Luchtaanvallen jagen Palestijnen op de vlucht, Israël vreest voor burgeroorlog

Honderden Palestijnse gezinnen uit Gaza zijn gisterochtend na zonsopgang hun huizen ontvlucht na de zwaarste Israëlische luchtaanvallen deze week tot nog toe. “Het huis van onze buren werd gebombardeerd, we zijn gevlucht zonder te weten of ons huis nog staat”, zo vertelde Rewaa Marouf tegen persbureau Reuters.

Tijdens de zware bombardementen donderdagnacht nam Marouf haar kinderen aan de hand en vluchtte vanuit haar woonplaats Beit Lahiya, in het noorden van de Gazastrook. Nu zit ze met haar gezin in een schoolgebouw in het vluchtelingenkamp Jabalia, dat wordt bestierd door de Verenigde Naties. Volgens de VN zijn duizenden burgers hun vernielde huizen ontvlucht. Zij arriveerden met hun kinderen, dekens, voedsel, pannen en andere bezittingen in pick-uptrucks, op ezels en zelfs te voet, zo meldden lokale media.

Het dodental in Gaza is na vier dagen van Israëlische luchtaanvallen opgelopen tot 122, onder wie 31 kinderen. Meer dan 830 mensen raakten gewond, van wie 200 sinds donderdagnacht. Eveneens in Beit Lahiya kwam het gezin van Rafat Tanani, zijn zwangere vrouw en vier kleine kinderen bij een luchtaanval om het leven. Om 11 uur ’s avonds stortte het gebouw na vier voltreffers in. Ook de eigenaar van het appartementencomplex en zijn vrouw werden onder het puin bedolven. “Het was een slachtpartij”, aldus een ooggetuige tegen persbureau AP. “Ik heb geen woorden om mijn gevoelens te beschrijven.”

Het Israëlische leger voerde donderdagnacht de luchtaanvallen op Gaza op met de bedoeling het tunnelnetwerk te vernietigen dat strijders van de Palestijnse verzetsbeweging Hamas gebruiken om zich te verschuilen en hun raketten te verplaatsen. Ook zouden drie – inmiddels geëvacueerde – huizen van hoge Hamas-commandanten zijn gebombardeerd, en een van de centrale bankgebouwen van Hamas.

Bij de luchtaanval van vrijdagochtend vroeg, die 40 minuten duurde, werden naar schatting 450 raketten afgevuurd op 150 doelwitten. Ook werden honderden artillerie- en tankgranaten vanaf de grens afgeschoten. Donderdagavond laat leek ook sprake te zijn van een Israëlische grondoperatie, maar dit bleek een voorbarig gerucht. Wel zijn duizenden extra reservisten opgeroepen, die zich aan de grens met Gaza voorbereiden op een mogelijke inval.  

Ook Hamas ging onverminderd door met het afvuren van raketten op Israël. In de afgelopen week zouden de Palestijnen al zo’n 2.000 projectielen hebben afgevuurd, waarvan het leeuwendeel werd onderschept door het Israëlische luchtafweersysteem. Aan Israëlische zijde zijn inmiddels acht doden gevallen. 

“Ik heb gezegd dat wij Hamas een zware prijs zouden laten betalen”, zei de Israëlische premier Netanyahu. “En daar zijn we nu mee bezig.” Egyptische onderhandelaars zijn sinds donderdag met beide partijen in gesprek om een wapenstilstand te bewerkstelligen. Ook gisteren gingen de gesprekken door, maar tot nog toe zonder resultaat. Ook Qatar en de VN zijn betrokken bij de onderhandelingen.

Internationale reacties

De VN Veiligheidsraad komt zondag opnieuw bij elkaar. Bij de twee eerdere bijeenkomsten deze week blokkeerden de Verenigde Staten – de belangrijkste ‘vriend’ van Israël – als enige van de vijftien leden een gezamenlijke verklaring om de partijen op te roepen de strijd te staken. President Biden, maar ook verschillende EU-leiders, benadrukken dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen. 

De Turkse president Erdogan daarentegen riep moslimlanden – ‘maar ook andere landen’ – donderdag ‘op om juist een blok te vormen en zich, binnen de VN, uit te spreken tegen Israël, dat ‘met zijn aanvallen op Gaza en provocaties eerder deze week in Jeruzalem’ opnieuw zou hebben bewezen dat het “een terroristische staat is”. 

Ook buurland Libanon roerde zich. Daar probeerden woedende Palestijnen en Libanezen de grens met Israël over te steken. Hierbij werd een pro-Palestijnse demonstrant doodgeschoten. Donderdagavond werden al drie raketten vanuit Libanon afgevuurd op Israël, vermoedelijk door Palestijnse activisten. Ook vanuit Zuid-Syrië werden vrijdagavond drie raketten afgevuurd, mogelijk door strijders van Hezbollah.

De opgelaaide strijd met Hamas in Gaza vormt vooral in Israël zelf een grote bedreiging, omdat die de bevolking splijt. In de bezette Westelijke Jordaanoever zijn inmiddels zeven burgers opgekomen en 400 mensen gewond geraakt na botsingen met Israëlische militairen. De rellen tussen Joodse en Arabische Israëli’s in diverse steden gingen ook donderdagnacht en gisteren door. 

Volgens de Israëlische president Rivlin vormt een “burgeroorlog een grotere bedreiging voor Israël dan alle gevaren van buitenaf”.  Ook premier Netanyahu noemde de burgerrellen het ‘grootste gevaar’ en zei daarom “geen andere keus te hebben dan geweld gebruiken om de rust in het land te herstellen”.