Een samengesteld beeld van rotsen genomen door de Mastcam-Z van Perseverance.
Jet Propulsion Laboratory

Robotarm Perseverance begint wetenschappelijk onderzoek en vuurt laser af op rotsen

De Marsrover Perseverance van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is begonnen met het onderzoeken van de bodem van een oude krater waar ooit een meer was. Daarvoor heeft de rover met zijn robotarm onder meer een ultraviolette laser afgevuurd op rotsen om hun samenstelling te achterhalen. Een van de belangrijkste doelen is te achterhalen of er sporen van oude micro-organismen te vinden zijn. 

Perseverance heeft de laatste tijd gefungeerd als basisstation voor de communicatie van de Ingenuity Marshelikopter, waarvan hij ook de vluchten heeft vastgelegd. 

Maar ondertussen heeft hij ook zijn wetenschappelijke instrumenten gericht op rotsen die op de bodem van de Jezero-krater liggen, de krater waar ooit een meer geweest is en waar Perseverance is geland. 

De inzichten die dat zal opleveren zullen wetenschappers helpen om een tijdlijn op te stellen voor wanneer het oude meer zich gevormd heeft in de krater, wanneer het opgedroogd is en wanneer er zich sedimenten begonnen op te hopen in de delta die lang geleden in de krater gevormd is. 

Die tijdlijn zou moeten helpen om stalen van de rotsen te dateren, stalen die later verzameld zullen worden en waarin mogelijk sporen bewaard zijn van oude micro-organismen.

Een camera die WATSON heet (Wide Angle Topographic Sensor for Operations and eNgineering, hij werkt samen met SHERLOC) op het einde van de robotarm van de rover, heeft gedetailleerde beelden genomen van de rotsen. Een paar camera's die kunnen inzoomen hebben eveneens het terrein verkend. Die camera's vormen samen de Mastcam-Z die op het 'hoofd' van de rover staat. En een ultraviolet laserinstrument dat Supercam heet, heeft een aantal van de rotsen 'beschoten' om hun chemische samenstelling te achterhalen.  

Deze en nog andere instrumenten maken het mogelijk voor de wetenschappers om meer te weten te komen over de Jezero-krater en zich vervolgens te richten op bepaalde plekken die ze meer in detail willen bestuderen. 

Een beeld gemaakt met de Mastcam-Z van 'Santa Cruz', een heuvel zo'n 2,5 kilometer verwijderd van Perseverance. Alles wat op het beeld te zien is, ligt in de Jezero-krater. De rand van de krater is te zien aan de horizon achter de heuvel. Het beeld werd gemaakt op 29 april, de 68e Martiaanse dag, of sol, van de missie.
Jet Propulsion Laboratory

Afzettings- of stollingsgesteente?

Een belangrijke vraag die de wetenschappers willen beantwoorden is of de rotsen afzettingsgesteente zijn, zoals bijvoorbeeld zandsteen, of stollingsgesteente, dat gevormd is door vulkanische activiteit. 

Elke soort rots vertelt een ander soort verhaal. Sommige afzettingsgesteenten - die gevormd zijn in aanwezigheid van water uit fragmentjes van rotsen en mineralen zoals zand, slib en klei - zijn meer geschikt om 'biohandtekeningen' te bewaren, sporen van leven uit het verleden. Stollingsgesteenten zijn dan weer preciezere geologische klokken die wetenschappers toelaten om een accurate tijdlijn op te stellen over hoe een bepaald gebied gevormd werd. 

Een factor die de zaken bemoeilijkt, is het feit dat de rotsen rond Perseverance in de loop van de tijd geërodeerd zijn door de wind en bedekt zijn met jonger zand en stof. Op de aarde zou een geoloog in het veld stappen en een rots openbreken om meer te weten te komen over zijn oorsprong. "Als je naar het binnenste van een rots kijkt, dat is waar je de geschiedenis ziet", zei Ken Farley van Caltech (California Institute of Technology), de projectwetenschapper van Perseverance. 

Perseverance heeft weliswaar geen hamer om rotsen mee open te breken, maar de rover kan op andere manieren door het in duizenden jaren opgehoopte stof kijken. Als de wetenschappers een plekje vinden dat er erg aantrekkelijk uitziet, kunnen ze de arm van de rover uitstrekken en een soort schuurapparaat gebruiken om het oppervlak van een rots af te schuren en vlak te maken, zodat de interne structuur en samenstelling bloot komen te liggen. 

Eens het dat gedaan heeft, kan het team meer gedetailleerde chemische en mineralogische informatie verzamelen met andere instrumenten op de robotarm die PIXL (Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry) en SHERLOC (Scanning for Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals) heten.

"Hoe meer rotsen je bekijkt, hoe meer je te weten komt", zei Farley. En hoe meer het team te weten komt, des te beter kan het uiteindelijk stalen verzamelen met de boor op de robotarm. De beste stalen zullen in speciale tubes opgeborgen worden en op het oppervlak van Mars verzameld worden. 

Het is de bedoeling dat latere missies van de NASA, in samenwerking met de Europese ruimtvaartorganisatie ESA, ruimtetuigen naar Mars zullen sturen om die verzegelde stalen op te halen en naar de aarde te brengen. Daar zouden die dan diepgaand geanalyseerd kunnen worden, waarbij de nadruk zou liggen op de astrobiologie en gezocht zou worden naar sporen van oud microbieel leven. 

De Perseverance-missie is een onderdeel van het onderzoeksprogramma 'Moon to Mars' van de NASA, waarbij een basis op de maan zou dienen als een vertrekpunt voor onderzoek van de Rode Planeet door mensen. Ook de Artemis-missies naar de maan maken daar deel van uit. 

Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van het Jet Propulsion Laboratory van de NASA. 

Een testbeeld van SHERLOC, waarbij elke kleur staat voor een ander mineraal op het oppervlak van een rots.
NASA/JPL-Caltech

Een video met beelden van de NASA/JPL-Caltech via iGadgetPro over de eerste onderzoeken en beelden van Perseverance. 

Meest gelezen