze hadden hun kinderen maar niet alleen moeten laten terwijl ze zelf zaten te dineren op vijftig meter van het appartement, klonk het. Een Engelse petitie riep de sociale diensten van Leicestershire op een onderzoek te starten naar verwaarlozing. Zeventienduizend mensen zetten hun handtekening.

Kate was te kil, te mooi, te dun, te lang, te blond, ze huilde niet, ze was te goed gekleed en ze stelde zich aan. Het koppel, allebei arts, was te opzichtig middenklasse ("Zou justitie een arbeidersechtpaar ook zo coulant behandelen?"), en er rezen vragen over waar ze het geld vandaan haalden om privédetectives in te huren. Dat ze als vrome katholieken bij de paus waren geweest, kon in het antipaapse Engeland alleen maar op spot en hoon rekenen. Gerry was een mediageile controlefreak en zijn accent was te Schots. Alles aan hen was verdacht.

Het koppel had ook doelbewust de pers opgezocht in een wanhopige poging om de verdwijning van Madeleine zo wereldkundig mogelijk te maken. In Groot-Brittannië luidt het dat wie een tijger wil berijden, het risico loopt opgepeuzeld te worden. Dat is precies wat toen met de McCanns gebeurde.

Vier jaar na de verdwijning en de heksenjacht, in 2011 in Amsterdam, vertelde Kate McCann me dat de Portugese politie te lang had gewacht om de zaak ernstig te nemen: "Ze gingen ervan uit dat Madeleine was weggelopen. Wij wisten dat ze daar rekening mee moesten houden, maar wij wisten ook dat ze ontvoerd was. We konden het hen maar moeilijk duidelijk maken." 

Een getuige had in de buurt een man gezien met een bundel in de armen, maar er werd geen robotfoto gemaakt en zijn beschrijving werd niet vrijgegeven. En toen bleek dat er méér aan de hand was, sloeg het Portugese parket in paniek. Gerry: "Ze kwamen onder zware druk te staan om de zaak op te lossen."

BEKIJK: Dit is een fragment van het interview met Kate McCann in 2011, en lees onder de video verder.

In de jaren die volgden op de ontvoering probeerden Kate en Gerry de zaak zoveel mogelijk onder de aandacht te houden. Scotland Yard startte een eigen onderzoek, Binnenlandse Zaken (toen onder minister Theresa May) beval een eigen enquête, maar dat leidde allemaal nergens heen. Af en toe kwam een nieuwe verdachte in beeld, nu eens een Noord-Ier, dan een Zwitser, ook een Brits oud-parlementslid dat in 2009 is overleden, een kleinzoon van Sigmund Freud.

Tot het parket van het Duitse Braunschweig in 2020 zijn oog laat vallen op een 43-jarige Duitser, die in 2007 in Praia da Luz in een camper woonde. Gezien het strafregister van de man gaat de procureur ervan uit dat Madeleine McCann dood is. Een opgraving in een volkstuintje in Hannover levert evenwel geen noemenswaardige informatie op, maar het parket blijft geloven dat de man, die in Duitsland voor andere misdrijven in de gevangenis zit, meer weet.

BEKIJK: In juni 2020 duikt er plots een nieuwe verdachte op in het onderzoek naar de verdwijning van Madeleine (tekst gaat voort onder de video). 

Veertien jaar na de ontvoering blijven Gerry en Kate McCann geloven dat ze hun dochter ooit zullen weerzien. Een dergelijk optimisme, in weerwil van wat de Duitse justitie vermoedt, is bewonderenswaardig. Kate verwoordde het zo, in 2011: "We zijn niet voor honderd procent zeker, maar er is hoop dat ze nog altijd leeft. Er is geen bewijs voor dat ze niet meer leeft".

Tien jaar na die woorden bedanken de ouders op hun website de autoriteiten die ondanks de coronapandemie het onderzoek voortzetten. "Zoals wij vaak hebben gezegd: wij moeten weten wat er met onze prachtige dochter is gebeurd, wat het ook is."